Dita Botërore e Obezitetit është një fushatë globale e cila shërben për të rritur ndërgjegjësimin, promovimin e avokacisë, përmirësimin e politikave dhe shkëmbimin e përvojave në fushën e obezitetit.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, obeziteti është trefishuar që nga viti 1975 dhe është rritur pothuajse pesë herë tek fëmijët dhe adoleshentët, duke prekur njerëzit e të gjitha moshave, grupeve sociale, si në vendet e zhvilluara, ashtu edhe në ato në zhvillim.
Obeziteti ose sëmundja e obezitetit (siç quhet sot), përbën shqetësim global, prandaj në shumë vende me këtë problem po merret seriozisht e gjithë shoqëria, me të gjitha mekanizmat e saj.
Cilat janë pasojat e mundshme?
Për të ilustruar pasojat s’ka nevojë për komente. Mjaftojnë kronikat televizive të plazheve, ku mund të shihni sa shumë fëmijë e adoleshentë barkmëdhej e me trup të deformuar. Dhjamosja bart rreziqe për të gjitha moshat, duke filluar nga muajt e parë të jetës.
Nëse fillon në moshat e vogla, fëmija mund të ketë:
- probleme me rrugët e frymëmarrjes, si mahisje më të shpeshta
- vështirësi në frymëmarrje ose “sikur mbyten”, sidomos gjatë natës
- deformime të anësive, marrin formë “X”
- dhimbje kyçesh
- dystaban
- vështirësi për të lëvizur
- mund të mbetet i dhjamosur dhe në vitet që pasojnë
- Rreziqe të tjera për çdo moshë
- Diabet
- Rritje të tensionit të gjakut
- Sëmundje të zemrës dhe të enëve të gjakut
- Rritje të yndyrnave në gjak
- Në vajzat, vonesë dhe çrregullime të ciklit mestrual
- Ciste në ovare
- Gurë në tëmth (kolelitiazë)
Probleme psikologjike. Duke u bërë objekt ngacmimesh prej moshatarëve, largohen prej tyre -preferojnë më mirë të qëndrojnë në shtëpi. Të shkëputur nga lodrat, kënaqësinë e gjejnë në të ngrënët, çka thellon shtimin e peshës.
Si mund të parandalohet?
Kujdesi duhet të fillojë qysh në muajt e parë të jetës. Në fëmijët pa gji të respektohet me përpikmëri përgatitja e qumështit, sipas moshës.
Kur fillohen ushqime të tjera jo me bazë qumështi (aty rreth moshës 5-6 muaj), të pakësohet qumështi (shpesh, duke mos e vlerësuar si ushqim e burim kalorish të tepërta, vazhdon të jepet si më parë).
Jepuni fëmijëve lëngje frutash të përgatitura vetë, pa shtuar asnjëherë sheqer.
Për moshat në vazhdim
-Të pakësohen produktet me shumë kalori, në radhë të parë ato me bazë miellrash, duke shtuar më tepër perimet.
-Të kufizohen gjithashtu ëmbëlsirat, çokollatat, karamelet dhe të gjitha lëngjet e sheqerosura.
-Në fund të ushqimit, në vend të ëmbëlsirave, fruta ose lëngun e tyre pa sheqer.
-Zëvendësoni akulloret e zakonshme me akullore frutash.
-Yndyrnat (vaji, gjalpi, llarda, margarina etj) kanë shumë kalori, prandaj duhen kufizuar.
-Lërini fëmijët të hanë sipas dëshirës (nevoja për ushqim, organizmi i rregullohet vetë).
-Kthejini aktivitetet fizike në një mjet argëtues për të gjithë pjesëtarët e familjes.
-Nxisni ecjet në këmbë, shëtitjet, lojërat në mjedise të hapura.
-Nëse keni ashensor, është mirë të përdorni shkallët, të paktën pjesërisht.
-Biçikleta këshillohet për të gjithë fëmijët (më mirë në grup).
-Kush ka një qen, detyrohet ta nxjerrë për shëtitje, një shkak që fëmija të lëvizë, por edhe të largohet nga televizori e kompjuteri.
