Kolla e mirë (pertusis) është një infeksion shumë ngjitës i rrugëve të frymëmarrjes. Në shumë njerëz, ajo karakterizohet nga një kollë dhe një frymëmarrje e rënduar.
Para se të zhvillohej vaksina, kolla e mirë konsiderohej një sëmundje e fëmijërisë. Tani kolla e mirë prek kryesisht fëmijët shumë të vegjël, për të përfunduar kursin e plotë të vaksinimeve edhe tek adoleshentët dhe të rriturit, imuniteti i të cilëve është zbehur.
Vdekjet e lidhura me kollën e mirë janë të rralla, por më së shpeshti ndodhin tek foshnjat. Kjo është arsyeja pse është kaq e rëndësishme që gratë shtatzëna – dhe njerëzit e tjerë që do të kenë kontakt të ngushtë me një foshnjë – të vaksinohen kundër kollës së mirë.
Simptomat
Pasi të infektoheni me kollën e mirë, duhen rreth shtatë deri në 10 ditë që të shfaqen shenjat dhe simptomat, megjithëse ndonjëherë mund të zgjasë më shumë. Zakonisht ato janë të buta në fillim dhe ngjajnë me ato të një ftohjeje të zakonshme:
- Rrjedhje nga hunda
- Kongjestioni i hundës
- Sytë e kuq e të përlotur
- Ethe
- Kollë
Pas një ose dy javësh, shenjat dhe simptomat përkeqësohen. Mukoza e trashë grumbullohet brenda rrugëve të frymëmarrjes, duke shkaktuar kollë të pakontrollueshme. Sulmet e rënda dhe të zgjatura të kollitjes mund të:
- Provokojnë të vjella
- Skuqje në fytyrë
- Lodhje ekstreme
Megjithatë, shumë njerëz nuk e zhvillojnë zhurmën karakteristike. Ndonjëherë, një kollë e vazhdueshme është e vetmja shenjë që një adoleshent ose i rritur ka kollë të mirë. Foshnjat mund të mos kolliten fare. Në vend të kësaj, ata mund të luftojnë për të marrë frymë, ose madje mund të ndalojnë përkohësisht frymëmarrjen.
Kur të konsultoheni me një mjek
Telefononi mjekun tuaj nëse kollitjet e zgjatura shkaktojnë te ju ose fëmija juaj:
- Të vjella
- Skuqeni, ose mavijoseni
- Keni vështirësi në frymarrje, ose keni pauza të dukshme në frymëmarrje
- Keni frymëmarrje të zhurmshme
Burimi:mayoclinic.org
