Kryetari i Partisë së Lirisë, Ilir Meta mori pjesë në Samitin Ekonomik për Euroazinë në Stamboll, me ftesë të Presidentit të Fondacionit të Marmarasë, .Akkan Suver, ku të pranishëm ishin shumë ish-kryetarë shtetesh, liderë politikë dhe ekspertë të shquar botërorë në fushën e ekonomisë.
Në këtë Samit, Meta u ftua të mbante një ligjëratë të posaçme në sesionin me temë “Nga krizat në stabilitet: Ndërtimi i një bote gjithëpërfshirëse”, ku ndër të tjera theksoi se:
“Në sfidat më vitale të kohës sonë, pyetja themelore mbetet ende: Si të garantohet dhe ruhet stabiliteti në kohë krizash shumëplanëshe, sistemike dhe ciklike?
Ndërsa ruajtja e stabilitetit me çdo kusht ka qenë gjithmonë një parakusht për zhvillimin ekonomik dhe prosperitetin e shoqërive tona, në ditët e sotme ambicia dhe qëllimi ynë përfundimtar do të përqendrohen në: Si t’i kthejmë këto kriza në mundësi për ndërtimin e një bote gjithëpërfshirëse.
Në 4 vitet e fundit, bota ka dëshmuar kriza të paprecedenta shëndetësore, ekonomike dhe gjeopolitike/ushtarake, duke filluar nga Pandemia Covid-19 dhe inflacioni global e deri te konfliktet ushtarake Rusi-Ukrainë dhe Izrael-Hamas, të cilat janë ende në vazhdim dhe vështirë të parashikohen fundi dhe pasojat e tyre të plota.
Më shumë se kurrë, për shkak të globalizimit dhe ndërvarësisë, të gjitha këto kriza ende ndikojnë në mënyrë dramatike në jetët tona dhe kanë ngritur sfida ekzistenciale për njerëzimin dhe për qeverisjen globale.
Së pari, ne duhet të adresojmë urgjencat ekonomike dhe çështjet financiare që lidhen me varfërinë relativisht të lartë, polarizimin dhe pabarazinë sociale, papunësinë dhe emigracionin.
Ne duhet të pranojmë përfitimet e prekshme të globalizimit kur bëhet fjalë për çrrënjosjen e varfërisë për qindra miliona njerëz në shumë vende, por gjithsesi nuk mund të injorojmë faktin se vendet e varfra në botë po vuajnë nga mungesa e nevojave elementare si uji, ushqimi, strehimi etj.
Ne duhet t’i kthejmë këto kriza shumëdimensionale nga kërcënime dhe rreziqe, në mundësi për një botë të begatë gjithëpërfshirëse.
Ndërkohë që pandemia ndërpreu zinxhirin botëror të furnizimeve nga Kina, për vende si Shqipëria që është afër tregut europian, kjo ishte një mundësi e artë, që fatkeqësisht deri më tani e kemi humbur, të bëhej një vend i zinxhirit të furnizimit nga kompanitë europiane që u larguan nga tregu kinez.
Ironikisht, nëse kthehemi në vitet ‘90 në rajonin tonë të Ballkanit, atëherë shpërbërja konfliktuale e ish-Jugosllavisë, ishte në fakt pikënisja për një proces të fuqishëm integrimi europian të vendeve tona, disa prej të cilave sot janë anëtarë krenarë të BE-së (Kroacia dhe Sllovenia).
Stabiliteti politik dhe ekonomik nuk duhet të merret si i mirëqenë askund në botë. Ky stabilitet ka qenë dhe do të jetë gjithmonë nën kërcënim për aq sa konfliktet po shfaqen ende.
Nëse stabiliteti është themeli i sistemit tonë demokratik dhe kapitalist, krizat janë tipare të pashmangshme të tij.
Pra, nuk duhet të kemi frikë nga krizat, por duhet të kemi frikë nga stabiliteti i brishtë dhe pasiguritë e përhershme.
Stabiliteti nuk do të zëvendësojë prosperitetin ekonomik dhe as nuk do të sigurojë zhvillim gjithëpërfshirës.
Diktaturat kanë mbijetuar kur vendet dhe njerëzit e tyre kanë qenë të kënaqur vetëm me stabilitetin.
Koha për të vepruar është tani, para se të jetë shumë vonë!”, – u shpreh Meta.
Gjithashtu, Kryetari i Partisë së Lirisë në ndërhyrjet e tij gjatë diskutimeve shumë të rëndësishme të këtij Samiti theksoi gjithashtu se:
“Gjithëpërfshirja për të përfituar nga rritja ekonomike e të gjitha kategorive sociale është përkeqësuar. Në Shqipëri pabarazia sociale është rritur dhe varfëria është thelluar për shkak të rritjes së çmimeve, uljes së rritjes ekonomike dhe rritjes së migracionit.
Ne kemi nevojë për një rritje të qëndrueshme ekonomike globale dhe për shpërndarje në mënyrë të drejtë të saj.
Rritja gjithëpërfshirëse është rritje ekonomike që shpërndahet në mënyrë të drejtë në të gjithë shoqërinë dhe krijon mundësi për të gjithë. Rritja gjithëpërfshirëse kombinon rritjen e prosperitetit me barazi më të madhe.
Krizat, pandemitë dhe tensionet në rritje gjeo-politike kanë ndikuar negativisht në rritjen e pasigurisë dhe pabarazisë, rritjen e varfërisë, rritjen e çmimit të produkteve ushqimore, uljen e rritjes ekonomike dhe rritjen e migracionit.
Këto tendenca kanë përkeqësuar treguesin e rritjes globale gjithëpërfshirëse, sipas UNCTAD.
Nëse viti 2022 ishte një vit pasigurie, 2023 ishte viti i pabarazisë. Humbjet e të ardhurave të më të varfërve në botë ishin dy herë më të larta se të të pasurve.
Më të varfërit u përballën gjithashtu me pengesa të mëdha në shëndetësi dhe arsim, të cilat, nëse lihen të pazgjidhura nga Qeveritë, do të kenë pasoja serioze.
Pabarazitë e të ardhurave, arsimit dhe mundësive janë të gjitha të ndërlidhura dhe duhet të trajtohen së bashku.
Varfëria në vendet më të varfra dhe vendet e prekura nga brishtësia ekonomike, konfliktet ose dhuna është ende më e keqe se përpara pandemisë.
Afro 700 milionë njerëz në mbarë botën sot jetojnë në varfëri ekstreme, që do të thotë se jetojnë me më pak se 2,15 dollarë në ditë.
Perspektiva është gjithashtu e zymtë për pothuajse gjysmën e popullsisë së botës, e cila jeton me më pak se 6,85 dollarë në ditë.
Një përshkallëzim i konfliktit aktual në Lindjen e Mesme, si dhe pushtimi rus i Ukrainës, mund të shtyjë tregjet globale të mallrave në ujëra të paeksploruara.
Migrimi është gjithashtu një nga sfidat tona urgjente të zhvillimit.
Mënyra se si e trajtojmë migracionin dhe i mbrojmë migrantët ndërsa ata lëvizin nga origjina e tyre në komunitetet pritëse është çelësi për të siguruar rritjen dhe suksesin e tyre ekonomik”, – përfundoi Meta.
