Të gjithë emigrantët shqiptarë që jetojnë në Itali, por rezultojnë pa
të ardhura, ose me të ardhura të ulëta për të përballuar jetesën, mund
të përfitojnë pagesën sociale. Kjo e fundit, e njohur ndryshe edhe si
pensioni social ekziston në legjislacionin italian si një amortizator,
që u vjen në ndihmë të gjithë atyre që plotësojnë kërkesat e përcaktuara
me ligj.
Për të përfituar këtë pagesë, të gjithë aplikantët e interesuar duhet
të kenë mbushur moshën 65 vjeç e 7 muaj, të jenë efektivisht banues të
përhershëm në Itali si dhe të kenë një limit të caktuar të ardhurash ose
të mos marrin fare. Pagesa sociale, marrë parasysh indeksimin e
pensioneve për vitin 2015 nga ISTAT që është vlerësuar me 0.3%, bëhet
kështu 448.52 euro.
Kushtet
Pagesa sociale paguhet çdo muaj nga INPS dhe ka zëvendësuar pensionin
social nga 1 janari i vitit 1996. Vlen të theksohet fakti se kjo pagesë
është një e ardhur ekonomike që lind pavarësisht derdhjeve të
kontributeve të detyrueshme, për ata qytetarë që nuk kanë të ardhura të
tjera për të mundësuar mbijetesën. E drejta për pagesë sociale u lind
personave që plotësojnë kërkesa specifike, ose që hyjnë në kufijtë e
përcaktuar të të ardhurave, që ndryshojnë në vartësi të faktit, që
kërkuesi është i martuar ose jo dhe që çdo vit INPS komunikon publikisht
me kërkesat personale të aplikantëve. Pagesa sociale gjithashtu nuk
është objekt i zbritjeve tatimore për të ardhurat dhe jepet gjithmonë në
mënyrë të përkohshme mbasi instituti do të ketë verifikuar çdo vit
plotësimin e të ardhurave dhe vendbanimin aktual të qytetarit aplikant.
Tjetër karakteristikë e pagesës sociale është që në ndryshim me tipa
të tjerë të pensionit nuk mund të jepet në favor të trashëgimtarëve, në
rast të vdekjes të mbajtësit dhe për faktin. Po kështu, kjo e ardhur
është e lidhur me rezidencën në Itali dhe se humb kjo e drejtë, në qoftë
se personi largohen nga Italia. Pagesa sociale pezullohet kur personi
përfitues qëndron jashtë Italisë më shumë se 30 ditë e të drejtën e
përfitimit për këtë të ardhur e kanë të gjithë qytetarët italianë,
komunitarët dhe ekstrakomunitarët që kanë në zotërim një leje qëndrimi
në BE për një periudhë të gjatë. Ka disa kritere që duhen përmbushur në
mënyrë që të arrihet marrja e pagesës. Së pari, të gjithë aplikantët
duhet të kenë mbushur moshën 65 vjeç e 7 muaj (rritja e moshës për 3
muaj për gratë dhe burrat, është përcaktuar nga Reforma Fornero mbi
pensionet, bazuar në principin e koeficientit të jetëgjatësisë).
Më tej, të interesuarit duhet të plotësojnë edhe të ashtuquajturën
“Kërkesë e rezidencës”, që do të thotë se kanë të drejtë për pagesë
sociale, të gjithë banuesit efektivisht në mënyrë të përhershme në
Itali. Nga data 1 janar 2009, për të lindur e drejta e pagesës sociale,
si një kërkesë shtesë është domosdoshmëria për të pasur një qëndrim të
ligjshëm, në mënyrë të vazhdueshme në Itali, për jo më pak se 10 vite.
Gjithashtu, kandidatët para se të aplikojnë duhet të përmbushin edhe
kushtin e të ardhurave, pasi pagesa sociale si një formë e të ardhurave
asistenciale u jepet të gjithë qytetarëve pa të ardhura, ose që kanë të
ardhura në një shumë më të vogël se kufiri i përcaktuar në ligj. Limiti i
të ardhurave për 2016-ën për pagesën sociale është 5830.76 euro në vit.
Aplikimi për pensionin social duhet të dërgohet në rrugë telematike,
duke përdorur shërbimet ‘online’ të INPS, në rast se disponohet PIN, ose
duke telefonuar në numrin e gjelbër 803 164 pa pagesë, ose nga një
telefon fiks 06164164. Aplikimi mund të bëhet edhe nëpërmjet patronateve
si ndërmjetësues të INPS pa pagesë.
Masa e përfitimit
Ekspertët bëjnë me dije se pagesa sociale, duke marrë parasysh
indeksimin e pensioneve për vitin 2015 nga ISTAT që është vlerësuar e
0.3%, bëhet kështu 448.52 euro. Masa e plotë e pagesës sociale miratohet
nëse personi është brenda kufijve të të ardhurave të fiksuara me ligj,
të publikuar çdo vit nga INPS në janar të çdo viti, e cila për vitin
2015 ishte e barabartë në 5,830.76 euro në vit.
Në këtë mënyrë, pagesa nga 447,17 € që ishte në vitin 2014, u rrit në
448,52 euro në muaj për 13 muaj dhe kështu kufiri i të ardhurave është i
barabartë me 5,830.76 € në vit, ndërsa për pensionet sociale të paguara
për mbajtësit që trajtohen para datës 31 dhjetor 1995, do të jetë deri
369.63 euro në muaj. Pagesa sociale paguhet nga INPS, duke filluar nga
dita e parë e muajit të ardhshëm, në të cilin është paraqitur moduli i
aplikimit sipas të gjitha kërkesave ligjore të përcaktuara, në moshë 65
vite e 3 muaj, shtetësia, rezidenca aktuale dhe qëndrimi i përhershëm në
Itali, si dhe kërkesa e të ardhurave.
Gjithashtu, ekspertët theksojnë se pagesa sociale mund të merret e
plotë ose e reduktuar. Të gjithë ata persona të pamartuar që nuk kanë
asnjë të ardhur ose individët e martuar që kanë të ardhura familjare më
të vogla se 5.830.76 euro në vit kanë të drejtën e përfitimit të masës
së plotë. Ndërkohë, pagesën e reduktuar mund ta përfitojnë të gjithë
personat e pamartuar që kanë të ardhura më të vogla vjetore se pagesa
socialen si dhe të martuarit që kanë një të ardhur familjare më të vogël
se dyfishi i shumës vjetore të pagesës që kap një shumë 11.661,52 euro.
Kandidatët më tej duhet të dinë se të ardhurat që përfshihen për
përfitimin e pagesës sociale janë ato që konsiderohen si të ardhura të
aplikantit dhe të bashkëshortit, të ardhurat neto që trajtohen nga
taksat dhe sigurimet shoqërore, të ardhurat e përjashtuara nga
tatim-taksat, të ardhurat që i nënshtrohen tatimit në burim, si për
shembull fitimet në lojëra, konkurse edhe kur paguhen nga shteti, apo
nga subjektet publike dhe private.
Në këto të ardhura përfshihen edhe të ardhurat subjekt i taksave
zëvendësimin: interesave postare dhe bankare, BOT (Buoni Ordinari del
Tesoro) bono thesari, letra me vlerë të tjera të ardhura qeveritare,
premio dhe të ardhurave të tjera në obligacionet, ose të ngjashme të
lëshuara nga bankat dhe zyrat postare, të ardhurat nga toka dhe
ndërtesat, pensionet e luftës, pagesat periodike nga INAIL (Institi
Nacional i Invalidëve të Punës), pensione të drejtpërdrejta nga jashtë,
pensione dhe pagesa invaliditeti civilë, të verbër dhe të shurdhër, apo
të ardhura ushqimore. Konkretisht nëse një emigrant shqiptar në Itali,
përfiton pension në Shqipëri, apo të ardhura të tjera, si nga prona,
këto të ardhura do t’u zbriten nga pagesa sociale. “Shpeshherë ka
ndodhur që disa emigrantë duke e konsideruar si pension, kanë ardhur në
Shqipëri duke humbur kështu të drejtën për përfitimin e kësaj të
ardhure. Edhe një herë e përsërisim se përfitimi i pagesës sociale është
i lidhur drejtpërsëdrejti me mbajtjen e rezidencës në Itali. Nuk mund
të largohen më shumë se 1 muaj, për të cilën duhet ta deklarojnë pranë
komunës ku banojnë”, – thonë ekspertët për ‘GSH’.
Kriteret për përfitim
* Pagesa sociale jepet bazuar në shumën e të ardhurave personale dhe
në rast se personi është i martuar merren parasysh të ardhurat e
përbashkëta me bashkëshortin.
* Pagesa sociale mund të llogaritet në një vlerë të plotë ose reduktuar.
* Kanë të drejtë për masë të plotë të gjithë personat:
* Të pamartuar që nuk kanë asnjë të ardhur.
* Të martuar që kanë të ardhura familjare më të vogla se 5.830.76 euro në vit.
* Kanë të drejtën për pagesë të reduktuar personat:
* Të pamartuar që kanë të ardhura më të vogla vjetore se pagesa sociale.
* Të martuar që kanë një të ardhur familjare më të vogël se dyfishi i
shumës vjetore të pagesës që kap një shumë 11.661,52 euro./GSH.al
