Plutarku ishte një filozof grek, historian, biograf, eseist dhe prift në tempull të Apollonit.
Ai është i njohur kryesisht për “Jetët Paralele”, një seri biografish të grekëve dhe romakëve të shquar dhe “Moralia”, një koleksion me ese dhe fjalime.
Me t’u bërë një qytetar romak, ai u emërua Lucius Mestrius Plutarchus.
Mendimet dhe fjalët e tij kanë zënë një vend nderi në tempullin e dijes së botës, ndaj kemi vendosur të sjellim për lexuesit tanë një koleksion të thënieve të tij më të bukura.
Ne i lexojmë të gjitha komentet tuaja, ndaj presim të na thoni cilën prej thënieve mëposhtë pëlqyet apo vlerësuat më së shumti.
Nga të gjitha çrregullimet në shpirt, zilia është e vetmja për të cilën askush nuk rrëfen.
Mendja nuk është një enë për t’u mbushur, por një zjarr për t’u ndezur.
Unë nuk kam nevojë për një mik që ndryshon kur unë ndryshoj dhe që tund kokën kur unë e tund; hija ime e bën këtë shumë më mirë.
Një çekuilibër midis të pasurve dhe të varfërve është sëmundja më e vjetër dhe më fatale e të gjitha republikave.
Mëso të dëgjosh dhe do të nxjerrësh përfitim edhe nga ata që flasin keq.
Të gjesh faj është e lehtë; por ta bësh më mirë mund të jetë e vështirë.
Kur Aleksandri pa gjerësinë e fushës së tij, ai qau sepse nuk kishte më botë për të pushtuar. (Teknikisht një citim i gabuar, por më pëlqen më mirë citimi i gabuar).
Të varfërit shkojnë në luftë për të luftuar dhe japin jetën për kënaqësitë, pasuritë dhe dëfrimet e të tjerëve.
Të mos bësh gabim nuk është në fuqinë e njeriut; por që nga gabimet e tyre, të mençurit dhe të mirët mësojnë për të ardhmen.
As mos e fajësoni dhe as mos lavdëroni veten.
Vështirësia është peshorja e vetme për të peshuar miqtë.
E gjithë jeta është vetëm një fraksion i kohës. Është detyra jonë, prandaj ta përdorim, të mos e keqpërdorim.
Por, për hir të ca kafshatave të mishit, ne privojmë një shpirt nga dielli dhe drita, dhe nga ajo pjesë e jetës dhe kohës që kishte ardhur në botë për ta shijuar.
Karakteri është thjesht zakon i vazhduar prej kohësh.
Mos i flisni për lumturinë tuaj dikujt më pak fatlum se vetja juaj.
Sigurisht që është e dëshirueshme të trashëgohemi mirë, por lavdia u përket paraardhësve tanë.
Të jesh injorant për jetën e njerëzve më të njohur të antikitetit do të thotë të vazhdosh në një gjendje fëmijërie gjithë ditët tua.
Spartanët nuk pyesnin se sa armiq janë, por ku janë.
Heshtja në stinën e duhur është mençuri dhe më e mirë se çdo fjalim.
Eshtë pjesë e një njeriu të mirë të bëjë vepra të mëdha dhe fisnike, megjithëse ai rrezikon gjithçka.
Ashtë një gjë pa ndonjë vështirësi të madhe të ngresh vërejtje kundër fjalës së një njeriu tjetër, është një punë shumë e lehtë; por për të prodhuar një më të mirë në vendin e saj është një punë jashtëzakonisht e mundimshme.
Piktura është poezi e heshtur.
Në fjalë shihet gjendja shpirtërore dhe karakteri dhe disponimi i folësit.
Guximi qëndron në gjysmë të rrugës midis frikës dhe nxitimit, njëra prej të cilave ka mungesë, e te tjetra një tepricë guximi.
Të gjithë njerëzit ndërsa janë zgjuar janë në një botë të përbashkët: por secili prej tyre, kur është në gjumë, është në një botë të vetën.
Dëshmia e besimit krijon besimin dhe dashuria ushqen dashurinë.
Në një tokë të largët të ftohtë, i ftohti është aq i fortë sa fjalët ngrijnë sapo shqiptohen, dhe pas një kohe shkrihen dhe bëhen të dëgjueshme, në mënyrë që fjalët e shqiptuara në dimër të mbeten të padëgjuara deri në verën tjetër.
Procesi mund të duket i çuditshëm dhe megjithatë është shumë i vërtetë. Unë nuk fitova aq shumë njohuri për gjërat nga fjalët, sesa nga fjalët prej përvojës që pata me gjërat.
Fakti është se njerëzit që nuk dinë asgjë për mirësjelljen në jetën e tyre janë shumë të gatshëm të fillojnë me shpifje të ndyra kundër më të mirëve midis tyre dhe t’i shpallin ata si krijesa të djallit dhe objekt të urrejtjes popullore.
… Vetëm Delfinit, përtej të gjitha krijesave të tjera, natyra i ka dhënë atë që kërkojnë filozofët më të mirë kërkojnë: miqësinë pa asnjë avantazh.
Disa vese janë të mjaftueshme për të errësuar shumë virtyte.
Guximi nuk konsiston në rrezikimin pa patur frikë; por në të qenit i vendosur për një kauzë të drejtë.
Kur pyeti një grua nga Atika: ‘Pse ju gratë spartane jeni të vetmet që mund t’i sundoni burrat?’, Ajo tha: ‘Sepse ne jemi të vetmit që lindim burra.’
Një fjalë e urtë e vërtetë thotë se, nëse jeton me një njeri të çalë, do të mësosh të çalosh.
E ardhmja sjell mbi secilin prej nesh të gjitha rreziqet e së panjohurës. E vetmja rrugëdalje është mespërmes.
/shkollaesuksesit.com
