Opozita e djathtë të Maqedonisë së Veriut ka korrur një fitore dërrmuese në zgjedhjet parlamentare dhe presidenciale të mërkurën, një natë në të cilën vendi ballkanik zgjodhi gjithashtu kreun e parë femër të shtetit.
Qindra mbështetës të gëzuar të partisë opozitare VMRO-DPMNE u mblodhën para selisë së partisë së tyre në qendër të Shkupit, duke valëvitur flamujt kombëtarë dhe partiakë dhe duke kërcyer nën muzikë popullore, shkruan Reuters.
“Të dashur popull të Maqedonisë së Veriut, ia dolëm. Maqedonia fitoi. Kjo është një fitore historike për popullin”, tha para turmës kreu i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickoski.
Rezultatet treguan se VMRO-DPMNE fitoi 42 për qind të votave pas numërimit të 72 për qind të votave në zgjedhjet parlamentare, krahasuar me 14 për qind për socialdemokratët në pushtet (SDSM), duke e detyruar liderin e SDSM-së Dimitar Kovaçevski të pranojë humbjen.
“Rezultati është zhgënjyes dhe kjo është një goditje e madhe për LSDM-në,” tha Kovaçevski në një konferencë shtypi, ku bëri thirrje gjithashtu për një rishikim të plotë të partisë së tij.
Votuesit në vendin me dy milionë banorë janë frustruar me përparimin e ngadaltë në përpjekjen e vendit për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian, i cili u prit me optimizëm në vitin 2005, por që prej atëherë është parë si një premtim i humbur, komentuan agjencitë.
Korrupsioni i vazhdueshëm dhe zhvillimi i ngadaltë gjithashtu kanë zemëruar votuesit dhe i kanë kthyer ata kundër partisë në pushtet.
Në raundin e dytë të votimit për rolin më ceremonial të presidentit, Gordana Siljanovska-Davkova, profesoreshë universitare e mbështetur nga VMRO-DPMNE, mundi Steva Pendarovskin, presidentin aktual të mbështetur nga LSDM. Siljanovska-Davkova mori 65 për qind të votave, ndërsa Pendarovski 29 për qind, pas numërimit të më shumë se 87 për qind të votave.
“E pyeta veten se pse e meritoja një nder të tillë,” u tha gazetarëve Siljanovska-Davkova menjëherë pasi u zgjodh presidentja e parë e vendit. “Ky vlerësim është i paçmuar për mua, kjo është një përgjegjësi e madhe”, theksoi ajo.
Opozitës ka të ngjarë të duhet të krijojë koalicione me partnerë më të vegjël për të fituar një shumicë në parlament. Diskutimet pritet të zhvillohen në ditët në vijim.
Disa votues shprehën shqetësimin se prirjet nacionaliste të opozitës mund të dëmtojnë marrëdhëniet me vendet fqinje dhe ofertën e saj për anëtarësim në BE. Analistët nuk presin shumë përparim në integrimin në BE nën opozitën, e cila ishte në pushtet deri në vitin 2017 dhe gjithashtu është vënë nën kritika për ryshfet.
“Aderimi në BE nuk do të përparojë ndjeshëm nën një qeveri të mundshme VMRO-DPMNE,” tha Mario Bikarski, një analist i Evropës Lindore dhe Qendrore në firmën konsulente Verisk Maplecroft.
Në vitin 2001, NATO e tërhoqi Maqedoninë e Veriut nga pragu i luftës civile gjatë një rebelimi nga shqiptarët etnikë dhe premtoi integrim më të shpejtë në BE dhe NATO. Shqiptarët përbëjnë rreth një të katërtën e popullsisë së vendit.
Mungesa e përparimit të Maqedonisë së Veriut në BE është pjesërisht rezultat i fërkimit me Greqinë dhe Bullgarinë fqinje, të dyja shtete anëtare të BE-së, por edhe dështimin për të zbatuar reformat ekonomike dhe gjyqësore. Vendi u bashkua me NATO-n në vitin 2020.
Disa qytete dhe qytete janë ndër më të ndoturit në Evropë, pjesërisht për shkak të konsumit të qymyrit dhe makinave të vjetra. Një pjesë e madhe e të rinjve të vendit ka emigruar jashtë vendit në kërkim të perspektivave më të mira.
Ndërsa shumë ishin të pasigurt se çfarë mund të bënte opozita për të ndryshuar gjërat, disa ishin shpresëdhënës.
“Kjo është e mrekullueshme, Maqedonia e Veriut po kthehet te maqedonasit, VMRO-DPMNE-ja e bëri atë,” tha 23-vjeçari Pance Petkovski, një student që ndoqi transmetimin zgjedhor në TV në një kafene të Shkupit.
Ajo që pritet me interes tashmë është se ç’do të bëjë VMRO-ja me emrin e ri, prapashtesën “e Veriut”, të cilën e ka kundërshtuar fort, por që si marrëveshje me Greqinë, nën Zoran Zaevin e LSDM-së, mundësoi hyrjen e vendit në NATO.
Me interes gjithashtu priten dhe lëvizjet në faktorin shqiptar, ku për herë të parë në afro 15 vjet, BDI-ja e Ali Ahmetit nuk do jetë më në pushtet.
Për krahasi, BDI ngjan me LSI-në dhe Ahmeti me Metën, si format politik, ku ajo që vendos nuk është vizioni por klientelizmi. Gjithsesi, s’mund të mohohet se falë Ali Ahmetit, Maqedonia u bë më kryeparlamentar, kryeministër e ministër të Jashtëm shqiptar.
