Legjenda e Formula 1, Eddie Jordan ka vdekur nga kanceri në moshën 76-vjeçare, vetëm një vit pasi u diagnostikua me sëmundje. Jordan tronditi fansat kur ai shpalli diagnozën “kancer të fshikëzës dhe prostatës”, dhe më pas u përhap në shpinë dhe legen, kështu që ishte mjaft agresiv.
“Shko dhe testohu, sepse në jetë ke shanse. Mos u bëj budalla. Mos ki turp. Kujdesuni për trupin tuaj, djema”, apeloi ai.
Rreth 10,500 raste të reja të kancerit të fshikëzës regjistrohen në MB çdo vit – rreth 29 njerëz në ditë – dhe afërsisht 5,500 vdesin prej tij.
Shenjat pak të njohura që askush nuk duhet t’i injorojë:
Kanceri i fshikëzës urinare është më i zakonshëm tek të rriturit e moshuar, me shumicën e rasteve të reja të regjistruara te njerëzit e moshës 60 vjeç e lart.
-NHS e përcakton duhanin si faktorin e vetëm më të madh të rrezikut për kancerin e fshikëzës. Kjo për shkak se duhani përmban kimikate (kancerogjene) që shkaktojnë kancer. Nëse pini duhan për shumë vite, këto kimikate kalojnë në qarkullimin e gjakut dhe filtrohen nga veshkat në urinë. Fshikëza është e ekspozuar në mënyrë të përsëritur ndaj këtyre kimikateve të dëmshme, pasi ajo vepron si një depo për urinën. Kjo mund të shkaktojë ndryshime në qelizat e rreshtimit të fshikëzës, të cilat mund të çojnë në kancer të fshikëzës.
-Ekspozimi ndaj disa kimikateve industriale është faktori i dytë më i madh i rrezikut, sipas NHS. Studimet e mëparshme sugjerojnë se kjo mund të përbëjë deri në një të katërtën e të gjitha rasteve. Kjo mund të ndihmojë për të shpjeguar pse sëmundja është gjithashtu më e zakonshme tek meshkujt sesa tek femrat, pasi meshkujt më parë kishin më shumë gjasa të pinin duhan dhe të punonin në industrinë e prodhimit. Kanceri i fshikëzës zakonisht fillon në qelizat e rreshtimit të fshikëzës. Në disa raste, mund të përhapet në muskujt e fshikëzës përreth.
Në rastin e Jordan, nuk dihet se ku filloi sëmundja. Por fakti se ai kishte kancer të prostatës në të njëjtën kohë lë të kuptojmë se është e mundur që pacientët të zhvillojnë dy kancere parësore në të njëjtën kohë.
Hulumtimi i botuar në Journal of Urology zbuloi se 25 për qind e pacientëve me kancer të fshikëzës ishin diagnostikuar gjithashtu me kancer të prostatës.
Kujdes nga gjaku në tualet…
Simptoma më e zakonshme, sipas NHS, është gjaku në urinë – i njohur gjithashtu si hematuria. Kjo mund të jetë e dukshme, por ndonjëherë nuk është e dukshme – dhe zbulohet vetëm në një test të urinës.
Jo të gjitha rastet e hematurisë shkaktohen nga kanceri i fshikëzës, megjithatë është një simptomë e rëndësishme që kërkon gjithmonë ekzaminim mjekësor.
Shkaqe të tjera më të zakonshme përfshijnë infeksionet e traktit urinar dhe gurët në veshka.
Një shkak tjetër pak i njohur është stërvitja me intensitet të lartë – më së shpeshti shihet tek vrapuesit në distanca të gjata. Kjo ndodh pasi aktiviteti fizik intensiv mund të ndikojë në mënyrën se si veshkat filtrojnë qarkullimin e gjakut, duke lejuar qelizat e kuqe të gjakut të përzihen me urinën.
Ndryshimet në zakonet e fshikëzës – kryesisht nevoja për urinim më shpesh se zakonisht – duke përfshirë disa herë gjatë natës – nxitjet e papritura për të urinuar, vështirësi në urinim ose një rrjedhje me vështirësi, ose një ndjenjë e ‘zbrazjes jo të plotë’ janë gjithashtu të zakonshme.
Disa pacientë mund të përjetojnë gjithashtu një ndjesi të dhimbshme, djegieje kur urinojnë.
Këto simptoma mbivendosen edhe me kancerin e prostatës – me të cilin Eddie Jordan tha gjithashtu se ishte diagnostikuar.
Në çdo rast, ndryshimet në zakonet e tualetit që zgjasin më shumë se tre javë janë gjithmonë një arsye për të folur me një mjek, këshillon NHS.
Kujdes për dhimbjet dhe humbjen e peshës.
Mund të vërehen gjithashtu dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës, e kufizuar në njërën anë të trupit, ose dhimbje barku, humbje peshe e papritur ose e paqëllimshme, humbje e oreksit dhe lodhje.
…si dhe dhimbje në kockat tuaja
Dhimbja në gjymtyrët tuaja që zgjat më shumë se disa javë mund të jetë një flamur i kuq, që kanceri i fshikëzës është përhapur.Kur sëmundja përhapet, ka më shumë gjasa të arrijë në indet e afërta si uretra ose struktura të tjera brenda legenit. Megjithatë në fazat e mëvonshme, mund të përfundojë në kocka, mushkëri dhe mëlçi.
Rreth 25 për qind e rasteve të kancerit të fshikëzës janë diagnostikuar në faza të avancuara, sipas Agjencisë Ndërkombëtare për Kërkime mbi Kancerin. Kushdo që vuan nga këto simptoma duhet të rezervojë një takim me një mjek të përgjithshëm./dailymail-shendeti.com.al
