Qipro ka njoftuar se do të heqë një skemë të diskutueshme të lëshimit të pasaportave pas një hetimi të Al Jazeera-s që zbuloi se politikanë të rangut të lartë ishin të gatshëm t’u lëshonin këto dokumente kriminelëve të dënuar.
Ministritë e Brendshme dhe të Financave të shtetit njoftuan në Twitter se marrja e shtetësisë përmes një programi investimi në formën e tij aktuale do të pezullohet nga 1 nëntori.
“Ky propozim bazohet në dobësi afatgjata, por edhe në abuzimin me dispozitat e programit,” u tha prej tyre në një deklaratë të martën.
Për më tepër, Prokurori i Shtetit qipriot, George Savidis tha se një hetim mbi krimet e mundshme në program do të niste.
“Ajo që është botuar në orët e fundit në rrjetin mediatik Al Jazeera po shkakton zemërim dhe shqetësim tek njerëzit”, tha deklarata e tij.
Departamenti i investigimeve të Al Jazeera-s lëshoi të hënën një histori dhe detaje duke zbuluar se si kryetari i parlamentit Demetris Syllouris dhe deputeti Christakis Giovanis (i njohur gjithashtu në Qipro si Giovani) ndihmuan dhe u mundësuan kriminelëve të dënuar të merrnin pasaporta përmes programit të investimeve CIP.
Disa javë më parë, Al Jazeera publikoi në Gazeta e Qipros, afër 1,400 dokumente që tregojnë se si Qiproja u dha pasaporta kriminelëve të dënuar në vendet e tyre dhe njerëzve të kërkuar nga Interpoli.
Pas njoftimit të sotëm nga qeveria qipriote, Syllouris njoftoi se ai do të largohej nga 19 tetor deri në përfundimin e hetimit nga autoritetet.
Gazetarë të fshehtë
Kushdo që mund të investojë të paktën 2.5 milion dollarë në ekonominë qipriote, zakonisht përmes sektorit të ndërtimit, mund të marrë një pasaportë qipriote sipas kësaj skeme. Programi është kritikuar vazhdimisht nga Bashkimi Evropian dhe OJQ anti-korrupsion, të cilët kanë argumentuar se skema rrit rrezikun e pastrimit të parave përmes institucioneve financiare evropiane.
Duke paraqitur si Billy Lee dhe Angie, reporterët e Al Jazeera-s, pretenduan të përfaqësonin një biznesmen kinez që dëshiron të marrë një pasaportë qipriote. Ky biznesmen misterioz u dënua për pastrim parash dhe kjo duhet ta skualifikonte atë nga marrja e një dokumenti sipas rregullave qipriote.
Por atyre u është thënë shumë herë se ky nuk është problem për sa kohë që investojnë paratë dhe se është më lehtë të shmangen kufizimet, mjaft që klienti i tyre të investojë më shumë se 2.5 milion dollarë. Deputeti i lartpërmendur Giovani, një nga investitorët e njohur në ndërtimet në ishull, u tha gazetarëve se ai do të siguronte që puna të përfundonte.
“Nuk është e lehtë, por unë mund të premtoj se do të bëjmë më të mirën. Dhe besoj se kemi përvojë në këtë,” tha ai.
Kryetari i Parlamentit Syllouris shkoi më tej dhe tha:
“Ju mund t’i tregoni atij se si do të ketë, pa përmendur emrin tim ose të askujt tjetër, mbështetjen e plotë në Qipro. Dhe në të gjitha nivelet – politik, ekonomik, shoqëror – gjithçka është në rregull.”
Mosbesimi i Komisionit Evropian
Pas njoftimit të së hënës, Komisioni Evropian tha në një deklaratë se kishte ndjekur gjetjet me mosbesim.
Presidentja Ursula von der Leyen ishte e qartë kur tha se vlerat evropiane nuk janë për shitje. Komisioni ka shprehur vazhdimisht shqetësimin në lidhje me skemën për marrjen e shtetësisë përmes investimeve, si dhe në bisedime me autoritetet qipriote.
“Ne jemi të vetëdijshëm për njoftimet e fundit nga autoritetet dhe presim që autoritetet qipriote të merren me këtë rast në detaje,” tha Komisioni në një deklaratë.
Anëtarja hollandeze e Parlamentit Evropian, Sophie in ‘t Veld i tha Al Jazeera-s:
“Ky film zbulon plotësisht se cilat janë skemat e” shtetësisë për investime “në të vërtetë: Këto janë operacione të fshehta për të sjellë kriminelët dhe paratë e tyre në BE. Sot, pra, ne përsëritëm thirrjet tona që Komisioni Evropian jo vetëm që të fillojë veprime ligjore kundër Qipros, por dhe paraqitjen e ndalimit ligjor për këtë praktikë ndryshe. Nëse ky film nuk është i mjaftueshëm për një ndalim të tillë, atëherë çfarë është?”
Dokumente qipriote
Por pas botimit të dokumenteve, Qipro mbrojti programin e saj.
Megjithëse ata i pranuan gabimet e viteve të fundit, udhëheqësit qipriotë thanë se ligjet më të rrepta dhe kontrolli i historisë së aplikantëve ishin të mjaftueshëm për të parandaluar që kriminelët të merrnin pasaporta.
Sidoqoftë, kontrolli i brendshëm, rezultatet e të cilit u botuan në fund të shtatorit, gjeti disa dobësi në skemë.
Të paktën 23 aplikime u përshpejtuan me ndihmën e ministrit të Brendshëm dhe individët problematikë mund të bënin lehtësisht kërkesë për pasaportë përmes aplikimeve të anëtarëve të familjes.
