Ndër protagonistët e mëdhenj të padukshëm të motit global, El Niño zë një vend të spikatur. Është një ngjarje periodike klimatike, e lidhur me ngrohjen anormale të ujërave të Oqeanit Paqësor qendror dhe lindor, e cila modifikon thellësisht qarkullimin atmosferik në shkallë planetare.
Sa herë që aktivizohet El Niño, ai shkakton një zinxhir efektesh që përhapen nga oqeanet tropikale në rajonet më të largëta të Hemisferës Veriore, përfshirë Europën.
Por si mund të ndikojë një fenomen që e ka origjinën mijëra kilometra larg në motin evropian, Përgjigja qëndron në fuqinë e El Niño-s për të riorganizuar rrjedhat atmosferike, duke ndryshuar sjelljen e rrymave reaktive, pozicionin e anticikloneve dhe frekuencën e sistemeve të shqetësuara.
Verë më e nxehtë apo më e paqëndrueshme? Varet nga intensiteti i El Niño-s
Efekti që El Niño mund të vijë në Evropën Jugore nuk është gjithmonë i njëjtë: shumë herë varet nga forca dhe kohëzgjatja e anomalisë oqeanike. Në përgjithësi, vitet e karakterizuara nga një El Niño i fortë dhe i vazhdueshëm kanë tendencë të favorizojnë vera më të ngrohta dhe më të qëndrueshme, sepse anticikloni subtropikal afrikan gjen kushte ideale për t’u zgjeruar në veri, duke sjellë me vete nxehtësi të thatë dhe afatgjatë.
Megjithatë, në prani të një El Niño të moderuar ose në rënie, situata mund të bëhet shumë më e nuancuar dhe dinamike. Në këtë rast, anticikloni afrikan përpiqet të vendoset, duke lënë hapësirë për infiltrime të vazhdueshme të Atlantikut, përgjegjëse për stuhitë e shpeshta, ndryshimet e papritura të temperaturës dhe valët e nxehtësisë kalimtare. Ky është pikërisht rasti për verën e vitit 2025: modelet klimatike sugjerojnë praninë e një El Niño aktiv, por jo jashtëzakonisht intensiv, me efekte ende të pasigurta në atmosferën evropiane.
Dinamikat e Mesdheut: çfarë mund të ndodhë
Në kontekstin e pellgut të Mesdheut, pozicioni dhe forca e anticiklonit të Azoreve luajnë një rol kyç. Kur El Niño ndryshon strukturën e rrjedhës polare të ajrit, presioni i lartë i Atlantikut mund të devijojë trajektoren e shqetësimeve, duke i shtyrë ato më në veri ose duke i bllokuar ato midis Gadishullit Iberik dhe Afrikës së Veriut. Ky model është tipik për ato situata në të cilat zhvillohen ciklonet mesdhetare, të afta të prishin ekuilibrin sezonal me mot të keq të papritur, madje edhe gjatë muajve qendrorë të verës.
- Qershori do të jetë më i freskët dhe më i paqëndrueshëm, veçanërisht në Veri dhe në rajonet e Adriatikut.
- Stuhi të dhunshme dhe të shpërndara, shpesh të shoqëruara me breshër.
Valë të papritura të nxehtësisë, por të ndërthurura me rënie të ndjeshme të temperaturës. - Lagështi e lartë, e cila amplifikon perceptimin e nxehtësisë pa stabilitet barik.
Dërgo reagimet
Precedentët Historikë: Çfarë na tregon e kaluara
Duke parë arkivat e klimës, zbulojmë se shumë vera me El Niño nuk kanë sjellë nxehtësinë përvëluese që shpesh frikësohet. Vera e vitit 1997, për shembull, ishte jashtëzakonisht e freskët dhe me shi në Europë, për shkak të ndikimit të një El Niño shumë aktiv. Në të kundërt, vera e vitit 2003, një nga më të nxehtat e të gjitha kohërave, u shoqërua nga një El Niño pothuajse i munguar. Kjo na mëson se nuk ka një rregull absolut, por se çdo verë duhet të kontekstualizohet në ekuilibrat e saj barikë globalë.
Vera 2025: Çfarë mund të prisni me një El Niño aktiv
Për verën e ardhshme, parashikimet sezonale tregojnë një tendencë drejt dinamizmit më të madh, veçanërisht në muajt qershor dhe korrik, me periudha alternative të nxehtësisë dhe paqëndrueshmërisë. Mundësia që vera të fillojë në heshtje dhe të intensifikohet vetëm drejt fundit, midis fundit të korrikut dhe gushtit, është gjithnjë e më konkrete. Prandaj, nxehtësia e vërtetë e qëndrueshme afrikane mund të vonohet dhe të jetë më pak e vazhdueshme se në vitet e fundit.
