Përpjekja e Turqisë për t’u bashkuar me bllokun BRICS, i cili përfshin Brazilin, Rusinë, Indinë, Kinën dhe Afrikën e Jugut, ka ngjallur interes dhe shqetësim global.
Turqia ka aplikuar zyrtarisht për t’u bashkuar me BRICS, duke sinjalizuar një riorganizim strategjik që mund të sfidojë strukturat aktuale të fuqisë globale dhe të ndikojë në aleancat tradicionale të Turqisë, e thënë kjo nga një zyrtari të lartë në Kremlin.
A paraqet propozimi i Turqisë një ndryshim strategjik?
Aplikimi i Turqisë për anëtarësim në BRICS paraqet një ndryshim të dukshëm në politikën e saj të jashtme.
Tradicionalisht një anëtar kyç i NATO-s, afrimi i Turqisë me BRICS thekson synimin e saj për të ribalancuar marrëdhëniet midis kombeve perëndimore dhe fuqive globale në zhvillim.
E themeluar në vitin 2006, BRICS u pozicionua si një kundërpeshë ndaj institucioneve të udhëhequra nga perëndimi, si Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) dhe Banka Botërore.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka shprehur vazhdimisht dëshirën e tij që Turqia të anëtarësohet në BRICS.
Strategjia e administratës së tij përfshinte balancimin e marrëdhënieve me fuqitë perëndimore dhe lindore.
Nëse pranohet, Turqia do të forconte ndikimin e saj gjeopolitik, por kjo mund të tendoste lidhjet e saj të krijuara prej kohësh me aleatët perëndimorë.
Shqetësimet e SHBA-së për shtrirjen e Turqisë në BRICS
Anëtarësimi i mundshëm i Turqisë në BRICS mund të mos mirëpritet nga Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë kritikuar ndikimin në rritje të bllokut.
Vendet e BRICS, veçanërisht Rusia dhe Kina, kanë kundërshtuar atë që ata e shohin si epërsi perëndimore në çështjet globale.
Përafrimi i Turqisë me BRICS mund të perceptohet si një zhvendosje drejt një qëndrimi anti-perëndimor, duke ngritur shqetësime në Uashington.
Shtetet e Bashkuara kanë paralajmëruar tashmë për përpjekjet e BRICS për të krijuar sisteme alternative financiare që mund të minojnë dominimin global të dollarit amerikan.
Hyrja e Turqisë në BRICS mund të rrisë ndikimin ekonomik dhe politik të bllokut, duke sfiduar dinamikat e vendosura të pushtetit.
Kjo mund të ndezë gjithashtu debate brenda NATO-s rreth angazhimit të Turqisë ndaj parimeve thelbësore të aleancës.
Si mund të përfitojë BRICS nga anëtarësimi i Turqisë?
Kohët e fundit, BRICS ka zgjeruar anëtarësimin e tij për të përfshirë vende të tilla si Irani, Egjipti, Etiopia dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Përfshirja e Turqisë mund të forcojë më tej bllokun, duke ofruar një pozicion strategjik që lidh Evropën dhe Azinë.
Vendndodhja gjeografike e Turqisë, potenciali ekonomik dhe ndikimi diplomatik mund të sjellin përfitime të rëndësishme për BRICS.
Anëtarësimi i Turqisë mund të rrisë aftësitë ekonomike dhe shtrirjen strategjike të bllokut.
Si një treg në zhvillim me potencial të konsiderueshëm rritjeje, Turqia mund të kontribuojë në qëllimin e BRICS për të krijuar një rend ekonomik global më të balancuar.
Për më tepër, përfshirja e Turqisë mund të krijojë mundësi të reja investimi dhe të nxisë lidhje më të forta ekonomike midis vendeve anëtare.
Nën Erdoganin, politika e jashtme e Turqisë është karakterizuar nga një ekuilibër strategjik midis Lindjes dhe Perëndimit.
Deklarata e fundit e Erdoganit që bën thirrje për marrëdhënie të njëkohshme me të dyja palët pasqyron këtë qasje.
Aplikimi zyrtar për anëtarësimin në BRICS mund të përfaqësojë një lëvizje strategjike për të forcuar lidhjet me fuqitë joperëndimore, veçanërisht në një kohë ngërçi në bisedimet e pranimit në BE.
Turqia është përballur me pengesa të shumta në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE, duke përfshirë shqetësimet mbi qeverisjen demokratike dhe të drejtat e njeriut.
Lëvizja në BRICS mund të jetë një përpjekje e llogaritur për të përfituar pozicionin e saj gjeopolitik dhe për të diversifikuar aleancat e saj në përgjigje të negociatave të ngecura.
Çfarë do të thotë kjo për NATO-n dhe BE-në ?
Ambiciet e BRICS të Turqisë mund të krijojnë fërkime brenda NATO-s dhe BE-së.
Ndërsa Turqia mbetet një anëtar thelbësor i NATO-s, përafrimi i saj më i ngushtë me BRICS mund t’i shtyjë vendet e tjera anëtare të rivlerësojnë objektivat strategjikë të Ankarasë.
Kjo mund të çojë në diskutime për rolin e Turqisë brenda NATO-s dhe marrëdhëniet e saj me BE-në.
BE mund ta shohë kandidaturën e Turqisë për anëtarësimin në BRICS si një sinjal se Ankaraja po kërkon alternativa ndaj bllokut, duke komplikuar më tej marrëdhëniet midis Turqisë dhe BE-së.
Ky zhvillim mund të rihapë debate për të ardhmen e Turqisë në BE.
BRICS pritet të shqyrtojë anëtarët e rinj të mundshëm në një takim të ardhshëm në Rusi.
Nëse kërkesa e Turqisë miratohet, mund të ndodhë një ndryshim i rëndësishëm gjeopolitik, duke ndryshuar dinamikën midis NATO-s, BE-së dhe fuqive botërore në zhvillim.
Rezultati do të varet nga diskutimet e brendshme të BRICS dhe evolucioni i peizazhit gjeopolitik.
Për Turqinë, anëtarësimi në BRICS mund të ofrojë mundësi të reja ekonomike dhe të forcojë statusin e saj si një fuqi rajonale.
Megjithatë, kjo lëvizje mund të paraqesë gjithashtu sfida, veçanërisht në menaxhimin e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj në NATO.s
Ndërsa Turqia lundron në rrugën e saj midis Lindjes dhe Perëndimit, vendimet e saj mund të kenë implikime të gjera për politikën globale.
