nga STEFAN ÇAPALIKU
Boll e pyes veten dhe sh trëngohem për t’u kujtuar nëse kam plotësuar ndonjë aplikim kur kam qenë ende embrion, domethënë sapo i ngjizur e në bark të s’ime mëje. Nuk kujtohem. E kam fjalën nëse kam marrë ndonjë pyetësor se ku do dëshiroja të lindja. Por, jo. Nuk kujtohem. Për të qenë edhe më i qartë, e pyes veten prapë, që edhe nëse nuk kam marrë a plotësuar ndonjë pyetësor, mos kam bërë unë vetë ndonjë kërkesë me shkrim për të lindur në Shqipëri a shqiptar? Jo. S’ka mundësi. Unë aso kohe s’ishte se dija shkrim dhe këndim. Po, mos kam bërë ndonjë kërkesë me gojë, në formë ulërime? Assesi jo. Unë mësova të flas tepër vonë, madje edhe sot ka raste kur më merret goja.
Pra, more zotni, unë jam rastësisht shqiptar. Sot më shumë se
kurrë më mbushet mendja se po të më kishte pyetur kush atëherë se ku do
doja të lindja, me siguri që do i kisha belbëzuar do emra si: Berlin,
Paris, Romë apo… pse jo edhe Lihtenshtejn.
Pra, more i dashur mik, kjo puna e të qenurit shqiptar, duke mos
rezultuar si një zgjedhje e imja, më është dukë gjithmonë si një barrë e
rëndë dhe edhe e marrë, e çmendur e kam fjalën. E kam ndierë veten si
me një thes çimentoje mbi shpinë. Një thes që nuk ke mundësi ta ulësh
askund për të marrë pak frymë, se të laget e të bëhet edhe më i rëndë.
Ky fatalitet i yni te politikanët është përkthyer në një veprimtari
hajdutllëku. Ata e kanë vjedhur dhe e kanë zhveshur këtë vend, që Zoti e
ka dashtë dhe njeriu e ka mallkuar. Kaq shumë e kanë vjedhur sa tani
duan edhe ta djegin, që të fshehin çdo gjurmë krimi në këtë tokë, “që
s’ka qenë kurrë zgjedhje e veta”. S’e mos vetëm politikanët… Të rrimë
shtrembër e të flasim drejt tani. Të gjithë ia kemi hequr nga një cifël,
sapo na është dhënë rasti.
Kështu që si shkrimtar, artist e si profesor i letërsisë dhe
estetikës e që për rrjedhojë s’më ka hije të hesht në këtë situatë, ju
them që është e mira të mos e marrim me yrysh këtë punë. Le ta lëmë një
ditë stadiumin pa spektatorë e pa tifozë. Sepse ne në të vërtetë, ende
nuk kemi rënë në krizë. Në krizë kanë rënë ata. Dhe po t’u referohemi
një prej kuptimeve që fjala krizë ka në greqishten e vjetër, do shohim
se krizë do thotë “sitë”. Pra, ata kanë rënë në sitë për të ndarë shapin
prej sheqeri.
Dhe kështu mund të përfundojë një dramë e teatrit absurd. Personazhet
pyesin veten “Pse?” dhe nuk marrin përgjigje thjesht sepse përgjigjja
nuk ekziston. Sepse të lindësh në një vend të bukur, me të gjitha të
mirat e Perëndisë dhe të jesh i palumtur, do të thotë të mos kesh
mundësi t’i japësh përgjigje pyetjes se: Pse me qenë shqiptar qenka një
hall i madh…?
