Ministri i Punëve të Jashtme i Turqisë, Mevlüt Çavuşoğlu, duke i bërë thirrje Greqisë që të respektojë ligjin ndërkombëtar, porositi Athinën se “fshehja pas Bashkimit Evropian (BE) nuk do të jetë e dobishme”.
Mes veprimeve dhe retorikës së përsëritur provokuese nga Greqia gjatë muajve të fundit në rajon, në fillim të këtij muaji Ankaraja u dërgoi një letër shefave të Kombeve të Bashkuara (OKB) dhe NATO-s, si dhe shefit të politikës së jashtme të Bashkimit Evropian (BE) dhe 25 kryeqyteteve të BE-së, duke adresuar zgjidhjet e mundshme për mosmarrëveshjet në Detin Egje.
Duke folur në një konferencë për media në provincën jugperëndimore Muğla, Çavuşoğlu tha se përgjigja e Greqisë ndaj letrës ishte “e dobët” dhe i mungonte “argumenti ligjor”.
Turqia, një anëtare e NATO-s për më shumë se 70 vite, është ankuar për veprimet dhe retorikën e përsëritur provokuese të Greqisë gjatë muajve të fundit në rajon, përfshirë për armatimin e ishujve pranë brigjeve turke që janë çmilitarizuar sipas traktatit, duke theksuar se lëvizja të tilla pengojnë besimin e saj të mirë dhe përpjekjet për paqen.
Çavushoglu gjithashtu tha se masa e fundit e SHBA-së për të hequr embargon e armëve ndaj administratës së Qipros Greke ishte një “shpërblim për largimin nga Rusia”. Ai theksoi se masa ka prishur politikën e ekuilibruar në ishull dhe e ka bërë SHBA-në tërësisht pro-Qipros Greke.
Në 16 shtator, Departamenti Amerikan i Shtetit njoftoi heqjen e embargos së armëve ndaj administratës së Qipros Greke.
Ministria e Punëve të Jashtme e Turqisë dënoi masën, duke theksuar se ajo është në “kundërshtim me parimin e barazisë së të dy palëve në ishull dhe do të forcojë më tej mos pajtueshmërinë e palës së Qipros Greke, do të ndikojë negativisht në përpjekjet për të rivendosur çështjen e Qipros, si dhe do të çojë në një garë armësh në ishull duke dëmtuar paqen dhe stabilitetin në Mesdheun Lindor.
Qiproja është zhytur në një mosmarrëveshje prej dekadash midis Qipros Greke dhe Qipros Turke, pavarësisht nga një sërë përpjekjesh diplomatike nga OKB-ja për të arritur një zgjidhje gjithëpërfshirëse.
Sulmet etnike që filluan në fillim të viteve 1960 e detyruan popullin e Qipros Turke të tërhiqet në enklava për sigurinë e tyre.
Në vitin 1974, një grusht shtet i grekëve qipriotë që synonte aneksimin e ishullit nga Greqia, çoi në ndërhyrjen ushtarake të Turqisë si një fuqi garantuese për të mbrojtur turqit qipriotë nga persekutimi dhe dhuna. Si rezultat në vitin 1983 u themelua Republika Turke e Qipros Veriore (TRNC).
Kjo çështje ka kaluar nëpër një proces paqësor vitet e fundit, duke përfshirë iniciativën e dështuar të vitit 2017 në Zvicër nën kujdesin e vendeve garantuese, Turqisë, Greqisë dhe Mbretërisë së Bashkuar.
Administrata e Qipros Greke hyri në BE në vitin 2004, në të njëjtin vit kur grekët qipriotë penguan një plan të OKB-së për t’i dhënë fund mosmarrëveshjes së gjatë.
Burimi: AA
