Pesë shtetas amerikanë zbarkuan në Doha pasi udhëtuan me një avion të Katarit nga Irani në këmbim të pesë iranianëve të liruar nga burgjet amerikane në një marrëveshje të rrallë midis dy vendeve të ndërmjetësuar nga Katari dhe shkrirjes së gjashtë miliardë dollarëve në asete iraniane.
Presidenti amerikan Joe Biden falënderoi Katarin, Omanin, Zvicrën dhe Korenë e Jugut për rolin e tyre në negociatat e shkëmbimit të të burgosurve me Iranin.
“Falënderoj veçanërisht emirin e Katarit, Sheikh Tamim bin Hamad dhe sulltanin e Omanit, Haitham bin Tarik, të cilët të dy ndihmuan në arritjen e kësaj marrëveshjeje gjatë shumë muajve të diplomacisë së vështirë dhe parimore amerikane”, tha Biden në një deklaratë.
Shtëpia e Bardhë lëshoi një deklaratë pasi pesë të burgosur amerikanë të liruar zbarkuan në Doha, Katar.
Gazetari i Al Jazeera-s, Imran Khan, raportoi se gjendja shpirtërore në pistën në Doha “ndryshoi ndjeshëm” me mbërritjen e fluturimit nga Teherani.
Një ndjenjë lehtësimi
“Ka një ndjenjë të dukshme lehtësimi të vërtetë,” tha Khan, duke raportuar nga aeroporti.
Një aeroplan me pesë shtetas amerikanë me shtetësi të dyfishtë është ulur në kryeqytetin e Katarit Doha dhe të arrestuarit e sapoliruar pritet të hipin në një fluturim për në Shtetet e Bashkuara.
Avioni i Katarit u ngrit nga Teherani pasi SHBA-ve dhe Iranit iu tha se paratë ishin transferuar në llogaritë në Katar.
Një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë konfirmoi më herët se pesë shtetas amerikanë që ndodheshin në burgjet iraniane, dhe dy anëtare femra të grave të tyre, u larguan nga Irani si pjesë e një shkëmbimi të të burgosurve.
Pesë amerikanë me shtetësi të dyfishtë transferohen në Doha dhe më pas në SHBA, në këmbim të lirimit të pesë shtetasve iranianë nga burgjet amerikane.
Një zëdhënës i ministrisë së Jashtme të Iranit tha se dy iranianë do të kthehen në Iran dhe dy do të qëndrojnë në SHBA me kërkesën e tyre. Njëri do të bashkohet me një familje në një vend të tretë, shtoi ai.
Zëdhënësi Nasser Kanani tha se paratë, të bllokuara në Korenë e Jugut pas shtrëngimit të sanksioneve të SHBA ndaj Iranit në vitin 2018, do të jenë në dispozicion të Teheranit të hënën.
Para për qëllime humanitare
Sipas marrëveshjes, Katari do të sigurojë që paratë të shpenzohen për mallra humanitare si ushqime dhe ilaçe.
Marrëveshja – e shpallur fillimisht më 10 gusht – do të heqë një përçarje të madhe midis Uashingtonit dhe Teheranit, megjithëse palët rivale mbeten thellësisht në mosmarrëveshje për një sërë çështjesh.
Nuk kishte asnjë tregues se marrëveshja e të burgosurve do të shkaktonte një kthim prapa të marrëveshjes bërthamore të Iranit të vitit 2015, sipas së cilës Teherani zvogëloi programin e tij bërthamor në këmbim të heqjes së sanksioneve ndërkombëtare kundër ekonomisë së tij.
Imran Khan i Al Jazeera-s, duke raportuar nga Aeroporti Ndërkombëtar i Dohas, raportoi më herët se 6 miliardë dollarë fonde iraniane të liruara, pjesë e marrëveshjes, fillimisht u transferuan në Zvicër nga Koreja e Jugut përpara se të transferoheshin në Katar.
“Gjashtë miliardë dollarë janë në fakt shumë të diskutueshme. Brenda SHBA-së, republikanët thonë se në fakt po paguajnë shpërblim për të burgosurit”, tha Khan. Por Biden thotë se “kjo është thjesht mënyra e vetme për të liruar të burgosurit.”
Irani fitoi para duke shitur naftë në Korenë e Jugut
Gjashtë miliardë dollarë fonde të ngrira iraniane u transferuan në llogaritë bankare në Doha, citohet të ketë thënë një zyrtar i Katarit, duke shkaktuar shkëmbimin e të burgosurve SHBA-Iran.
Një aeroplan i Katarit ishte në gatishmëri në Iran për të transportuar pesë të burgosur amerikanë dhe dy anëtarë të familjes në Doha, njoftoi agjencia e lajmeve Reuters.
Irani fitoi 6 miliardë dollarë nga shitjet e naftës në Korenë e Jugut, e cila ngriu fondet pasi Shtetet e Bashkuara nën ish-presidentin Donald Trump rivendosën sanksionet pasi ai u tërhoq nga një marrëveshje kyçe bërthamore.
