Prof Dr. Volker Busch është një mjek, shkencëtar, autor dhe folës i njohur. Ai ka 20 vjet që studion botën e mendjes dhe trurit. Në intervistë ai na tregon se si mund ë lehtësojmë mëndjen në një botë të mbingarkuar me stimuj dhe informacione dhe të përqendrohemi në atë që është e rëndësishme në jetë.
Zoti Busch, në librin tuaj ju shkruani se vërshimi i informacionit po ngarkon gjithnjë e më shumë njerëzit. Çfarë po ndodh në shoqërinë tonë?
Sasia e informacioneve që thithim çdo ditë po rritet vazhdimisht. Konsumi rritet me më shumë se 2 % çdo vit. Pjesa më e madhe e informacionit na drejtohet neve: Bëjeni këtë! Mos e humbisni këtë! Sigurohuni që të ndaloni këtu! Dhe kështu me radhë. Një tepricë opsionesh dhe ofertash për vëmendje mund të na shpërqendrojë, të na ngatërrojë dhe të na bllokojë kokën.
Pasojat mund të shihen në nivelin e performancës dhe në nivelin shëndetësor: Shumë klientë më thonë se nuk mund t’i shohin më gjërat në punë, bëjnë gabime ose nuk mund të mbajnë mend asgjë. Përqendrimi po bëhet gjithnjë e më i vështirë për ta dhe në mbrëmje ata janë krejtësisht të lodhur nga vërshimi i stimujve dhe stresi dixhital i punës. Për sa i përket shëndetit, shumë njerëz ndihen të shqetësuar, ankohen për mendime negative dhe nuk mund të qetësohen më në mbrëmje ose nuk mund të bëjnë më gjumë të qetë. Pra, informacioni na bën diçka, veçanërisht nëse konsumojmë shumë prej tij. Sigurisht, informacioni është padyshim i dobishëm nëse e zgjedhim me mençuri dhe e përthithim me kujdes. Është si në mjekësi. Doza e bën helmin.
Si mund të trajtohen më mirë informacionin për t’u mbrojtur nga mbingarkesa?
Fuqia e trajtimit të informacionit qëndron në zgjedhjen me mençuri: Merrni informacionin që ju nevojitet absolutisht. Por jepini organeve tuaja dhe trurit tuaj periudha të shkurtra pushimi në mënyrë që të mund të përpunoni informacionin. Mos lejoni që të mbingarkoheni nga lajmet, opsionet, ofertat, detyrat dhe mundësitë që bota dixhitale sjell vazhdimisht në vëmendjen tuaj. Bëni një hap prapa dhe mendoni gjithmonë: A ka rëndësi kjo tani? Kështu që vendosni se çfarë lejoni në mendjen tuaj. Dhe vendosni se çfarë nuk dëshironi të bëni. Truku sot nuk është të dini se nga të merrni informacion, por të dini se çfarë të lini jashtë dhe të filtroni.
Si mund ta ruani përqendrimin tuaj?
Mënyra më e mirë për të zhvilluar përqendrimin është ta stërvitni atë çdo ditë. Unë rekomandoj të ashtuquajturat kohë fokusimi prej 30 ose 45 minutash gjatë gjithë ditës, në të cilat ju me vetëdije dhe ekskluzivisht fokusoheni në një gjë të vetme dhe i kushtoni vëmendjen tuaj të plotë.
Ekskluziviteti është vendimtar. Ju duhet të shmangni ndërprerjet sa më shumë që të jetë e mundur gjatë kësaj kohe. Kur kemi përqendrim të plotë, rrjetet e qendrave të ndryshme të trurit punojnë më mirë me njëra-tjetrën, gjë që përmirëson performancën tonë mendore.
Por mirëqenia dhe shëndeti ynë mendor përfitojnë gjithashtu nga kohët e rregullta të fokusit. Disa studime eksperimentale kanë treguar se kur punonjësit zhyten në një detyrë pa ndërprerje, ata ishin më të kënaqur me performancën e tyre në fund të ditës dhe e perceptonin stresin e tyre subjektiv si më të ulët. Këtu është gjithashtu një shembull tjetër i faktit se vëmendja na jep shumë nëse e trajtojmë me kujdes.
Ju thoni se edhe kujtesa jonë vuan nga sasia e informacionit. Si mund ta përmirësojmë kujtesën ton?
Problemi është se truri ynë mbingarkohet shpejt me kaq shumë informacion në të njëjtën kohë dhe me shumë detyra të vazhdueshme. Gjithçka redaktohet vetëm sipërfaqësisht dhe asgjë nuk ngjitet. Duke e perceptuar përsëri mjedisin rreth nesh, duke u përqëndruar në atë që është e rëndësishme dhe duke u zhytur në të, kujtesa jonë gjithashtu do të përmirësohet përsëri. Sepse nëse dëgjojmë me kujdes kur dikush na thotë diçka, thellësia e përpunimit nervor të stimulit në tru është shumë më e lartë. Kjo do të thotë që ne ruajmë atë që perceptojmë më mirë. Kjo është diçka në të cilën Sherlock Holmes ishte veçanërisht i mirë. Ai nuk e shikonte thjesht botën e tij, por e shikoi nga afër dhe me kujdes.
Studimet kanë treguar se njerëzit e suksesshëm me kujtesë të mirë nuk janë domosdoshmërisht më inteligjentë. Por ata vëzhgojnë më saktë dhe thithin më fort përshtypjet mjedisore. Kur pacientët e moshës së mesme vijnë tek unë me frikën e demencës, sepse kanë ndjenjën se nuk mund të mbajnë mend asgjë, gjëja e parë që bëjmë është të trajnojmë dhe trajnojmë vëmendjen dhe perceptimin. Kjo zakonisht përmirëson gjithashtu kujtesën.
Askush nuk mund të përqendrohet për 8 orë pa pushim? Çfarë mund të bëjmë kur humbim forcën?
E sakte. Përqendrimi nuk vjen për të qëndruar për një kohë të gjatë. Pas 45 minutash bie dukshëm, dhe më së voni pas 60 deri në 90 minutash ka mbaruar. Në përgjithësi, sa më e vështirë të jetë një detyrë mendore, aq më të nevojshme bëhen pushimet e shkurtra të rregullta.
Pushimet janë të nevojshme dhe thelbësore për një mendje të fokusuar. Ata rivendosin sistemin tonë të vëmendjes. Shpesh 10 deri në 20 minuta mjaftojnë. Nga këndvështrimi i trurit, një pushim është veçanërisht i vlefshëm kur ne mund të “fikemi”. Nëse është e mundur, nuk duhet të konsumoni media dixhitale. Organizimi i emaileve dhe takimeve ose komunikimi në celular do të thotë një vazhdimësi e tensionit mendor.
Çfarë roli luan të ushqimi kur bëhet fjalë për përqendrimin?
Se sa të aftë jemi mendërisht varet shumë nga ne – duke përfshirë ushqimin që hamë çdo ditë. Sigurimi i energjisë luan një rol vendimtar në funksionimin e trurit. Sa më të ekuilibruar të furnizojmë trupin tonë me mikronutrientët, d.m.th. vitamina dhe elementë gjurmë, që janë të rëndësishëm për metabolizmin tonë të energjisë, aq më mirë mund të funksionojë.
Përshtati nga Gjermanishtja në Shqip: Marsida Bregasi
Burimi: “Wer sein Gehirn entrümpelt, wird aufmerksam für das, was wirklich wichtig ist.” (lavita-magazin.de)
