Pas përfundimit të shërbesës të së dielës në kishën shqiptare orthodokse të Shën Gjergjit në Boston at Artur Evans Liolin takohet me këtë grua, Adivie Alibali e veshur me të zeza. Para pak kohesh ajo humbi bashkëshortin e saj, Jusuf Alibali, një nga intelektualet e njohur, i cili që prej vitit 1975 kaloi nëpër kalvarin e vuajtjeve, burgimeve dhe internimeve familjare gjatë regjimit komunist.
“Kërkonin që me dënimin e tij të friksonin intelektualët e tjerë në atë kohë. Vitet e internimit, e them te drejtën, ishin të vështira pasi ishim të izoluar. Njerëzit kishin frikë të na flisnin. Vetëm natën vinin e na pyesin në se kishim nevojë për ndonjë gjë. Kemi vuajtur për bukën e gojës dhe fshehurazi banorët e fshatit na sillnin ushqime.
Unë dilja për të mbledhur kamomil që e shisja për të fituar diçka. Çfarë të them, ishte tmerr.” tregon zonja Alibali. Në këtë mirëpritje, në këtë kishë shqiptare në Boston, zonja Alibali sikur gjen ngushëllimin e Perëndisë, për humbjen e bashkëshortit të saj, të cilit nuk iu nda për asnjë çast. Pas shërbesës së të dielës, Kancelari i kishës ortodokse shqiptare amerikane të Shën Gjergjit në Boston, At Artur Liolini e pret me ngrohtësi dhe e prezanton para të pranishmëve që ndodheshin në sallë.
“Kjo është Mamica, Mamica Kastrioti , motra e Skënderbeut. A e keni parë filmin Skënderbeu, i cili fitoi çmimin në festivalin e filmit në Kanë në vitet 1950 dhe Adivia ka luan rolin e Mamicës” u tregon At Liolini të pranishmëve. Të gjithë e shohin me habi dhe të gëzuar nxitojnë kush e kush ta takojë më parë. Zonja Alibali lindi ne Tirane, bijë e familjes se njohur Sharofi nga Dibra e Madhe.
Adivija është një nga pionieret e para të artit koreografik shqiptar, që në vitin 1947, thotë ajo. Në vitin 1950 ajo zgjidhet nga regjizorët rusë e shqiptarë për të luajtur rolin e Mamicës në filmin Skënderbeu. Emri i saj u la qëllimisht në harresë nga regjimi komunist, por njerëzit e thjeshtë e nderuan atë duke e thirrur Mamicë. “Në fakt shumë njerëz edhe sot mendojnë se rolin e Mamicës e ka luajtur një artiste ruse.
Filmin unë per herë të parë pas disa vjetesh e pashë në fshatrat e Beratit ku isha e internuar. Filmi u shfaq në një nga sallat e kooperativës. Të nesërmen kur dola në rrugë, fëmijët e fshatit më thanë, ‘Po moj teta përse të kanë internuar, spese ke vrarë turqit?’ Kjo për mua ishte për të qarë e për të qeshur”, thotë zonja Alibali. “Shume nga aktorët kryesorë shqiptarë të filmit Skënderbeu, tashmë kanë vdekur.
Gjallë janë Besa Imami, që ka luajtur rolin e Donika Kastriotit.” vazhdon tregimin e saj zonja Alibali. “Deri në vitin 1960 para prishjes me sovjetikët ne mbanim korrespondencë me aktorët rusë të filmit. Unë kam kujtime shumë të mira. Isha më e reja, 18 vjeç, ndër aktorët kryesorë dhe të gjithë më thërrisnin “motër”, tregon zonja Adivie Alibali.
Aktori gjeorgjian Akaki Horava që luajti rolin e Skënderbeut, vdiq në vitin 1972 pas afro 65 vjet karriere skenike e në kinematografi. Zonja Alibali thotë se është e padrejtë që filmi Skënderbeu të mos cilësohet si filmi i parë shqiptar vetëm se ai është një prodhim i përbashkët i shqiptaro-sovjetik. Ajo shton se kinostudioja Shqipëria e Re ka punuar me të gjitha burimet dhe forcat e saj artistike për realizimin e këtij filmim prandaj kinematografia artistike shqiptare duhet ta quajë këtë realizim si filmin e saj të parë.
“Ata që bëjnë të kundërtën” thotë zonja Alibali “i bëjnë nje mohim dhe dëm të madh artit dhe kulturës shqiptare.” Duke folur për gjendjen e kinematografisë shqiptare sot, zonja Alibali thotë se populli shqiptar është shumë artdashës dhe kurrë nuk i kanë munguar talentet. Por arti kinematografik ka nevojë jo vetëm për dashuri por edhe për sponsorizime e përkrahje financiare, veçanërisht nga biznesmenët që Shqipërisë sot nuk i mungojnë.
Zonja Alibali thotë se filmi Skënderbeu ka nevojë për një restaurim të thellë pasi nuk është ruajtur me kujdesin që kërkon një film i tillë i cili është jo vetëm filmi i parë arstistik shqiptar por edhe filmi i vetëm kushtuar heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.
/aktoretshqiptare.info
