Veshkat tuaja kanë një mekanizëm të jashtëzakonshëm për rithithjen e ujit nga lëngu tubular, i quajtur mekanizmi kundërrrymës.
Ky mekanizëm në veshka është procesi i përdorimit të energjisë për të gjeneruar një gradient osmotik që ju mundëson të rithithni ujin nga lëngu tubular dhe të prodhoni urinë të koncentruar. Ky mekanizëm ju pengon të prodhoni litra dhe litra urinë të holluar çdo ditë dhe është arsyeja pse nuk keni nevojë të pini vazhdimisht në mënyrë që të qëndroni të hidratuar.
Ku ndodh ky proces?
Veshkat përmbajnë dy lloje nefronësh, nefron kortikal sipërfaqësor (70-80%) dhe nefron jukstamedular (20-30%). Këta emra i referohen vendndodhjes së kapsulës glomerulare, e cila është ose në korteksin e jashtëm të veshkës, ose afër kufirit kortikomedular. Nefronet mund të mendohen në seksione, secila me një strukturë dhe funksion të ndryshëm. Këto janë glomerulusi, tubuli proksimal, ansa e Henle, tubuli distal dhe kanali grumbullues. Ansa e Henle është një strukturë e ngjashme me shiritin e flokëve, e përbërë nga një gjymtyrë e hollë zbritëse, një gjymtyrë e hollë ngjitëse dhe një gjymtyrë e trashë ngjitëse. Ndërsa ansat Henle të nefroneve kortikale depërtojnë vetëm deri në pjesen e jashtme te medules të veshkës, ato të nefroneve jukstamedullare depërtojnë thellë brenda medullës së brendshme.
Megjithëse nefronet kortikale dhe jukstamedulare rregullojnë përqendrimet e substancave të tretura dhe të ujit në gjak, mekanizmi kundërrrymës në ansen Henle të nefroneve jukstamedulare është kryesisht përgjegjës për zhvillimin e gradientëve osmotikë që nevojiten për përqendrimin e urinës. Lëngu që lë gjymtyrën ngjitëse të anses Henle hyn në tubin e përthyer distal, ku përbërja e tij rregullohet më tej dhe më pas derdhet në tubulat grumbulluese. Këto tubula zbrazen në kanalet grumbulluese që zbresin përsëri përmes medullës dhe përfundimisht lidhen me ureterin, i cili transporton urinën në fshikëz.
Edhe pse ansat Henle janë thelbësore për përqendrimin e urinës, ato nuk funksionojnë vetëm. Rrjeti i specializuar i kapilarëve të gjakut (vasa recta) që rrethon ansen është po aq i rëndësishëm. Kapilarët vasa recta janë enë gjaku të gjata në formë kapëse flokësh që shkojnë paralelisht me ansen Henle. Perthyerja e flokëve ngadalëson shpejtësinë e rrjedhjes së gjakut, gjë që ndihmon në ruajtjen e gradientit osmotik të kërkuar për rithithjen e ujit.
