“Ne qofte se ne themelet e asaj keshtjelle te madhe te kultures e te artit qe Shkodra i dha Shqiperise kam vene edhe une nje guralec jam dhe do te jem shume i lumtur”, keshtu eshte shprehur shkrimtari i njohur shkodran, Fadil Kraja.
“Nese ne dramaturgjine shqiptare nuk do te kishte nje Fadil Kraje, atehere drama ne vendin tone nuk do te kishte keto nivele”. Keshtu thuhet ne nje nga tekset e letersise ne Universtet. Ne te vertete Fadil Kraja eshte nje nga penat me te ndritura te dramaturgjise tone kombetare. Askush me mire se miku dhe bashkepunetori i tij me i mire, regjisori Serafin Fanko nuk mund te bente nje permbledhje te asaj qe permbledh ne vetvete emri i Fadil Krajes.
“Dy vite me pare Fadili me dhuroi nje nga veprat e tij. Ne autograf thuhej: Mikut dhe vellait tim me te mire Serafinit. Dy vjet me vone une keshtu dua t’i drejtohem Fadil Krajes. Mikut dhe vellait tim Fadil Krajes. Te dyve na bashkoi puna jeta gezimet dhe emocionet, perushtimet dhe suksestet e skenes. Me kujtohet se kur nisa studimet per regjizure i dhashe premtimin Fadilit se drama e pare qe do te ve ne skene do te jete e tij.
Ne 1967 vume ne skene “Fisheku ne paje” qe na garantoi nje sukses te madh qe te dyve”, eshte shprehur regjizori Fanku. Fadil Kraja e ka nisur jeten e tij artistike si poet dhe si i tille eshte bere i njohur ne rrethet letrare te kohes.
Pas nje fare pjekurie artistike autori i dedikohet dramaturgjise ku dhe do t’i jape skenes shqiptare pjese te mrekullueshme te interpretuara nga Ndreke Luca, Tinka Kurti, Ndreke Prela, Lec Bushati, Vitore Nino, Paulin Lacaj, Rikard Ljarja Tano Banushi. “Baca i Gjetajve”, “Dashuria e trojeve tona”, “Gjaku i Arberit”, “Ceshtja e Blertes”, “Luani i shtepise” per 30 vite do te marrin duartrokitjet e fuqishme te spektatoreve shqiptare dhe jo vetem te atyre.
Zelli dhe emocioni i poetit do te transmetohen tashme ne drama. Madje ne drama autori vednos plot momojoge ne vargje cka deshmojne edhe talentin e tij te ralle. DRamat e Fadil Krajes japin historine e shqiptareve, pershkohen nga ndjenja patriotike, nga etja per liri dhe per dinjitet njerezor larg te keqes dhe antivlerave te kohes. “Me kujtohet premiera e “Baces te Gjetajve”. Jepej me 16 prill 1979 te nesermen e termetit te madh.
Salla e Teatrit “MIgjeni” ishte e tejmbushur. Ne mes te shfaqjes ndodhi nje lekundje e vogel termeti. As njerezit as aktoret nuk u kujtuan per te. Perkundrazi cdo gje vazhdoi e qete. E dhame ate drame ne 27 qytete shqiptare dhe nje vit me vone ne Gjakove. Salla atje ushtonte nga thirrjet.
Ne Presheve nje plak i ndezur nga batutat e Fadil Krajes te interpretuara nga i madhi Ndreke Luca doli ne skene dhe i vuri qeleshen e ti aktorit. Ndreka e mbajti ate qeleshe dhe ate dite tha “Dua te varrosem me kete qeleshe”. Amaneti u mbajt” tregon Serafin Fanko. Ne skene FAdil Kraja ka krijuar me mijera personazhe.
Por nuk jane vetem dramat pjese e vetme e krijimtarise te Fadil Krajes. Ai eshte edhe tregimtar. “Kandidatja e fundit” dhe “Heshtje qe te ther shpirtin” jane dy prej vellimeve me tregime te tij ndersa e provoi penen e tij edhe ne zhanrrin e romanit. “Britma e nje gruaje” eshte romani i tij qe u vleresua shume nga kritika. Po keshtu Fadil Kraja shkruan dhe boton me sukses ne gjuhen italiane veprat “L’aquila ferita” dhe “La gravidanza ferita” te botuara ne Rome dhe ne Firence.
Nder dhe vleresim
Dramaturgu Kraja ka marre nje pjese te atij vleresimi qe meriton. Keshilli Bashkiak i qytetit i ka dhene atij titullin e larte ” Krenaria e qytetit”. Titulli i eshte dorezuar nga nenkryetari i Keshillit Bashkiak Xhemal Shqau. Ne motivacionin e ketij titulli thuhet: “Shkrimtarit, dramaturgut qytetairt qe me vepren e tij shenoi vazhdimesine e tradites dhe te vlerave te kultures shkodrane”.
Nderkohe qe Fadil Kraja ka marre edhe dekoraten tjeter te dorezuar nga ish Presidenti i Republikes Rexhep Mejdani. Ne Urdherin “Meshter i nadh” thuhet “Per nje veprimtari te shquar letrare si shkrimtar, dramaturg dhe krijues i mbi dyzet pjeseve te shfaqura ne Shqiperi, Kosove, Maqedoni, Mal te Zi dhe ne diaspore duke ngjitur lart traditat e kutures dhe te artit atdhetar te Teatrit te Shkodres dhe te gjithe Shqiperise”.
Ish Presidenti Mejdani nuk ka kursyer komplimentet per shkrimtarin. “Suksese per talentin , perkushtimin vene ne dispozicion te qytetarise shkodrane. respekt force dhe lavdi per qytetarin shkodran dhe per qytetarine shkodran.
/aktoretshqiptare.info
