Vitamina B12 luan një rol të madh në prodhimin e ADN-së dhe qelizave të kuqe të gjakut, metabolizimin e proteinave dhe mbrojtjen e sistemit nervor. Nëse nuk merrni mjaftueshëm vitaminë B12—ose nëse trupi juaj nuk e përthith atë siç duhet—mund të keni mungesa të vitaminës B12. Simptomat e zakonshme përfshijnë dobësi, lodhje, vështirësi në përqendrim dhe gulçim. Me kalimin e kohës, ju gjithashtu mund të keni ndryshime në humor, kujtesë dhe/ose personalitet.
Të rriturit duhet të marrin rreth 2.4 mikrogramë (mcg) vitaminë B12 në ditë (ose më shumë nëse janë shtatzënë ose ushqehen me gji).
Për shkak se vitamina B12 luan një rol kaq të rëndësishëm në prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut të shëndetshëm, mungesa e B12 shpesh çon në anemi. Kjo lloj anemie njihet si anemi megaloblastike.
Simptomat fizike
Simptomat e mungesës së B12 shpesh fillojnë të lehta dhe gradualisht përkeqësohen me kalimin e kohës. Simptomat fizike të mungesës së vitaminës B12 mund të përfshijnë:
- Ndryshimet e zorrëve si diarre ose kapsllëk
- Humbje e oreksit
- Humbje e padëshiruar në peshë
- Lehtësia e kokës, veçanërisht gjatë qëndrimit në këmbë
- Lëkurë të zbehtë
- Vështirësi në frymëmarrje, veçanërisht pas ushtrimeve
- Gjuha e fryrë, mishrat e dhëmbëve me gjakderdhje dhe ulçera në gojë
- Nauze dhe të vjella
- Palpitacionet e zemrës
Simptomat neurologjike
Nëse nuk trajtohet, një mungesë e zgjatur e vitaminës B12 mund të çojë në dëmtime nervore dhe probleme me sistemin nervor qendror. Kjo është pjesërisht sepse vitamina B12 zakonisht zbërthen një aminoacid të quajtur homocisteinë. Nivelet e larta të homocisteinës ju vënë në rrezik për një sërë problemesh mjekësore, duke përfshirë demencën.
Simptomat neurologjike të lidhura me mungesën e vitaminës B12 mund të përfshijnë:
- Demenca
- Halucinacione dëgjimore dhe/ose vizuale
- Psikoza
- Probleme me ekuilibrin
- Ndjesi shpimi gjilpërash ose mpirje në duar ose këmbë (neuropatia periferike)
- Konfuzion, vështirësi në përqendrim dhe probleme me të menduarit dhe/ose kujtesën
- Ndryshimet e personalitetit
- Humbja e shqisës së shijes ose nuhatjes
- Humbja e shikimit
Simptomat psikologjike
Mungesa e vitaminës B12 mund të ndikojë gjithashtu në disponimin, emocionet dhe gjendjen mendore. Simptomat psikologjike përfshijnë:
- Apatia
- Agjitacion
- Depresioni
- Nervozizmi
- Zemërimi
- Ankthi
- Pagjumësia
- Mendime të çorganizuara
Përveç rritjes së rrezikut të zhvillimit të depresionit, mungesa e vitaminës B12 mund të përkeqësojë simptomat ekzistuese tek njerëzit me çrregullim të madh depresiv (MDD).
Simptomat tek fëmijët
Ashtu si të rriturit, fëmijët që nuk marrin mjaftueshëm vitaminë B12 mund të kenë simptoma të lehta që zgjidhen shpejt ose komplikime të rënda dhe të vazhdueshme. Megjithatë, mungesa e vitaminës B12 ndonjëherë shfaqet ndryshe tek foshnjat dhe fëmijët.
Shenjat e mungesës së B12 gjatë foshnjërisë ose fëmijërisë mund të përfshijnë:
- Të fikët
- Dhimbje koke
- Konvulsione
- Marramendje
- Vonesat në zhvillim
- Hipotonia (ton i ulët i muskujve)
- Dridhjet
- Probleme me memorien
- Parestezia (një ndjenjë si shpim gjilpërash)
- Lodhja
- Mioklonus (dridhje e pavullnetshme e muskujve)
Kur të konsultoheni me mjekun
Nëse vëreni ndonjë simptomë të mungesës së vitaminës B12, kontaktoni një mjek. Ata mund të rekomandojnë ndryshime dietike, suplemente dhe/ose injeksione të vitaminës B12 për të zgjidhur simptomat tuaja.
Është veçanërisht e rëndësishme të kontaktoni një mjek nëse keni ndonjë faktor rreziku për mungesën e B12. Njerëzit që ndjekin dieta vegjetariane dhe/ose vegane kanë më shumë gjasa të zhvillojnë mungesë B12 sepse vitamina gjendet natyrshëm në shumë ushqime me bazë shtazore si mishi, peshku, vezët dhe qumështi.
Faktorë të tjerë rreziku për mungesën e vitaminës B12 përfshijnë:
- Semundja Crohn
- Sëmundja celiake
- Anemi
- Çrregullimi i përdorimit të alkoolit (AUD)
- Medikamente të caktuara
- Kirurgji për humbje peshe
Kërkoni ndihmë mjekësore urgjente nëse vëreni ndonjë ndryshim të papritur në:
- Vizion
- Ecje
- Balancë
- Aftësia për të kontrolluar muskujt tuaj
- Personalitet ose disponim
- Aftësinë për të folur qartë dhe për të kuptuar të tjerët
- Kujtesë
- Ndjesi
- Vigjilencë
Përmbledhje
Mungesa e vitaminës B12 mund të çojë në simptoma fizike, psikologjike dhe neurologjike. Simptomat fizike të mungesës së B12 mund të përfshijnë diarre, lodhje, dobësi të muskujve, mungesë oreksi, humbje të paqëllimshme në peshë etj. Ndërkohë, simptomat psikologjike dhe neurologjike variojnë nga problemet me lëvizjen, ecjen dhe të folurin deri te ndryshimet në personalitet, humor dhe emocione.
Mungesa e vitaminës B12 mund të trajtohet në mënyrë efektive nëse diagnostikohet dhe trajtohet herët. Megjithatë, disa simptoma neurologjike mund të jenë të përhershme nëse problemi vazhdon për një periudhë të gjatë kohore. Bisedoni me një mjek nëse vëreni ndonjë shenjë të anemisë së mungesës së vitaminës B12.
Burimi: Health/ Përktheu për shendeti.com.al: Anjela Hajdari
