Centrali bërthamor i Çernobilit në Ukrainë u shkatërrua disa dekada më parë në një aksident të tmerrshëm.
Më 26 prill 1986, një kombinim i dizajnit të pasigurt të reaktorit bërthamor Sovjetik dhe gabimit njerëzor shkaktoi një shpërthim që shkatërroi një nga katër reaktorët në “Termocentralin Memorial Vladimir Ilyich Lenin”, të ashtuquajturin Centrali bërthamor i Çernobilit.
Një shpërthim i vogël i shkaktoi dëme të mëdha reaktorit, i cili më pas do të lëshonte sasi të mëdha pluhuri radioaktiv, afërsisht nëntë herë më i fortë se shpërthimi në Hiroshima, por edhe sot, pas disa dekadash, ai pluhur radioaktiv nuk është zhdukur plotësisht.
Një sarkofag u ndërtua mbi reaktorin e dëmtuar në një kohë të shkurtër, e cila supozohej të mbronte mjedisin nga rrezatimi i mëtejshëm.
Por rezulton se reagimet bërthamore po digjen ende brenda, madje edhe tani …
“Skarë” radioaktive
Pjesë të karburantit të uraniumit të varrosur nën rrënojat e termocentralit filluan të ndizen në reagimet e reja të ndarjes bërthamore, raporton Revista Science.
Të ballafaquar me një katastrofë të re të mundshme (megjithëse, ata vërejnë, tmerri i vitit 1986 ndoshta nuk mund të përsëritet), ekspertët tani po përpiqen të kuptojnë nëse “prushët” radioaktivë do të shuhen vetë ose dikush do të duhet të hyjë brenda dhe kujdesur për të.
“Eshtë si tiganisje në një gropë Barbecue”, tha kimisti bërthamor i Universitetit Sheffield Neil Hyatt për Science.
Instituti për Sigurinë e Termocentraleve Bërthamore (ISPNPP), një organizatë e sigurisë bërthamore në Ukrainë, ka zbuluar se forca e këtyre reagimeve bërthamore duket se po rritet.
Por kjo rritje po ndodh ngadalë, kështu që zyrtarët mund të kenë disa vjet që së pari të përcaktojnë nëse mund të ndodhë një aksident i ri dhe pastaj të gjejnë mënyrën më të mirë për ta parandaluar atë.
Një aksident është i mundur
“Ka shumë pasiguri,” i tha Science-s zyrtari i ISPNPP Maksim Saveliev. “Por ne nuk mund të përjashtojmë mundësinë e një aksidenti.”
Nëse mund të marrim ndonjë gjë të mirë nga kjo, është që çdo veprim që ISPNPP dhe zyrtarët e tjerë përfundojnë të bëjnë në Çernobil mund të ndihmojë autoritetet japoneze të menaxhojnë termocentralin në prishje të energjisë Fukushima Daiichi, i cili pësoi një aksident të madh në 2011, shkruan Futurism.
Sidoqoftë, para se të mund të ndajnë ndonjë mësim, ata duhet të kalojnë në uranium aktiv. Fakti që është varrosur nën beton, së bashku me një nivel të rrezikshëm të radioaktivitetit, do ta bëjë veçanërisht të vështirë zgjidhjen e këtij problemi në rritje …
