Kreu i ardhshëm i CIA-s, William Burns, përshtatet në mënyrë të përsosur me pikëpamjen e qeverisë së re në Uashington, që SHBA së pari duhet të rindërtojë veten; të rimëkëmbet ekonomikisht, socialisht dhe politikisht dhe, në mënyrë demokratike të rimarrë ndikimin dhe rolin udhëheqës në botë, – thuhet kështu në një analizë dedikuar emërimit të tij në krye të Inteligjencës amerikane.
Analiza citon mendimin e komentatorëve politikë dhe mediave, të cilët presin një “kthim të besimit” dhe marrëdhënie të përmirësuara midis Uashingtonit dhe Bashkimit Evropian.
Pikëpamjet e Burns janë të qarta, siç është besimi se “në një kohë kur rendi botëror po shembet, Shtetet e Bashkuara duhet të rimendojnë dhe të rindërtojnë rolin e tyre në botë”.
Por ka pikëpyetje nëse, përveç ndryshimit të klimës, vlerave demokratike, dixhitalizimit, mund të ketë një zgjidhje më të rëndësishme të mosmarrëveshjeve tregtare ose të kuptuarit të qeverisë së re në anën tjetër të Atlantikut, si dhe ndërtimi i sovranitetit strategjik evropian dhe forcimi i mbrojtjes evropiane, si dhe për pikëpamjet kryesore jo gjithmonë të qëndrueshme të politikës së jashtme, përfshirë Ballkanin.
Nuk është ende e qartë, siç thuhet në analizën e institutit britanik Oxford Analytica, nëse kthesa e fortë e pashmangshme e administratës së re të SHB.-së drejt çështjeve ekonomike, sociale dhe pandemike, si dhe ndarja ekstreme e shoqërisë amerikane, do të ndikojë në marrëdhëniet me Evropën.
Njerëzit e Obama-s
Prandaj, përzgjedhja e njerëzve kryesorë, përfshirë Burns si udhëheqës të CIA-s, në ekipin e Presidentit të sapozgjedhur të SHBA Joe Biden, është parë me shumë interes në BE.
Vlerësimet e para janë se Burns gjithashtu i përket stafit nga koha e Presidentit Barack Obama, si dhe se ai është një diplomat i vjetër, me përvojë shumë të gjatë, i cili duhet kryesisht të rindërtojë lidhjet midis CIA-s dhe Shtëpisë së Bardhë, të ndërprerë rëndë gjatë mbretërimit të Presidentit në largim Donald Trump, për të rivendosur bashkëpunimin me Kongresin, Departamentin e Shtetit dhe Pentagonin.
Siç thuhet, “Burns është një njohës i hollë i inteligjencës” – ai ishte, ndër të tjera, nënkryetari i Departamentit të Shtetit,punoi ngushtë me shefin e CIA-s George Tenet, ishte ambasadori amerikan në Moskë dhe Jordani, se flet rusisht, arabisht dhe frëngjisht
Analistët vërejnë gjithashtu pikëpamjet e fundit të Burns dhe pikëpamjen strategjike të situatës së brendshme politike të SHBA dhe se “roli i Amerikës në botë ka rënë, ndërsa ne jetojmë në një kohë që, për sa i përket brishtësisë dhe trazirave gjeopolitike dhe teknologjike, i ngjan epokës para Luftës së Parë Botërore, gjë e cila çoi në dy konflikte ushtarake globale derisa shtetarët më në fund kuptuan shkallën e të gjitha sfidave”.
Ashtu si me shefin e ardhshëm të Departamentit të Shtetit Tony Blinken dhe këshilltarin e sigurisë kombëtare Jake Sullivan, Burns është rivali kryesor i Kinës dhe i Rusisë.
“Evropa është kapur në mes të Kinës agresive, Rusisë që dëshiron të rimarrë ndikimin, Amerikës që po endet dhe dështimeve në makinerinë politike të vetë Evropës, në të cilën Brexit është gjithashtu shumë shqetësuese,” thotë Burns. Siç deklaroi ai, “marrëdhëniet midis dy anëve të Atlantikut po zhyten gjithnjë e më thellë: Shtetet e Bashkuara po shikojnë Evropën duke kërkuar të bëjnë më shumë dhe duke thënë më pak, ndërsa Evropa ka frikë se do të bëhet një fushë mbi të cilin luftojnë elefantët e mëdhenj”.
Kreu i ardhshëm i shërbimit të inteligjencës amerikane tregon se “ndërsa triumfalizmi i globalizimit është larg nesh, shoqëritë po luftojnë me pabarazitë në rritje dhe instiktet dhe lëvizjet merkantiliste”.
“Demokracia ka qenë në tërheqje për më shumë se një dekadë,” paralajmëroi Burns. “Kuptimi i qytetarëve dhe qeverisë është i tensionuar, organizatat ndërkombëtare po shpërthejnë, të paralizuara nga shumë burokraci, shumë pak investime dhe një rivalitet i fortë i fuqive më të fuqishme”.
Burns thekson se politika e jashtme amerikane duhet të marrë mbështetje nga rinovimi i brendshëm demokratik, ekonomik, shoqëror dhe thekson se “mirëqenia e klasës së mesme amerikane ka qenë forca lëvizëse e politikës sonë të jashtme”.
“Në Amerikë, ne duhet të inkurajojmë rritjen ekonomike që do të zvogëlojë hendekun e të ardhurave dhe kujdesin shëndetësor; është thelbësore që nevojat e punëtorëve amerikanë të kenë përparësi mbi fitimet e korporatave. Autoritetet duhet të bëjnë shumë më tepër për të siguruar që tregtia dhe investimet të përmbushin këto kërkesa”, përfundoi shefi i ardhshëm i CIA-s.
