Nga Hossam Fahmy
Të gjithë janë të vetëdijshëm për shtrirjen e ndikimit amerikan në Izrael, siç dëshmohet nga fakti se në mesin e 400,000 kolonëve izraelitë në Bregun Perëndimor ka më shumë se 60,000 hebrenj amerikanë. Përveç kësaj, mijëra hebrenj amerikanë i bashkohen ushtrisë pushtuese të Izraelit dhe më e rëndësishmja nga të gjitha është mbështetja e pakufizuar politike, ekonomike, mediatike dhe diplomatike që Izraeli merr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Por sa ndikim ka Izraeli në SHBA? Ose, më saktë, si kërkon Izraeli të ruajë këtë mbështetje të pakufizuar? Për më tepër, si e vazhdon ideologjia sioniste dominimin e saj brenda SHBA-së?
Në dokumentarin e quajtur “Israelism”, me regji të regjisorit hebre amerikan Erin Axelman dhe kolegut të tij Sam Eilertsen, dy të rinj hebrenj amerikanë ndajnë historinë e tyre të pajtimit me identitetin izraelit. Ata flasin se si zbuluan të vërtetën për propagandën me të cilën u rritën dhe se si udhëtimi i tyre për të gjetur të vërtetën i çoi ata në një pamje të ndryshme të popullit të Palestinës.
“Izraeli është Judaizëm dhe Judaizmi është Izrael”
Në pjesën e parë të filmit, përshkruhet mënyra se si fëmijët dhe të rinjtë në komunitetin amerikano-hebre janë rritur për ta parë Izraelin si një vend ideal. Protagonistët e filmit, Simone Zimmerman dhe Eitan, na tregojnë se vizita në Izrael kur ata ishin fëmijë ishte një pjesë kyçe e identitetit të tyre. Ata mësuan se kjo vizitë ishte po aq e rëndësishme sa lutjet e tyre.
Ndër vizatimet e saj të fëmijërisë, Zimmerman gjeti një fotografi të flamurit izraelit dhe amerikan. Ajo tregon gjithashtu se mësoi të vizatonte flamurin izraelit sikur të shtrihej mes lumit dhe detit, pa praninë e tokës palestineze.
Filmi fillon duke ndjekur një seri festash “Birthright” të organizuara nga një agjenci sioniste që dërgon të rinj hebrenj amerikanë në udhëtime falas në Izrael, duke u treguar atyre një botë rozë të mbushur me lumturi, aventura në natyrë, kampe, plazhe dhe muzikë.
Në mes të kësaj atmosfere festimi dhe gëzimi, filmi tregon intervista me edukatorë sionistë të cilët u thonë studentëve të tyre se “Izraeli është Judaizëm dhe Judaizmi është Izraeli”. Ka edhe ushtrime ushtarake me uniformat e ushtrisë izraelite që prezantohen si një lojë interaktive për të rinjtë dhe adoleshentët amerikanë gjatë këtyre udhëtimeve. Është pikërisht kjo një nga arsyet që një numër i madh të rinjsh vendosin t’i bashkohen ushtrisë izraelite disa vite më vonë, gjë që bëri Eitan, një nga heronjtë e këtij filmi.
Krimet e ushtrisë, një tronditje për rekrutin që ndryshon pikëpamjen për pushtimin
Ngjarjet ndryshojnë tërësisht në pjesën e dytë të filmit, kur protagonistët përjetojnë një tronditje të fuqishme, e cila ndryshon pikëpamjen e tyre për identitetin dhe të vërtetën. Ndërsa shërbente në ushtrinë izraelite, Eitan dëshmoi abuzimin ndaj civilëve palestinezë, duke përfshirë bastisjet e vazhdueshme në shtëpitë e familjeve palestineze që u konfiskuan dhe më pas u përdorën si baza ushtarake.
Ai ishte dëshmitar i poshtërimit dhe arrestimit të qëllimshëm të palestinezëve në postblloqe dhe një situatë i ngeli në kujtesë edhe pse kanë kaluar vite që kur la shërbimin ushtarak në ushtrinë izraelite. Në një rast, ai dëshmoi se si një ushtare femër u rrah dhe një i ri palestinez u godit me shkelma dhe u soll në një postbllok ushtarak me duart dhe sytë e lidhur.
Më pas Eitan u kthye në SHBA me një pamje të ndryshme të ngjarjeve dhe një dëshirë për t’u treguar hebrenjve të rinj të vërtetën për atë që po ndodh në territoret e pushtuara palestineze.
Një rrëfim që “nuk mban ujë”
Nga ana tjetër, tronditja për Simone Zimmerman erdhi pasi mori pjesë në një konferencë për studentët palestinezë në universitetin e saj në SHBA. Zimmerman thotë se mësuesit e saj sionistë i dhanë asaj një letër me përgjigje të gatshme për të shkatërruar narrativën e studentëve palestinezë.
Këto përgjigje u përqendruan kryesisht në shmangien e detajeve të asaj që po ndodhte, si dhe akuzave se kushdo që kritikon Izraelin është antisemitik. Kur Zimmerman dëgjoi prezantimet e studentëve palestinezë dhe kuptoi vuajtjet e tyre, ajo nuk ishte më e bindur nga ato që i thanë dhe pyetjeve të saj për diskriminimin racor dhe spastrimin etnik nuk iu përgjigjën.
Njerëz me ndikim kritikojnë mbrojtësit e të drejtave palestineze
Dokumentari u punua nga një ekip kineastësh të rinj me origjinë hebreje, i cili u dha atyre liri të plotë për të filmuar dhe kryer intervista brenda territoreve të pushtuara, si dhe me figura të shquara sioniste në SHBA. Një nga ato figura është Abe Foxman, i cili pretendon se zërat e të rinjve amerikano-hebrenj që mbrojnë të drejtat e njeriut të palestinezëve janë një pakicë e vogël dhe nuk kanë asnjë ndikim.
Foxman i sheh këta të rinj si një grup njerëzish naivë dhe përmes filmit kuptojmë se ai personalisht ndërhyri që Simone Zimmerman të pushohej nga fushata e Bernie Sanders brenda Partisë Demokratike, e gjitha kjo për shkak të qëndrimit dhe kritikës së saj ndaj pushtimit izraelit.
Filmi vazhdon të mohojë palën sioniste, duke qenë se drejtuesit e programit “Birthright” dhe grupet sioniste brenda universiteteve amerikane besojnë se Zimmerman dhe hebrenj të tjerë si ata që bëjnë thirrje për paqe me palestinezët kanë rënë nën ndikimin e dezinformatave dhe gënjeshtrave.
Zëri Çifut për Paqe, një organizatë që denoncon pushtimin
Filmi vazhdon të ndjekë zhvillimin e situatës, ndaj shohim një ndryshim në qëndrimet e shumë anëtarëve të rinj të komunitetit amerikano-hebre, gjë që çoi në formimin e disa fronteve. Ndër më domethënësit është grupi “Zëri hebre për Paqe”, i cili organizon demonstrata të vazhdueshme në mbrojtje të së drejtës së palestinezëve për liri dhe jetë, ndërsa kritikat e tyre ndaj pushtimit izraelit dhe praktikave të tij bëhen gjithnjë e më të ashpra.
Teksa arrijmë në fund të filmit, ndjekim rrugëtimin e vërtetë të Simone Zimmerman dhe Eitan, të cilët në fillim ishin plotësisht të bindur për propagandën izraelite dhe luftuan për të, si ushtar në ushtrinë okupuese apo si aktivistë politikë në konferenca dhe debatet. Megjithatë, situata e tyre tani ka ndryshuar, pasi ata janë bërë ndër kundërshtarët më të shquar të pushtimit izraelit dhe mbrojtësit më të zjarrtë të të drejtave palestineze në SHBA.
Ndoshta për shkak të mijëra të rinjve hebrenj amerikanë, të cilët janë si Zimmerman dhe Eitan, ekuilibri politik brenda shoqërisë amerikane po ndryshon tani dhe Izraeli po humbet imazhin rozë që ka ndërtuar në perceptimin amerikan për dekada.
Gjithashtu, për shkak të këtyre të rinjve, miliona të rinj arabë kuptojnë se ka një ndryshim të madh midis judaizmit si fe dhe atyre që i përkasin atij, duke përfshirë këta të rinj që mbrojnë drejtësinë dhe të drejtat e palestinezëve, të cilët bëjnë punë fisnike dhe frymëzojnë shpresën për një të ardhme më të mirë, dhe mes veprimeve të pushtimit sionist izraelit, i cili kryen gjenocid, spastrim etnik, diskriminim dhe racizëm.
Suksese në festivalet e filmit dhe rezistencë në fortesat e Sionizmit
Që në fillim, filmi “Israelism” përjetoi sukses në skenën vendase dhe ndërkombëtare, i cili u kurorëzua me çmimin për filmin më të mirë dokumentar në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Arizona, çmimin për filmin më të mirë dokumentar në Festivalin e Filmit Hebre në San Francisko dhe çmimin special në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Bruklin.
Premiera botërore e filmit u mbajt në mars 2024 si pjesë e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Kopenhagë, një nga festivalet më të rëndësishme të filmit dokumentar në botë.
Nga ana tjetër, pati tentativa për të sabotuar filmin dhe për të parandaluar shfaqjen e tij, veçanërisht në universitetet amerikane dhe kanadeze, kryesisht nga individë dhe organizata që mbështesin ideologjinë sioniste.
