Një pengesë e madhe për njohjen e vetvetes, e kësisoj për një jetë më të mirë, është tendenca jonë e përhershme për të gënjyer veten tonë. Ne gënjejmë për një arsye shumë të kuptueshme: sepse duam të shmangim dhimbjen.
Janë katër gjëra për të cilat ne gënjejmë veçanërisht: 1) gjërat që duam të ndryshojmë në jetën tonë; 2) gjërat që mund të n’a prishin imazhin tonë për veten; 3) gjërat që dëshpërimisht i duam, por nuk mund t’i kemi; dhe 4) gjërat për të cilat jemi hidhëruar me të tjerët, por që nuk mund t’i shprehim.
Disa manovra që përdorim për të gënjyer veten janë:
1.Varësitë ose shprehitë që krijojmë. Ne identifikojmë gjëra që kanë fuqi t’i mbajnë mendimet tona larg prej një konfrontimi e lufte të brendshme; shpesh ne nuk i pëlqejmë gjërat që n’a shqetësojnë, qoftë brenda qoftë jashtë vetvetes: ne bëhemi të varur shkaku i mundësisë që ka kjo gjë për të n’a mbajtur larg nga ajo nga e cila kemi frikë.
2.Hareja manike. Një trishtim që nuk kemi qenë në gjendje ta pranojmë, shpesh mbulohet me një dozë të ekzagjëruar të gëzimit manik.
3.Denigrimi. Ne i themi vetes që thjesht nuk brengosemi fare për diçka – jo sepse është e vërtetë, por sepse nuk mund ta kemi, ose ta mbërrijmë.
4.Cenzoriteti. Ne mund të bëhemi cenzorues ose mosmiratues të disa njerëzve ose sjelljeve për të çlajmëruar pjesën brenda nesh që në të vërtetë e pëlqen sjelljen e ndaluar në fjalë. Kur ndjesitë tona bëhen hileqare, ne i sulmojmë ato kur i gjejmë te dikush tjetër.
5.Viktimizimi. Kur ndihemi të ofenduar kështu marrim krejt vëmendjen. I turbullojmë ujërat. Kur jemi defenzivë, nuk i kushtojmë vëmendje informacioneve që mund të jenë korrekte e sfiduese.
Problemi me gënjimin e vetes është që kur bëjmë ashtu, ne i humbim shumë mundësi për rritje personaliteti. Gjërat të cilat i mohojmë janë të dhimbshme, por poashtu përmbajnë materiale kyqe që janë të rëndësishme për zhvillimin tonë të përgjithshëm. Nëse do t’i përballnim mendimet, nevojat dhe dëshirat e të tjerëve, ne do të mësonim të navigonim më lirshëm me mendjet tona dhe ndershmëria ndaj vetes do të na bënte më kreativ, më interesantë dhe më të kënaqur.
