Veshkat kanë një funksion thelbësor në organizëm: ato filtrojnë mbetjet, lëngjet e tepërta dhe elektrolitet (si natriumi dhe kaliumi) nga gjaku, ndihmojnë në rregullimin e tensionit të gjakut, prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut dhe balancën e kalciumit. Kur këto organe dëmtohen, aftësia për të kryer këto funksione dobësohet, duke çuar në akumulim toksinash, mbajtje të lëngjeve dhe çrregullime të elektroliteve – gjë që mund të sjellë probleme serioze si tension i lartë, sëmundje të zemrës apo dobësim të kockave.
Lajmi i mirë është se ndryshime të vogla në stilin e jetesës mund të kenë ndikim të madh në mbrojtjen e veshkave. Më poshtë janë shtatë zakone të zakonshme që, nëse i shmangni, mund të ndihmoni në ruajtjen e shëndetit të tyre:
- Përdorimi i shpeshtë i qetësuesve
Qetësuesit kundër dhimbjes dhe inflamacionit, si ibuprofeni apo aspirina, mund të dëmtojnë tubat e vegjël të veshkave, duke ulur rrjedhjen e gjakut dhe shkaktuar inflamacion. Rreziku është më i lartë te të moshuarit dhe personat me sëmundje kronike.
Përdorimi i tyre duhet të kufizohet në dozat dhe kohëzgjatjen e rekomanduar dhe vetëm nën mbikëqyrje mjekësore, veçanërisht për ata me probleme të veshkave.
- Mos pirja e mjaftueshme e ujit
Uji është thelbësor për largimin e mbetjeve nga trupi. Dehidratimi çon në urinë të përqendruar, e cila përmban më shumë minerale dhe toksina – duke rritur rrezikun për gurë në veshka dhe infeksione urinare.
Rekomandohet të konsumoni rreth 1.5–2 litra ujë në ditë (afërsisht 6–8 gota), përveç rasteve kur mjeku ju ka rekomanduar ndryshe.
- Konsumi i tepërt i alkoolit
Alkooli mund të shkaktojë dehidratim dhe të ndryshojë mënyrën se si funksionojnë veshkat. Gjithashtu, ai rrit tensionin e gjakut dhe ndikon negativisht në mëlçi – duke rënduar më tej funksionin e veshkave.
Sipas rekomandimeve, nuk duhet të konsumohet më shumë se 14 njësi alkooli në javë, të shpërndara përgjatë ditëve me disa ditë pa alkool.
- Pirja e duhanit
Duhani përmban substanca toksike si kadmiumi, që mund të dëmtojnë qelizat e veshkave. Ai ngushton enët e gjakut, nxit stresin oksidativ dhe rrit rrezikun për sëmundje si hipertensioni dhe diabeti – të dy faktorë kryesorë për sëmundjet e veshkave.
Nuk ka një nivel të sigurt të pirjes së duhanit – ndalimi i tij është zgjedhja më e mirë për shëndetin e veshkave dhe të përgjithshëm.
- Mbipesha
Mbipesha, veçanërisht dhjami rreth barkut, lidhet ngushtë me sëmundjet e zemrës dhe diabetin, të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në funksionin e veshkave. Indet dhjamore çlirojnë substanca që mund të dëmtojnë indin renal.
Një BMI ndërmjet 18.5 dhe 24.9 konsiderohet i shëndetshëm. Dieta e balancuar dhe aktiviteti fizik – të paktën 30 minuta ushtrime aerobike, pesë herë në javë – janë mënyra të sigurta për të mbajtur veshkat në formë.
- Zgjedhjet e pashëndetshme ushqimore
Ushqimet shumë të përpunuara – si sallamrat, pijet e gazuara apo bukët e paketuar – përmbajnë kripë, sheqer, yndyra dhe aditivë që dëmtojnë trupin në shumë mënyra.
Ato lidhen me mbipeshën, diabetin tip 2 dhe, sipas studimeve të fundit, edhe me sëmundjet e veshkave.
Një studim amerikan me mbi 14,000 të rritur për 24 vjet tregoi se konsumuesit e shpeshtë të këtyre ushqimeve kishin 24% rrezik më të lartë për zhvillimin e sëmundjeve kronike të veshkave.
Gjithashtu, konsumi i lartë i kripës dëmton balancën natrium–kalium, rrit tensionin e gjakut dhe dobëson funksionin e veshkave. Limitojeni në maksimumi 6 gramë (1 lugë çaji) kripë në ditë.
- Gjumi i pamjaftueshëm ose i tepërt
Gjumi ndikon në funksionin e të gjithë organeve, përfshirë veshkat.
Studimet tregojnë se më pak se 6 orë ose më shumë se 10 orë gjumë në natë mund të rrisin rrezikun për sëmundje kronike të veshkave.
Për shumicën e njerëzve, 7 deri në 9 orë gjumë cilësor në natë është intervali i rekomanduar.
Përfundim:
Shumë faktorë të shëndetit të veshkave janë në dorën tonë. Duke shmangur këto zakone të përditshme dhe duke adoptuar një stil jetese më të kujdesshëm, mund të parandaloni dëmtime serioze dhe të ruani shëndetin e veshkave për një kohë të gjatë./ Shendeti.com.al/ Burimi: Independent
