Iljin është zv/komandant i rojes bregdetare finlandeze dhe po kërkon cisterna që po përgatiten për sabotim, me ndihmën e dhjetëra radarëve dhe kamerave, varkave të shumta patrulluese dhe një flote avionësh e helikopterësh. Duke parë një pjesë të ujit në madhësinë e Belgjikës, ata kërkojnë sjellje të dyshimta që mund të kërcënojnë kabllot nënujore që sjellin internet dhe energji elektrike për evropianët.
E megjithatë, sabotimi vazhdon të ndodhë. Kjo ka ndodhur dy herë në Gjirin e Finlandës në 18 muajt e fundit, thotë Iljin. Në total, ka pasur të paktën gjashtë incidente të sabotimit të dyshuar në Detin Baltik që nga viti 2022, dhe 11 kabllo nëndetëse janë tërhequr që nga viti 2023.
“Kjo po bëhet gjithnjë e më e zakonshme. Tani jemi më të vetëdijshëm për rreziqet dhe aktualisht po përpiqemi të gjejmë mënyra për t’u përgjigjur siç duhet,” thotë Iljin.
Nuk ka pasur dëme të mëdha deri më tani – dritat janë ende të ndezura dhe interneti po funksionon. Megjithatë, frika ka depërtuar në Evropë: Po sikur sulmi tjetër të jetë më i koordinuar dhe agresiv? Po sikur Rusia të sulmonte Evropën? Po sikur të thotë luftë?
Nëse kabllot do të prisheshin, Irlanda mund të humbiste një të dhjetën e energjisë elektrike. Norvegjia furnizon Bashkimin Evropian me një të tretën e gazit që i nevojitet, i cili udhëton përmes tubacioneve nënujore. Një sulm ndaj këtyre objektivave mund të shkaktojë mungesa të energjisë dhe çmime të rënduara dhe të tronditë qeverinë.
Por mundësia për të shkaktuar dëme qoftë edhe minimale e frikëson Evropën dhe do të thotë se Rusia është e aftë të prishë jetën e përditshme të evropianëve.
Prandaj BE dhe NATO po kërkojnë një zgjidhje dhe po planifikojnë të blejnë kabllo dhe drone rezervë dhe të forcojnë mbikëqyrjen ushtarake. Por Donald Trump, duke shkatërruar aleancat dhe duke përsëritur narrativën ruse, po ngjall frikën se situata vetëm do të përkeqësohet.
Evropa përjetoi zgjimin e saj të parë të vrazhdë në fund të vitit 2022, kur gazsjellësi North Stream u hodh në erë. Ngjarja lidhej me shtetas ukrainas, por hetimi është ende në vazhdim.
Që atëherë, lidhjet e telekomunikacionit, gazit dhe energjisë elektrike që lidhin Suedinë, Finlandën, Gjermaninë, Letoninë dhe Estoninë janë sabotuar në Detin Baltik. Vetëm pak javë më parë, kablloja e komunikimit që lidh Berlinin dhe Helsinkin u dëmtua sërish në brigjet suedeze.
Operacione të tilla janë të thjeshta dhe të lira për t’u kryer.
“Thjesht duhet të korruptosh kapitenin për të hedhur spirancën. Krahasuar me operacionet e tjera ushtarake, është vërtet e lirë,” shpjegon Christian Bueger, një profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe ekspert i sigurisë detare në Universitetin e Kopenhagës.
Kjo ndihmohet nga fakti se Deti Baltik është mesatarisht vetëm 52 metra i thellë, dhe Gjiri i Finlandës vetëm 38 metra. Për krahasim, Deti Mesdhe është mesatarisht 1500 metra i thellë.
Përveç kësaj, kabllot e të dhënave të nëndetëseve janë të hollë dhe të lehtë për t’u prerë, thotë Volker Wendt, sekretari i përgjithshëm i Europacable. Lidhëset e energjisë nënujore janë ndërtuar për t’i bërë ballë mjedisit të ashpër nënujor. Ato janë pothuajse aq të gjera sa një kitarë dhe mbrohen nga shtresa izolimi dhe çeliku, tha Wendt.
Kabllot, të groposura gjysmë metri nën shtratin e detit, janë ndërtuar që të zgjasin 40 vjet dhe t’i rezistojnë peshkimit – por jo ndikimin e drejtpërdrejtë të një spirance. Kjo është pikërisht ajo që ndodhi me Eagle S, një anije që tërhoqi zvarrë spirancën për 100 kilometra derisa preu disa kabllo pranë Finlandës në dhjetor.
Pasi prishen, kabllot janë të vështira për t’u riparuar, thotë Bueger.
Ka vetëm 80 anije riparimi në mbarë botën dhe riparimet mund të zgjasin deri në dy javë për kabllot e të dhënave dhe “shumë muaj” për kabllot e energjisë, thotë Peter Jamieson, nënkryetar i Shoqatës Evropiane të Kabllove Nëndetëse.
Kostoja e riparimit? Nga 5 deri në 150 milionë euro, thotë Bueger. /tesheshi.com/
