Ideja që çiftet që duken njësoj gëzojnë marrëdhënie më të lumtura dhe më të qëndrueshme është thellësisht e rrënjosur në konstruktin tonë shoqëror. Nga besimi tradicional se të ngjashmet tërheqin të ngjashmet, deri te algoritmet moderne të takimeve që promovojnë ngjashmërinë si sekretin e suksesit, ideja se vlerat dhe interesat e përbashkëta janë themeli i një marrëdhënieje të fortë është kudo përreth nesh.
Megjithatë, një përmbledhje e re dhe interesante e hulumtimeve është gati të trondisë gjërat, duke zbuluar se ngjashmëria aktuale nuk duket se luan rolin vendimtar që mendohej më parë në mbijetesën e një marrëdhënieje. Në vend të kësaj, perceptimi i ngjashmërisë mund të jetë çelësi i suksesit të një marrëdhënieje, pavarësisht se sa të ngjashëm janë partnerët në të vërtetë.
Miti i Ngjashmërisë në Marrëdhënie
Në një studim të madh të botuar në Journal of Social and Personal Relationships, shkencëtarët kanë hedhur poshtë besimin popullor se çiftet që ndajnë tipare të ngjashme të personalitetit, interesa dhe prejardhje shoqërore janë më të lumtur dhe qëndrojnë së bashku më gjatë. Në vend të kësaj, përmbledhja e gati 340 studimeve arrin në përfundimin se ngjashmëria e vërtetë nuk duket se ka ndikimin e rëndësishëm në cilësinë dhe kohëzgjatjen e një marrëdhënieje siç mendohej më parë. Lidhjet që vërehen janë shpesh modeste dhe të paqëndrueshme, duke përmbysur kuptimin e përbashkët se cilët faktorë i mbajnë marrëdhëniet gjallë.
“Perceptimi” i ngjashmërisë është më i rëndësishëm
Koncepti i “ngjashmërisë” si themeli i një marrëdhënieje të fortë është thellësisht i rrënjosur në kulturën perëndimore të dashurisë. Perceptimi më i zakonshëm është se sa më shumë partnerët të ndajnë gjëra të përbashkëta , aq më e qëndrueshme dhe e lumtur do të jetë marrëdhënia e tyre.
Megjithatë, disa psikologë e sfidojnë këtë ide, duke argumentuar se ndryshimet midis partnerëve mund të krijojnë ekuilibrin e përsosur, duke i lejuar ata të plotësojnë njëri-tjetrin dhe kështu të forcojnë marrëdhënien e tyre.
Annika From, një kandidate për doktoraturë në Universitetin e Miçiganit dhe autorja kryesore e studimit, thekson: “Besimi në vlerën e ngjashmërisë në marrëdhënie është rrënjosur thellë në diskursin tonë shoqëror për dekada, qoftë për personalitetet apo interesat e partnerëve. Megjithatë, komuniteti shkencor mbetet i ndarë se sa e rëndësishme është në të vërtetë ngjashmëria për suksesin e një marrëdhënieje.”
Çfarë tregon studimi
Studimi shqyrtoi 339 studime të kryera midis viteve 1937 dhe 2024, kryesisht mbi çiftet në marrëdhënie afatgjata, duke matur karakteristika të tilla si personaliteti, besimet, demografia dhe interesat e partnerëve. Pavarësisht fushave të shumta të studimit, studiuesit arritën në një përfundim të qartë: “Perceptimi” i ngjashmërisë është më i rëndësishëm sesa ngjashmëria aktuale.
Shkurt, ndjenja se je i ngjashëm me partnerin tënd duket se ka më shumë rëndësi për një marrëdhënie sesa sa të ngjashëm ini në të vërtetë. Studimet që u përqendruan në ngjashmërinë e perceptuar, ose ndjenjën se je i ngjashëm me partnerin tënd, treguan një lidhje më të fortë, kënaqësi më të madhe dhe stabilitet në marrëdhënie. Nga ana tjetër, studimet që shqyrtuan ngjashmërinë aktuale (nëpërmjet pyetësorëve të plotësuar nga të dy partnerët) nuk treguan ndonjë përfitim të rëndësishëm.
Rëndësia e metodologjisë
Rezultatet gjithashtu nxjerrin në pah ndikimin e rëndësishëm të metodave statistikore në kuptimin e marrëdhënieve. Studimet që mbështeteshin në metoda më të thjeshta analize zakonisht gjetën një lidhje më të fortë midis ngjashmërisë dhe kënaqësisë së çiftit. Në të kundërt, studimet që morën në konsideratë faktorë më kompleksë, siç janë tendencat personale dhe stereotipet, shpesh gjetën lidhje më të dobëta ose edhe joekzistente.
Drejtimi i dhënë nga metodat statistikore më të sofistikuara vërteton se ngjashmëria “aktuale” midis partnerëve ka më pak rëndësi sesa mendonim deri më tani.
Siç përfundon Annika From: “Nuk gjetëm asnjë provë që ngjashmëria me partnerin ndikon në cilësinë e marrëdhënies ose nëse do të qëndroni bashkë. Përkundrazi, perceptimi se jeni të ngjashëm duket se luan një rol më të rëndësishëm.”