Gjykata e Qarkut në Kolumbia në SHBA hodhi poshtë kërkesën e Luka Karaxhiçit për heqjen e sanksioneve të vendosura ndaj tij për mbështetjen e vëllait të tij Radovan Karaxhiç, një i dënuar i Hagës.
Sipas vendimit të Gjykatës, i cili u publikua nga avokati Peter Robinson në llogarinë e tij në Tëitter, Zyra për Kontrollin e Pronës së Huaj (OFAC) sanksionoi Luka Karaxhiçin në vitin 2003 për mbështetjen e vëllait të tij Radovan.
Në mars të vitit 2019, Mekanizmi për Gjykatat Penale Ndërkombëtare (IMC) dënoi Radovan Karaxhiçin me burgim të përjetshëm për gjenocid ndaj boshnjakëve nga Srebrenica, persekutim të boshnjakëve dhe kroatëve në të gjithë Bosnjën, terrorizim të popullsisë së Sarajevës, shkruan BIRN.
Sipas vendimit të gjykatës në SHBA, Luka Karaxhiç para disa vitesh kërkoi nga OFAC heqjen e sanksioneve të vendosura për shkak se arsyet për të cilat ai u sanksionua nuk vlejnë më, gjë që OFAC e refuzoi.
Karaxhiç ka paditur OFAC, duke pretenduar se refuzimi ishte arbitrar dhe kapriçioz, dhe sipas vendimit, të dyja palët paraqitën propozime për një gjykim të shkurtuar.
“Gjykata konstaton se refuzimi i OFAC nuk ishte arbitrar dhe kapriçioz, sepse ajo u mbështet në veprimet e deritanishme të Karaxhiçit për të ruajtur sanksionet e saj. Madje, Luka së fundmi ka dhënë edhe deklarata në mbështetje të vëllait të tij, të cilat justifikojnë vazhdimin e sanksioneve. Gjykata do të pranojë kërkesën e OFAC dhe do të refuzojë kërkesën e Lukës”, thuhet në vendim.
Avokati Robinson, i cili mbrojti Radovan Karaxhiçin në gjykatën e Hagës dhe tani përfaqëson vëllain e tij Luka në këtë rast, i tha BIRN-it se ishte i zhgënjyer me vendimin e gjykatës.
Robinson shpjegon se Luka Karaxhiq u fut në listën e sanksioneve amerikane në vitin 2003, kur komuniteti ndërkombëtar bëri të gjithë presionin e tij mbi familjen e Radovan Karaxhiqit për ta arrestuar atë.
Avokati i tij thotë se ai nuk pa asnjë arsye pas arrestimit të Karaxhiç dhe vendimit për të mos hequr sanksionet. Megjithatë, kur iu kërkua të hiqte emrin e Lukës nga lista e sanksioneve, Departamenti Amerikan i Thesarit refuzoi, duke përmendur deklaratat e tij publike që kritikonin gjykatën e Hagës dhe mbështesnin vëllain e tij gjatë gjyqit dhe apelit.
Sipas vendimit të gjykatës, Luka Karaxhiç parashtroi tre argumente – se OFAC përdori standardin e gabuar ligjor, se vendimi ishte arbitrar dhe kapriçioz në lidhje me faktet dhe se ai ka shkelur rregullat e tij duke refuzuar ta heqë atë nga lista e sanksioneve.
Ai ndër të tjera deklaroi se kritika e tij ndaj gjyqit të Radovanit nuk mund të konsiderohet si pengesë, sepse OFAC mund të sanksionojë një individ për fjalimin e tij vetëm nëse ai fjalim paraqet një “rrezik të qartë dhe të pranishëm”. Gjykata sqaroi se Karaxhiç nuk gëzon të drejtat kushtetuese të Shteteve të Bashkuara, kështu që fjala e tij nuk mbrohet.
“Për mendimin tim, ai vendim ishte kundër parimeve demokratike, duke përfshirë lirinë e fjalës, të cilën Shtetet e Bashkuara pretendojnë se e promovojnë në mbarë botën. Nuk ka gjasa që ne të apelojmë, sepse praktika gjyqësore i jep gjyqtarit lirinë e plotë për t’iu bindur vendimeve të ekzekutivit në fushën e punëve të jashtme. Por unë do të vazhdoj të kërkoj heqjen e sanksioneve për të tjerët në listën e sanksioneve të SHBA-së me shpresën se një ditë qeveria amerikane do të ndalojë ndëshkimin e anëtarëve të pafajshëm të familjes”, tha Robinson.
Në vendimin e gjykatës në SHBA thuhet se Luka Karaxhiç ka pretenduar në vitin 2018, kur kërkoi të hiqet nga lista e sanksioneve, se “nuk kishte të bënte me krimet për të cilat ishte dënuar vëllai i tij dhe se ai kurrë nuk u akuzua për çdo krim që rrjedh nga lufta në ish-Jugosllavi”.
Ai po ashtu ka pohuar se nuk e ka mbështetur vëllain e tij derisa fshihej nga drejtësia e Hagës dhe as se i kishte ofruar mbështetje financiare.
Pas hetimit, sipas vendimit, OFAC vuri në dukje informacionin me burim të hapur që tregonte se Luka Karaxhiç “ka marrë me qira disa pika karburanti nga ‘Jugopetrol’, i cili shërbeu si një nga kanalet kryesore për furnizimin e parave të Radovan Karaxhiqit gjatë fshehjes së tij”.
Në përgjigjen e tij, Luka Karaxhiq tha se është pronar i aksioneve të kompanisë së gazit “Komotko” që nga viti 2000, e cila nuk është fitimprurëse për shkak të sanksioneve të vendosura.
Robinson thotë se sanksionet e bëjnë më të vështirë për Luka Karaxhiçin që të mbajë llogaritë bankare, madje edhe në Serbi, “sepse bankat duhet të merren me sistemin bankar të SHBA dhe të kenë frikë nga pasojat nëse lejojnë që një person në listën e sanksioneve të ketë një llogari në bankën e tyre”.
Ai shton se Karaxhiç dhe persona të tjerë në listën e sanksioneve amerikane e kishin të vështirë të menaxhonin biznesin e tyre financiar.