Pandemia e COVID-19 mund të ketë sjellë në plan të parë një rritje të varësisë nga droga, alkooli, pajisjet inteligjente dhe interneti, por ne nuk duhet të lëmë jashtë vëmendjes një tjetër varësi “të përjetshme”, ligjitim, por tinëzare për shëndetin fizik. , atë të pirjes së duhanit. 58 vjet më parë, më 11 janar 1964, në një dhomë të mbushur me njerëz të Departamentit të Shtetit në Uashington, DC, kirurgu i përgjithshëm i SHBA, Leroy Edgar Burney, një duhanpirës vetë, prezantoi punimin me titull “Pirja e duhanit dhe shëndeti”. Raporti legjendar i një komiteti dymbëdhjetë anëtarësh të shkencëtarëve më të mirë. Mesazhi prej 357 faqesh ishte i thjeshtë dhe i drejtpërdrejtë: Duhani shkakton kancer. Në atë kohë, 46% e të rriturve amerikanë pinin duhan.
“Raporti i Kirurgut”, siç u bë i ditur, përmbante këto përfundime:
Pirja e duhanit është e lidhur për shkak të kancerit të mushkërive tek meshkujt; ashpërsia e efekteve të pirjes së duhanit tejkalon të gjithë faktorët e tjerë
Pirja e duhanit është shumë më e rëndësishme sesa ekspozimi i rastësishëm ndaj faktorëve të rrezikut në popullatën e përgjithshme. Pirja e duhanit është shkaku kryesor i bronkitit kronik dhe rrit rrezikun e vdekjes nga bronkiti kronik dhe emfizema.
Edhe pse roli shkakësor i pirjes së duhanit në sëmundjet koronare të zemrës nuk është [nuk ishte ende në atë kohë] ne e konsiderojmë absolutisht të provuar, nga pikëpamja e Shëndetit Publik, të supozojmë se korrelacioni i tyre i deritanishëm është shkaktar.
Pirja e duhanit është shkaku kryesor i vdekjeve dhe paaftësisë së parakohshme në Shtetet e Bashkuara dhe është përgjegjës për afro 390,000 vdekje çdo vit. Duhanpirësi mesatar në Shtetet e Bashkuara u duk në kërkimet e fillimit të shekullit të 21-të se shpenzoi gati 1000 dollarë në vit duke pirë 1,5 pako në ditë.
Sot, 20 vjet më vonë, kjo shumë i kalon 3400 dollarët, ndërsa shpenzimet shëndetësore të lidhura me duhanin arrijnë në 22 miliardë dollarë në vit.
Duhani është shkaku kryesor i vdekshmërisë nga kanceri në mbarë botën. Edhe pse incidenca e kancerit të mushkërive te meshkujt po zvogëlohet së bashku me rënien e pirjes së duhanit në botë, incidenca e tij po rritet tek femrat me të njëjtin ritëm si tek meshkujt 40 vjet më parë. Për këtë arsye , kanceri i mushkërive do të ruajë pozicionin e tij si kanceri vrasës numër një i shekullit të 21-të. Është e vështirë të kuptohet pse rezultatet e fushatës kundër duhanit janë të ndryshme për burrat dhe gratë. Por të gjithë duhet të kemi parasysh se kanceri i mushkërive është një formë kanceri e parandalueshme. /abcnews.al
