Më shumë se tre mijë regjistrues kanë shkuar derë më derë të dielën në mëngjes për të numëruar popullsinë dhe familjet malazeze, transmetojnë mediat vendase.
“Pjesëmarrja në regjistrim nënkupton vendosmërinë e secilit individ për të siguruar bazën për një të ardhme më të mirë bazuar në të dhëna të sakta”, tha agjencia statistikore malazeze Monstat dhe informoi se regjistruesit do të jenë në terren për 15 ditët e ardhshme dhe do të mbledhin të dhëna nga 08:00 deri në 20:00.
Më parë, si qeveria ashtu edhe opozita thanë se janë plotësuar të gjitha kushtet për fillimin e regjistrimit të popullsisë, i dyti që nga rivendosja e pavarësisë së Malit të Zi.
Regjistrimi në Mal të Zi ishte paralajmëruar për 1 nëntor, por qeveria e re e Milojko Spajiçit e shtyu për më 30 nëntor, për shkak të kërcënimeve të opozitës për bojkotimin e tij pasi nuk ka anëtarë të komisioneve të regjistrimit.
Pas kësaj, qeveria malazeze dhe përfaqësuesit e opozitës malazeze dhe të Këshillit të Minoriteteve në Mal të Zi nënshkruan javën e kaluar Marrëveshjen e Regjistrimit, e cila ndër të tjera parashikon zgjerimin e komisioneve të regjistrimit, kontrollin e futjes së të dhënave të mbledhura, zhvillimin të softuerit për verifikimin e tyre, si dhe ndalimin e partive për të kryer një fushatë lidhur me listën.
Presionet nga partitë pro-serbe dhe Kisha Ortodokse Serbe
Një tjetër shtyrje pasoi më 29 nëntor për shkak se opozita konkludoi se nuk ishin plotësuar të gjitha kushtet.
Kryeministri Spajiç më pas u takua me opozitën edhe një herë dhe “për herë të fundit”, sipas tij, dhe e shtyu regjistrimin për tre ditë në mënyrë që të plotësoheshin plotësisht të gjitha kushtet e kërkuara, në radhë të parë softueri që do t’u mundësojë banorëve të Malit të Zi të kontrollojnë të dhënat e tyre të regjistrimit.
Pyetjet për kombësinë dhe gjuhën e bënë regjistrimin një çështje politike, kryesisht për shkak të numërimit në bazë kombëtare, megjithëse agjencia evropiane e statistikave Eurostat më parë u kishte rekomanduar kolegëve malazezë që ta linin këtë pyetje jashtë pyetësorit.
Pyetja bazë e përdorur nga politikanët është se kush është popullsia shumicë e Malit të Zi dhe çfarë gjuhe flitet nga shumica e banorëve.
Sipas regjistrimit të popullsisë të vitit 2011, pesë vjet pas rivendosjes së pavarësisë malazeze, rreth 45 për qind e popullsisë u deklaruan malazezë dhe 29 për qind ishin serbë.
Megjithatë, kur bëhet fjalë për gjuhën, situata është ndryshe. Pothuajse 43 përqind e banorëve malazezë deklaruan se flisnin serbisht dhe 37 përqind flisnin malazez.
Pikërisht për shkak të këtyre çështjeve, fushata e regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi gjatë muajit tetor i ngjante një fushate elektorale dhe në veçanti presioni ndaj qytetarëve për t’u deklaruar si serbë u bë nga partitë politike pro-serbe, por edhe nga kisha ortodokse serbe.
Gjatë vizitës së tij në Podgoricë në mes të tetorit, Patriarku i Kishës Ortodokse Serbe Porfirije u bëri thirrje qytetarëve që “të shprehin identitetin e tyre si besimtarë të kishës ortodokse serbe, folës të gjuhës serbe dhe si anëtarë të nderuar të popullit serb”.
Pakicat, një të pestën e popullsisë së Malit të Zi
Në Mal të Zi, sipas regjistrimit të vitit 2011, rreth 18 për qind e myslimanëve që deklarohen si boshnjakë, myslimanë, shqiptarë dhe malazezë jetojnë në Mal të Zi.
Kështu, në vitin 2011, në Mal të Zi kishte 8.5 për qind boshnjakë, por edhe tre për qind myslimanë që thonë se janë popullata autoktone e islamizuar e Malit të Zi, atdheu i të cilëve është Mali i Zi dhe gjuha e tyre është malazeze.
Pjesëtarë të tjerë të fesë islame – rreth 6.5 për qind e tyre – u deklaruan si shqiptarë ose malazezë.
Sipas të dhënave të vitit 2011, 5.5 për qind e popullsisë së Malit të Zi fliste gjuhën boshnjake dhe po aq përqind e atyre që deklaruan se flisnin gjuhën shqipe.
Sipas regjistrimit të vitit 2011, kroatët përbëjnë 0,97 për qind të popullsisë së Malit të Zi, ndërsa 0,45 për qind e popullsisë deklaron se flasin gjuhën kroate.
Një numër i madh i të huajve
Regjistrimi i këtij viti mund të tregojë se popullsia e Malit të Zi është rritur ndjeshëm, kryesisht për shkak të numrit të madh të rusëve, ukrainasve dhe turqve që janë shpërngulur në Mal të Zi.
Sipas regjistrimit të vitit 2011, Mali i Zi ka 620,000 banorë, por vlerësohet se në vitet e fundit më shumë se 100,000 të huaj janë shpërngulur në atë vend dhe se ata tani përbëjnë pothuajse 15 për qind të popullsisë së vendit.
Numri i rusëve dhe ukrainasve u rrit ndjeshëm me fillimin e agresionit rus kundër Ukrainës dhe migrimi i turqve filloi në vitin 2016 pas grushtit të dështuar në atë vend, kështu që sipas të dhënave jozyrtare, aktualisht në Mal të Zi janë të regjistruar rreth 17,000 shtetas turq.
Rezultatet e regjistrimit në Mal të Zi do të dihen jo më herët se gjashtë muaj pas përfundimit.
