Ish-avokati i Ushtrisë Australiane, David McBride, është dënuar me pesë vjet e tetë muaj për rrjedhje të informacionit në lidhje me krimet e dyshuara australiane të luftës në Afganistan.
Përkrahësit e McBride kanë shprehur prej kohësh shqetësimin se qeveria australiane ishte më e interesuar për ta ndëshkuar atë për zbulimin e informacionit rreth krimeve të luftës sesa autorët e supozuar.
“Ditë e errët për demokracinë”
“Është e turpshme që personi i parë i burgosur në lidhje me krimet e luftës të Australisë në Afganistan nuk është një kriminel lufte, por një denoncues i tyre,” tha Rawan Arraf, drejtor ekzekutiv i Qendrës Australiane për Drejtësi Ndërkombëtare, në një deklaratë pas dënimit.
“Kjo është një ditë e zezë për demokracinë australiane,” tha në të njëjtën deklaratë Kieran Pender, drejtor ligjor në detyrë i Qendrës Juridike për të Drejtat e Njeriut me bazë në Melburn, duke vënë në dukje se burgosja e McBride do të kishte një “efekt të rëndë ftohës në treguesit e mundshëm të së vërtetës”.
McBride, i cili mbërriti në Gjykatën e Lartë në Canberra këtë mëngjes me qenin e tij dhe i rrethuar nga mbështetësit, do të qëndrojë pas hekurave të paktën deri më 13 gusht 2026 përpara se të kualifikohet për lirim me kusht.
Në një intervistë përpara se të fillonte gjyqi vitin e kaluar, McBride tha se ai kurrë nuk e kishte mbajtur sekret ndarjen e të dhënave.
“Ajo për të cilën dua të flitet është nëse u justifikova apo jo për atë që bëra”, theksoi McBride.
Dënimi i ish-avokatit të Ushtrisë Australiane vjen pothuajse shtatë vjet pasi transmetuesi publik i vendit ABC publikoi një seri prej shtatë artikujsh të njohur si “Dosjet e Afganistanit” bazuar në informacionin e dhënë nga McBride.
Bastisja e selisë së ABC
Ato çuan në një bastisje të paprecedentë të Policisë Federale Australiane në selinë e ABC në qershor 2019, por detajet e publikuara në seri u konfirmuan gjithashtu më vonë nga një hetim i qeverisë australiane, i cili zbuloi se kishte prova të besueshme për të mbështetur pretendimet për krime lufte.
Një zëdhënës i Zyrës së Hetuesit Special (OSI) i tha Al Jazeera-s se ish-ushtari i Forcave Speciale Australiane, i cili u akuzua më 20 mars 2023 për një akuzë të krimit të luftës për vrasje, është liruar me kusht dhe seanca dëgjimore është planifikuar për 2 korrik 2024.
“Ky është arrestimi i parë i krimeve të luftës që rezulton nga një hetim i përbashkët midis Zyrës së Hetuesit Special (OSI) dhe Policisë Federale Australiane,” tha zëdhënësi, duke shtuar se hetimet janë “shumë komplekse” dhe “pritet të marrin kohë të konsiderueshme”.
Në një rast të veçantë vitin e kaluar, një gjykatës australian zbuloi se ushtari më i dekoruar i Australisë, Ben Roberts-Smith, ishte “bashkëpunëtor dhe përgjegjës për vrasjen” e tre afganëve. Kjo u gjet në procedurat për shpifje të ngritura nga Roberts-Smith kundër tre mediave australiane që raportuan mbi akuzat kundër tij.
Medalje për gazetarin Oakes
Dënimi i McBride vjen katër muaj pasi Dan Oakes, një nga dy gazetarët e ABC që shkroi dosjet e Afganistanit, iu dha Urdhri i Australisë, me një vlerësim që thjesht thotë se ai u dha “për shërbime në gazetari”.
ABC citoi Oakes në atë kohë të thoshte: “Jam shumë krenar për punën që kemi bërë me dosjet e Afganistanit dhe e di që ka pasur një efekt pozitiv në ndihmën për të nxjerrë në dritë disa nga këto sjellje. Nëse [kjo medalje] është të paktën pjesërisht për shkak të kësaj pune, atëherë ndjej një kënaqësi të caktuar.”
Oakes, i cili thuhet se nuk foli me McBride për gjashtë vjet dhe më vonë tha për programin Four Corners të ABC se historia ishte “shumë më gri, më e errët dhe më e rrëmujshme nga sa mendojnë njerëzit”.
Megjithëse Oakes dhe McBride nuk qëndruan në kontakt, denoncuesi tërhoqi mbështetje nga shumë australianë, duke përfshirë avokatë, senatorë dhe gazetarë për të drejtat e njeriut.
Të martën, mbështetësit e McBride u mblodhën jashtë gjykatës, duke përfshirë senatorin e të Gjelbërve australianë, David Shoebridge.
Do të ishte një “njollë e pashlyeshme për qeverinë ” nëse McBride “shkon në Gjykatën e Lartë këtë mëngjes” dhe më pas “çohej në burg”, tha Shoebridge përpara seancës së dënimit.
Mbrojtja e burimeve mediatike
Në një deklaratë të përbashkët nga disa australianë të lëshuar pas seancës, Peter Greste, shefi ekzekutiv i Aleancës për Lirinë e Shtypit, tha se “liria e medias mbështetet në mbrojtjen e gazetarëve dhe burimeve të tyre”. Ai gjithashtu vuri në dukje se Australia kohët e fundit kishte rënë në vendin e 39-të në renditjen globale të lirisë së shtypit.
Greste është një ish-reporter i Al Jazeera-s, i cili u burgos me dy kolegë në Egjipt nga viti 2013 deri në 2015 për akuzat e sigurisë kombëtare të ngritura nga qeveria egjiptiane.
“Si dikush që u burgos gabimisht për gazetarinë e tij në Egjipt, unë jam i indinjuar nga dënimi i David McBride në këtë ditë të trishtuar për Australinë,” tha Greste.
McBride është një nga disa australianë që përballet me ndëshkim për rrjedhjen e informacionit, ndërsa australiani i profilit të lartë Julian Assange do të përballet me seanca dëgjimore për ekstradimin e tij të mundshëm nga Britania e Madhe në Shtetet e Bashkuara më vonë këtë muaj. //
