Bajamet supozohet të mbrojnë trupin nga sëmundjet. Si pjesë e sistemit imunitar, ata njohin patogjenët dhe i luftojnë ato. Por bajamet nuk janë gjithmonë të suksesshme. Ato mund të infektohen vetë dhe të shkaktojnë probleme. Antibiotikët shpesh janë të nevojshëm që inflamacioni të shërohet.
Një zgjidhje për inflamacionin që përsëritet shpesh është heqja e bajameve. Mundësitë dhe rreziqet afatshkurtra të procedurës janë të njohura. Por cilat janë efektet afatgjata shëndetësore të heqjes së bajameve në fëmijëri?
Nëse fëmijëve u hiqen bajamet para moshës dhjetë vjeç, ata kanë më shumë gjasa të vuajnë nga sëmundjet e frymëmarrjes, infeksionet dhe alergjitë. Këtë e tregon një studim i madh i popullsisë nga Danimarka.
Bajamet faringeale dhe palatine (të njohura edhe në gjuhën e folur si adenoidë) janë komponentë të rëndësishëm të pengesës së parë mbrojtëse. Ato synojnë të mbrojnë trupin tonë nga viruset, bakteret ose mykut që hyjnë përmes gojës ose hundës. Pasojat afatgjata të një operacioni të tillë – veçanërisht në lidhje me rolin e rëndësishëm të bajameve në zhvillimin dhe funksionimin e sistemit imunitar – pothuajse nuk janë hetuar deri më tani. Një ekip shkencor tani e ka hetuar këtë pyetje.
Në total, studiuesit analizuan të dhënat e regjistrave nga më shumë se 1.1 milion njerëz. Studimi ekzaminoi nëse pjesëmarrësit e studimit të cilëve iu hoqën bajamet e palatinës dhe/ose faringut para moshës 10 vjeç u trajtuan më shpesh për sëmundje të caktuara deri në moshën 30 vjeç sesa njerëzit që nuk i ishin nënshtruar një operacioni të tillë.
Rrezik më i lartë për sëmundjet e frymëmarrjes, infeksioneve dhe alergjive
Rezultati ishte veçanërisht i qartë për infeksionet e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes: nëse fëmijëve u hiqeshin bajamet e fytit, rreziku i sëmundjes ishte pothuajse 3 herë më i lartë. Statisktika tregon se 1 nga 5 persona që heqin bajamet kan më vonë probleme dhe rrezik më të lartë të vuajnë nga sëmundjet e frymëmarrjes.
Gjithashtu rreziku bëhet më i lartë dhe për:
- sëmundjet alergjike dhe infeksionet në përgjithësi,
- astma, si dhe për
- COPD (sëmundja kronike obstruktive pulmonare).
Kur duhet ti heqim bajamet?
Bajamet e zmadhuara mund të çojnë në infeksione të përsëritura të veshit të mesëm ose infeksione të sinusit. Ata gjithashtu e bëjnë më të vështirë frymëmarrjen përmes hundës, që do të thotë se të prekurit kanë më shumë gjasa të marrin frymë përmes gojës dhe të gërhijnë gjatë gjumit. Ata gjithashtu mund të vështirësojnë dëgjimin dhe për këtë arsye të vonojnë përvetësimin e gjuhës tek fëmijët e vegjël.
Rekomandimi
Studiuesit rekomandojnë që të peshohen më nga afër përfitimet dhe dëmet e ndërhyrjeve. Dhe bajamet duhet të hiqen sa më vonë që të jetë e mundur kur sistemi imunitar është zhvilluar plotësisht – studimi aktual nuk thotë asgjë për rreziqet e operacionit pas moshës nëntë vjeç.
Përshtati nga Gjermanishtja në Shqip: Marsida Bregasi
