Protokolli për zgjedhjen e Papës është shumë i rreptë, me një tipar kyç masat e sigurisë për të siguruar që votimi të kryhet në fshehtësi të plotë.
Një kapitull i veçantë në këtë proces është ushqyerja e kardinalëve dhe mënyra se si ushqimi nuk do të përdoret si mjet për të shkelur protokollin.
Siç vëren BBC, rregullat rreth asaj që kardinalët mund dhe nuk mund të hanë janë vendosur prej 750 vjetësh për të parandaluar vendosjen e mesazheve të fshehura në pulë, ravioli dhe peceta.
Media britanike kujton se pak para zgjedhjeve të fundit papnore në vitin 2013, mediat italiane raportuan se shumë nga kardinalët ishin parë në restorantin Al Passetto di Borgo, i cili ndodhet 200 metra larg Bazilikës së Shën Pjetrit.
Konklavat, si ajo që do të fillojë më 7 maj me pjesëmarrjen e 135 kardinalëve, njihen për misticizmin e tyre. Kardinalët janë të mbyllur në një zonë të përbashkët, ku nuk lejohen mesazhe brenda ose jashtë, përveç tymit që sinjalizon suksesin e votimit.
Historikisht, ushqimi ka qenë një rrezik potencial: raviolet e një kardinali mund të mbushen me një mesazh të paligjshëm nga stafi i kuzhinës, ose një kardinal mund t’i përcjellë fshehurazi botës së jashtme një përditësim mbi votimin me një pecetë të papastër. Megjithatë, procesi i ushqyerjes së përbashkët është gjithashtu një nga kontekstet ku mund të zhvillohen negociata të fshehta.
Historia
Kodi i sekretit i Konklavës daton që nga viti 1274, kur Papa Gregori X vendosi rregullat që edhe sot përcaktojnë pjesërisht se si zhvillohen zgjedhjet papnore.
Rregullat e reja të Papa Gregori X përfshinin izolimin e Konklavës – një rregull që është ende në fuqi sot – dhe kufizimin e ushqimit të kardinalëve. Pas tre ditësh pa pëlqim, kardinalët morën vetëm një vakt në ditë. Pas tetë ditësh, vetëm bukë dhe ujë. Në mesin e shekullit të 14-të, këto rregulla u zbutën nga Klementi VI, i cili lejoi vakte me tre pjata që përfshinin supë, një pjatë kryesore me peshk, mish ose vezë dhe ëmbëlsirë, e cila mund të përfshinte djathë ose fruta. Edhe pse kufizimi dietik nuk u ruajt, kontrolli i rreptë mbetet.
Rrëfimi më i detajuar historik i kulturës kulinare të konklavave papnore vjen nga Bartolomeo Scappi, shefi i kuzhinës më i famshëm i Rilindjes (dhe ndoshta shefi i parë i kuzhinës i famshëm në botë), i cili u shërbeu Papëve Pius IV dhe Pius V. Libri i tij i vitit 1570 Opera Dell’Arte del Cucinare (Arti i Gatimit) – libri i parë i gatimit i botuar nga një shef kuzhine praktikues – e bëri atë të famshëm. Në të, ai zbulon sekretet e dietës së Konklavës që zgjodhi Papa Julius III, si dhe praktikën ekstreme të mbikëqyrjes që mbetet edhe sot e kësaj dite.
Sipas Scappi-t, vaktet e përditshme të kardinalëve përgatiteshin në një kuzhinë të përbashkët nga kuzhinierë dhe somelierë. Ai raporton se kuzhina ishte një vend ku mund të shkëmbeheshin mesazhe të paligjshme dhe vëren se rojet ishin vendosur atje posaçërisht për ta parandaluar këtë. Prandaj, dy herë në ditë, sipas një rendi të përcaktuar me short, administratorët sillnin ushqimin në mënyrë ceremoniale. Kjo “rrotë” ose disk rrotullues, i ndërtuar në mur, lejonte që ushqimi dhe pijet t’u kaloheshin kardinalëve në sallën e brendshme. Përpara se të kalonin murin, ushqimi dhe pijet kontrolloheshin nga degustuesit për t’u siguruar që nuk fshihnin mesazhe të paligjshme. Çdo hap monitorohej nga afër nga rojet italiane dhe zvicerane.
Ushqimi kontrollohej rreptësisht dhe asgjë që mund të fshihte një mesazh sekret që nuk lejohej. Byrekët dhe pulat e plota nuk lejoheshin, ndërsa vera dhe uji duhej të shërbeheshin në gota transparente, jo në enë të errëta, me peceta prej cope të hapura dhe të inspektuara me kujdes.
Ky rregullim kishte për qëllim, nga njëra anë, të siguronte izolimin e plotë të kardinalëve dhe, nga ana tjetër, të qetësonte shqetësimet për helmim. Në fund të fundit, veçanërisht gjatë Rilindjes, papati ishte një pozicion politik shumë i fuqishëm.
Përtej protokollit të rreptë dhe kufizimeve ushqimore, vaktet që përshkruan Scappi duken të pasura dhe të ekuilibruara, me sallatë, fruta, feta të ftohta, verë dhe ujë të freskët. Në mënyrë të ngjashme, përshkruan akomodime të rehatshme për kardinalët. Secili kishte qelinë e tij të madhe, të dekoruar me mëndafsh dhe të mobiluar me shumë kujdes me një krevat, tavolinë, raft rrobash, dy stola, një tenxhere dhome dhe një kavanoz që mbyllej me çelës, ndër shumë sende të tjera. Sipas Scappi-t, shërbimi në një konklavë papnore të Rilindjes nuk ishte një punë e keqe – për sa kohë që nuk të bezdiste monitorimi i vazhdueshëm.
Menuja e këtij viti
Për Konklavën që do të fillojë më 7 maj, murgeshat e Domus Sanctae Marthae – rezidenca moderne ku qëndrojnë kardinalët gjatë izolimit të tyre – do të përgatisin pjata të thjeshta tipike të Lacios, rajonit italian që rrethon Vatikanin, dhe Abrucos fqinje.
Ndërsa kjo mund të duket ndryshe nga konklavat e Rilindjes, ku vaktet përgatiteshin nga shërbëtorë laikë që vepronin sipas protokollit të rreptë dhe rojeve të rrepta, rezultati është i njëjtë: procesi kontrollohet rreptësisht në mënyrë që të mos rrjedhë asnjë informacion.
Shqetësimet në lidhje me mundësinë që ushqimi (veçanërisht pulat e plota) mund të përmbajë fjalë për fjalë mesazhe sekrete janë zbehur. Tani, çështja shqetësuese është komunikimi i paligjshëm përmes mjeteve elektronike. Pra, ndërsa Vatikani po skanohet për pajisje elektronike të fshehura në pritje të Konklavës së pritshme, kardinalët do të bëjnë përgatitjet e tyre personale, duke shkuar në Romë për të shijuar një ose dy pjata të preferuara, ndoshta duke menduar nëse kjo do të jetë darka e tyre e fundit para se të bëhen papë. /tesheshi.com/
