Australia ka vendosur të publikojë raportin e “hetimit shumë sekret” në lidhje me akuzat për krime lufte nga forcat e saj speciale të vendosura në Afganistanin e shkatërruar nga lufta.
Inspektori i përgjithshëm i Forcave Australiane të Mbrojtjes, i cili kaloi më shumë se katër vjet duke hetuar akuzat e tmerrshme kundër trupave australiane, tashmë e ka dorëzuar raportin tek qeveria.
“Raporti përfundimtar nga gjykatësi Paul Brereton pritet të dalë të enjten”, raportoi të hënën ABC (Korporata Australiane e Transmetimit).
Ishte raporti shpërthyes nga ekspertja Samantha Crompvoets në vitin 2016 që detyroi hetimin për “dhunën e paligjshme” të kryer nga trupat australiane.
Raporti u porosit nga shefi ushtarak i atëhershëm australian Angus Campbell. “Dua të them, ato nuk janë unike – ka pasur histori gjatë dy dekadave të fundit, me të vërtetë, rreth Forcave Speciale Australiane”, tha Crompvoets.
Ajo shtoi se ushtarët australianë “ishin të jashtëzakonshëm në fshehjen e sjelljes së tyre”.
Javën e kaluar, Kryeministri i Australisë, Scott Morrison, njoftoi se Australia do të ndjekë penalisht ushtarët e saj për krimet e pretenduara të luftës të kryera në Afganistan.
“Kishte një numër të konsiderueshëm incidentesh dhe çështjesh për t’u parë, kurse hetimet do të ishin në thelb të ndërlikuara”, tha Morrison, duke shtuar se hetuesi special i vendit do të trajtojë çështjet penale të përmendura në raportin e inspektorit të përgjithshëm, do të hetojë ato akuza, do të mbledhë prova, dhe, nëse është e përshtatshme, t’i dërgohet përmbledhja drejtorit të prokurorive publike për shqyrtim.
Roli i supozuar i ushtarëve australianë në krimet e luftës kundër afganëve doli në pah pasi ABC zhvilloi një seri, “Dosjet afgane”, lidhur me çështjet në vitin 2017.
“Dosjet afgane” akuzuan trupat australiane për vrasjen e civilëve në Afganistan, ndërsa zbulimet tronditëse çuan në bastisjet e policisë në selinë e ABC në Sidnej vitin e kaluar.
Rrëfimet nga gazetarët investigativë të ABC Dan Oakes dhe Sam Clark zbuluan akuzat për vrasje të paligjshme dhe sjellje të keqe nga forcat speciale australiane dhe bazoheshin në qindra faqe të dokumenteve të fshehta të mbrojtjes.
Roli i Australisë në Afganistan daton që nga viti 2001 dhe vazhdon të sigurojë mbështetje ushtarake për “aktivitetet këshilluese, operacionale dhe të rindërtimit” në vendin e shkatërruar nga lufta.
– Njollosja e reputacionit të Australisë
“Vrasja e paligjshme e civilëve afganë nga duart e pjesëtarëve të Forcave Speciale Australiane është një njollë për reputacionin ndërkombëtar të vendit”, vuri në dukje CJ Werleman, një mbrojtës dhe gazetar i të drejtave globale.
Në një bisedë me Anadolu Agency, Werleman tha: “Australia ka marrë një goditje të rëndësishme në vitet e fundit për keqtrajtimin e saj kriminal ndaj refugjatëve, refuzimin kokëfortë për të adresuar ndryshimet klimatike, mbulesën diplomatike që ka siguruar për krimet e luftës së Izraelit në territoret palestineze dhe ndihmën ushtarake që i dha Mianmarit ndërsa kryente gjenocid kundër Rohingyave”.
“Është e qartë se ekziston një krizë e lidershipit brenda radhëve të forcave më elitare të Australisë, pasi ish-operatorët kanë folur për një kulturë të mosndëshkimit, fiksimit me ‘akuzat e vrasjes’ dhe rrënimit të moralit themelor”, tha Werleman, i cili ka qenë i zëshëm për ngritjen e çështjeve të komuniteteve të shtypura, përfshirë afganët.
“Nëse këto gjetje dhe hetime të mëvonshme nuk çojnë në akuza penale, atëherë do të jetë një aktakuzë e mëtejshme kundër karakterit moral të Australisë dhe angazhimit ndaj ligjit ndërkombëtar”, shtoi ai.
