Ish-shefi i inteligjencës izraelite të Mossad, Tamir Pardo i tha Associated Press të mërkurën se Izraeli po zbaton një sistem aparteidi në Bregun Perëndimor.
Kështu, ai iu bashkua një grupi në rritje të zyrtarëve në pension, të cilët arritën në përfundimin se qëndrimi i Izraelit ndaj palestinezëve kufizohet me aparteidin, që është një aludim për sistemin e ndarjes racore në Afrikën e Jugut, i cili përfundoi në vitin 1994.
Organizatat kryesore të të drejtave të njeriut në Izrael dhe jashtë saj, si dhe palestinezët, kanë akuzuar Izraelin dhe pushtimin 56-vjeçar të Bregut Perëndimor për kthimin në një sistem aparteidi që u jep palestinezëve status të klasit të dytë dhe synon të ruajë hegjemoninë hebreje nga lumi Jordan deri në Detin Mesdhe.
Disa ish-liderë izraelitë, diplomatë dhe zyrtarë të sigurisë kanë paralajmëruar se Izraeli rrezikon të bëhet një shtet aparteidi, por deklarata e Pardo-s është edhe më e prerë.
“Izraeli mund të bëhet një diktaturë”
“Ka një shtet aparteid atje. Në një territor ku dy sisteme juridike zbatohen për dy popuj, është një shtet aparteid”, tha Pardo dhe AP beson se deklarata e tij ka peshë të veçantë në një vend të fiksuar pas sigurisë.
Pardo, i cili ishte kreu i Mossad-it nga viti 2011 deri në vitin 2016, nuk tha se mendonte të njëjtën gjë kur ishte në detyrë.
Ai tha se palestinezët janë një nga çështjet më të rëndësishme në Izrael dhe se ata janë më të rëndësishëm se programi bërthamor i Iranit, të cilin kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu e sheh si një kërcënim ekzistencial.
Pardo tha se si kreu i Mossad-it, ai vazhdimisht e paralajmëroi Netanyahun se ai duhet të vendosë se cilët janë kufijtë e Izraelit ose të rrezikojë shkatërrimin e shtetit për hebrenjtë.
Vitin e kaluar, Pardo ka kritikuar Netanyahun dhe përpjekjet e qeverisë së tij për të riparuar sistemin e drejtësisë, duke paralajmëruar se Izraeli do të kthehet në një diktaturë.
Vlerësimi i tij i hapur për pushtimin ushtarak të Izraelit është i pazakontë për liderët e lëvizjes kundër reformës në drejtësi, të cilët kryesisht kanë shmangur diskutimin e pushtimit, nga shqetësimi se ai mund të trembë disa nga mbështetësit e tyre nacionalistë.
Ata duan të dyfishojnë numrin e kolonëve hebrenj
Pardo e bëri deklaratën në një kohë kur qeveria e ekstremit të djathtë të Izraelit, e përbërë nga parti ultra-nacionaliste që mbështesin aneksimin e Bregut Perëndimor, po punon për të konsoliduar kontrollin izraelit mbi territorin.
Disa ministra kanë premtuar të dyfishojnë numrin e kolonëve hebrenj që jetojnë në Bregun Perëndimor.
Tani ka rreth gjysmë milioni prej tyre atje.
Ish-kreu i Mossad tha se qytetarët izraelitë mund të hipin në makina dhe të ngasin kudo që duan, përveç në Rripin e Gazës, dhe palestinezët nuk munden.
Ai shtoi se pikëpamjet e tij për sistemin në Bregun Perëndimor nuk janë ekstreme, por fakte.
Izraelitëve u ndalohet të hyjnë në territoret palestineze të Bregut Perëndimor, por ata mund të vozisin në Izrael dhe në 60 për qind të territorit të Bregut Perëndimor që është nën kontrollin e plotë të Izraelit.
Palestinezët kanë nevojë për leje nga Izraeli për të hyrë në vend dhe shpesh duhet të kalojnë nëpër postblloqe ushtarake për të lëvizur nëpër Bregun Perëndimor.
Sistemi i dyfishtë juridik dhe vendbanimet ilegale
Organizatat e të drejtave të njeriut paralajmërojnë për politika diskriminuese në Izrael dhe Jeruzalemin Lindor të aneksuar, bllokadën izraelite të Rripit të Gazës të sunduar nga Hamasi që nga viti 2007 dhe okupimin e Bregut Perëndimor.
Siguria e Izraelit kontrollon të gjithë Bregun Perëndimor, mban një sistem të dyfishtë ligjor dhe ndërton dhe zgjeron vendbanimet hebraike, të cilat shumica e komunitetit ndërkombëtar i konsideron të paligjshme.
Udhëheqësit izraelitë thonë se Bregu Perëndimor është një territor i diskutueshëm, fati i të cilit duhet të vendoset në tryezën e bisedimeve.
