Menopauza është një periudhë kur ciklet menstruale ndalojnë, dhe kjo shënon një ndryshim të madh në trupin e gruas. Gjatë viteve përpara dhe pas menopauzës, trupi kalon shumë ndryshime që mund të shkaktojnë simptoma të tilla si valë të nxehti, ndryshime emocionale, dhe vështirësi në gjumë. Por ndikimi i menopauzës mund të shkojë përtej këtyre simptomave, duke prekur edhe shëndetin kardiovaskular, pra zemrën dhe enët e gjakut.
Mund ta mendoni trupin si një makinë që funksionon me shumë pjesë dhe mekanizma të ndërlikuar. Kur kaloni në periudhën e menopauzës, disa nga ato pjesë mund të mos funksionojnë më si më pare. Këtu bën pjesë zemra, e cila mund të ketë më shumë vështirësi për të funksionuar ashtu siç duhet.
Për të mbajtur zemrën të shëndetshme gjatë kësaj periudhe, ekspertët sugjerojnë disa hapa të rëndësishëm.
-Përdorimi i ushqimeve të shëndetshme, si perime, fruta, dhe ushqime me yndyrna të shëndetshme, është një mënyrë për të mbajtur “motorin” tuaj në formë.
-Po ashtu, aktiviteti fizik është shumë i rëndësishëm – mund të mendoni për të si për mbajtjen e një makine të mirëmbajtur, ku lëvizja e vazhdueshme e ruan atë në gjendje të mirë.
-Gjithashtu, kontrolli i stresit ndihmon për të ulur ndikimet negative në shëndetin tuaj të zemrës.
Përfundimisht, menaxhimi i shëndetit të zemrës gjatë menopauzës është një proces që kërkon kujdes të vazhdueshëm dhe vëmendje ndaj detajeve.
Mjekët shpesh besojnë se sëmundjet kardiovaskulare prekin më shumë burra sesa gra, por Shoqata Amerikane e Zemrës (AHA) ka theksuar kohët e fundit se sëmundjet e zemrës vrasin më shumë gra sesa të gjitha llojet e kancerit.
Për më tepër, rreziku i një gruaje për sëmundje të zemrës mund të rritet ndjeshëm gjatë viteve që çojnë drejt menopauzës dhe pas saj, periudhë që shënon fundin e cikleve menstruale.
Periudhat që lidhen me ndalimin e cikleve menstruale janë:
-Perimenopauza, që mund të fillojë disa vjet para periudhës së fundit menstruale dhe përfundon 12 muaj pas periudhës së fundit menstruale.
-Menopauza, që ndodh 12 muaj pas periudhës së fundit menstruale, në një moshë mesatare prej 52 vjetësh, ose pas një operacioni, si heqja e vezoreve, që ndalon menstruacionet.
-Postmenopauza, periudha që pason menopauzën.
Për disa gra, perimenopauza dhe menopauza mund të kalojnë pothuajse pa u vënë re, përveç ndalimit të cikleve menstruale. Por për shumicën, kjo periudhë mund të sjellë një gamë simptomash, të cilat përfshijnë:
- Djersitje
- Afshe
- Cikla menstruale të parregullta
- Ndryshime të humorit
- Djersitje gjatë natës
- Dhimbje të gjoksit
- Tharjen vaginale
- Ulje të dëshirës seksuale
- Rënie të flokëve dhe thyerje të thonjve
Shumica e këtyre simptomave shkaktohen nga një ulje e hormoneve riprodhuese, estrogjen dhe progesteron, që shoqërohet me menopauzën.
Ndërsa mendohet që progesteroni ka ndikim të vogël në shëndetin e zemrës, ulja e estrogjenit është shumë e mundur të kontribuojë në rritjen e rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare.
Cilat janë kushtet e tjera që i ndikon menopauza?
Sipas Dr. Jennifer Wong, një kardiloge e certifikuar dhe drejtoreshë mjekësore e Kardiologjisë Jo-Invazive në MemorialCare Heart and Vascular Institute, menopauza ka disa ndikime negative në shëndetin e zemrës. Ajo thekson se “me uljen e niveleve të estrogjenit gjatë menopauzës, mund të ketë një rritje të niveleve të kolesterolit, presionit të lartë të gjakut dhe shtim të yndyrës viscerale, që çon në grumbullim pllakash dhe ngurtësim të arterieve.”
“Po ashtu, mund të ndodhë rritje e inflamacionit, që është i lidhur me formimin e pllakave aterosklerotike. Ndryshimet autonomike që ndodhin gjatë menopauzës mund të çojnë në një rritje të ritmit të zemrës” shtoi ajo.
Sipas Shoqatës Amerikane të Zemrës (AHA), disa nga simptomat më të zakonshme të menopauzës — djersitja, afshet, djersitjet gjatë natës, depresioni, shqetësimet e gjumit dhe shtimi i yndyrës rreth barkut — janë të lidhura me një rrezik më të lartë të sëmundjeve kardiovaskulare.
Për më tepër, një studim i vitit 2023 ka lidhur stresin dhe pagjumësinë pas menopauzës me një rrezik më të lartë të fibrilacionit atrial (AFib).
Rreziku i sëmundjeve kardiovaskulare është më i lartë te gratë që përjetojnë menopauzë të hershme (para moshës 40 vjeçare) në krahasim me ato që kalojnë menopauzën më vonë.
Disa nga rreziqet kardiovaskulare që mund të rriten pas menopauzës:
Sëmundja e arterieve koronare — Mungesa e estrogjenit mund të nxisë aterosklerozën, grumbullimin e pllakave në arterie, duke rritur rrezikun për infarkte.
Presion i lartë i gjakut (hipertensioni) — Estrogjeni ruan elasticitetin e indeve dhe nxit vasodilatimin, kështu që humbja e estrogjenit mund të rezultojë në një presion më të lartë të gjakut.
Aritmitë — Fluktuacionet hormonale mund të ndikojnë në ritmin e zemrës, duke çuar në palpitaime apo fibrilacion atrial (AFib).
Ishemia cerebrale (goditje) — Rreziku i goditjes rritet për shkak të presionit të lartë të gjakut dhe ngurtësimit të arterieve.
Dështimi i zemrës — Reduktimi i efikasitetit të zemrës për shkak të dobësimit të muskulit të zemrës mund të zhvillohet, shpesh si pasojë e presionit të lartë të gjakut të pa trajtuar ose sëmundjes koronare të arterieve.
Kolesteroli i lartë — Estrogjeni është në fakt një derivat i kolesterolit, dhe mungesa e tij pas menopauzës mund të çojë në nivele më të larta të kolesterolit LDL (i keqi) dhe HDL (i mirës).
Rezistenca ndaj insulinës ose prediabeti — Pas menopauzës, gratë bëhen më të rezistueshme ndaj insulinës, çka rrit rrezikun për prediabet dhe diabet, që janë gjithashtu faktorë të rëndësishëm rreziku për sëmundjet e zemrës dhe goditjet.
