Nëse jeni një person i shëndetshëm, atëherë veshkat tuaja bëjnë një punë të mirë për të filtruar toksinat nga trupi. (Dhe kjo është pa nevojën për pastrime ose detoksime.) Veshkat tuaja punojnë normalisht çdo ditë duke balancuar mineralet dhe kripërat në trupin tuaj.
Ato luajnë një rol mjaft të rëndësishëm, duke filtruar gjysmë filxhani gjak çdo minutë, sipas Institutit Kombëtar të Diabetit dhe Sëmundjeve Digjestive dhe Veshkave. Çdo veshkë përmban rreth një milion nefron, filtra të veçantë që ndihmojnë në largimin e mbetjeve nga gjaku juaj. Çdo lëndë ushqyese që trupi juaj ka ende nevojë, kthehet në gjakun tuaj dhe mbetjet dhe lëngjet e tepërta ndahen për në urinë.
10 ushqimet më të mira dhe më të këqija për veshkat tuaja, sipas dietologëve
Veshkat punojnë për të mbajtur një ekuilibër të shëndetshëm të elektroliteve, duke lejuar zemrën tuaj të rrahë normalisht dhe nervat të dërgojnë sinjale. Puna e tyre nuk ndalet me kaq: veshkat prodhojnë gjithashtu hormone që nevojiten për prodhimin e qelizave të reja të kuqe të gjakut dhe kockave të shëndetshme.
Diabeti dhe presioni i lartë i gjakut janë dy shkaqet kryesore të sëmundjes së veshkave, sipas Fondacionit Kombëtar të Veshkave.
Edhe nëse nuk keni probleme të veshkave, është gjithmonë një ide e mirë të përfshini ushqime të shëndetshme në dietën tuaj që mund t’i ndihmojnë veshkat të bëjnë punën e tyre. “Ne e dimë se sa jetike është ushqimi për shëndetin e veshkave. Ka shumë ushqime të dobishme për këdo që është i interesuar për kujdesin e veshkave,” thotë Catalina Ruz, një dietologe e regjistruar në Filadelfia me Top Nutrition Coaching.
Këtu janë pesë ushqime që duhen përfshirë – dhe pesë që duhen shmangur – për shëndetin e veshkave.
Ushqimet më të mira për veshkat tuaja
- Perimet me gjethe jeshile
Zarzavatet me gjethe jeshile janë “një burim i pasur i antioksidantëve, vitaminave C, E dhe K, dhe mineraleve të kalciumit, magnezit, kaliumit dhe hekurit, duke i bërë ato të shkëlqyera për parandalimin e sëmundjeve të veshkave. Këto perime luftojnë inflamacionin dhe mbrojnë kundër dëmtimit oksidativ që ndodh kur veshkat janë të mbingarkuara.
- Qershitë
Veshkat kanë arterie dhe vena të vogla, delikate që mund të dëmtohen kur presioni i gjakut është shumë i lartë për një kohë të gjatë. Ushqimet që mbështesin presionin e shëndetshëm të gjakut gjithashtu mbështesin veshkat e shëndetshme dhe qershitë janë një nga ato ushqime. “Të pasura me vitaminë A dhe antioksidantë, qershitë e tharta ulin presionin e gjakut, duke i bërë ato një zgjedhje të shkëlqyer për veshkat. Menaxhimi i mirë i presionit të gjakut është thelbësor për parandalimin e dëmtimit të veshkave,” thotë Ruz.
- Tofu
Nëse jeni duke kërkuar për proteina me bazë bimore për të përmirësuar shëndetin e veshkave, merrni pak tofu. “Meqenëse veshkat balancojnë pH-në e trupit tonë dhe eleminojnë acidet, ushqimet që mbështesin këtë proces, si tofu, mund të jenë tepër mbështetëse për veshkat,” shpjegon Ruz. “Ndryshe nga proteinat me bazë shtazore, proteinat bimore ndihmojnë në përmirësimin e pH-së së trupit, duke shmangur një mjedis acid [potencialisht të dëmshëm] në trup”, thotë ajo.
Kjo nuk do të thotë që ju duhet të hiqni dorë nga mishi. Por nëse po kërkoni të ulni pak konsumimin e mishit, tofu mund t’i përshtatet më së miri.
- Fara liri
Nivelet e larta të sheqerit në gjak, me kalimin e kohës, mund të shkaktojnë dëmtim të veshkave. Kjo është arsyeja pse diabeti i tipit 2 është i lidhur me sëmundjen kronike të veshkave. Një mënyrë për të mbajtur glukozën tuaj të qëndrueshme, dhe për këtë arsye veshkat tuaja të shëndetshme, është duke përfshirë ushqime me fibra të larta, si farat e lirit, në dietën tuaj. Kjo fibër ndihmon në ruajtjen e niveleve të qëndrueshme të sheqerit në gjak, gjë që është thelbësore për shëndetin e veshkave.
- Hudhra
Hudhra është e famshme për super vlerat e saj shëndetësore, dhe tani ne mund të shtojmë shëndetin e veshkave në listë. “Hudhra shërben si një agjent i fuqishëm anti-inflamator dhe është vërtetuar se ndihmon në uljen e presionit të gjakut, që të dyja janë të dobishme për funksionin e veshkave”, thotë Ruz. “Përveç kësaj, hudhra ndihmon kundër dëmtimit oksidativ që mund të shkaktohet nga sëmundja e veshkave, duke mbështetur kështu parandalimin e dëmtimit të mëtejshëm të veshkave”, shton ajo.
Ushqimet më të këqija për veshkat tuaja
- Pijet e gazuara
Pijet e gazuara, janë të pasura me fosfor artificial. Fosfori është një mineral i nevojshëm për kocka të forta dhe veshka të shëndetshme. Por Ruz paralajmëron kundër fosforit artificial që gjendet në pijet e gazuara të errëta, duke thënë se mund të jetë i vështirë për veshkat. Përveç kësaj, ajo thotë, “Dietologët shpesh këshillojnë të mos konsumoni pije të gazuara të errëta, pasi ato janë gjithashtu një burim i sheqernave të shtuara.”
- Darkat e gatshme
Darkat e gatshme shpesh janë të përpunuara, dhe megjithëse janë të lehta dhe të përshtatshme, ato shpesh janë të varfëra për sa i përket natriumit. “Nuk është e pazakontë që këto vakte të përmbajnë mbi 1000 miligramë natrium për racion. Meqenëse menaxhimi i marrjes së kripës është thelbësor për shëndetin e veshkave, ne përgjithësisht këshillojmë që të mos mbështeteni në shumicën e darkave të gatshme, “thotë Ruz. Fondacioni Kombëtar i Veshkave rekomandon që shumica e individëve t’i përmbahen një kufiri prej 2,300 mg natriumi në ditë. Ata që kanë sëmundje të veshkave ose presion të lartë të gjakut duhet të kufizojnë marrjen e natriumit në 1500 mg në ditë.
- Ushqimi i shpejtë
Ushqimet e shpejta shpesh janë të larta në yndyrna të ngopura, sheqer dhe kalori – dhe të ulëta në ushqim. Një dietë e shëndetëshme ndaj veshkave duhet të përbëhet kryesisht nga një shumëllojshmëri frutash dhe perimesh, karbohidrate komplekse dhe proteina pa yndyrë. Ushqimi i shpejtë, duke qenë i pasur me natrium, yndyrna të ngopura dhe fosfor, i mungojnë lëndët ushqyese të dobishme të nevojshme për shëndetin e veshkave.
- Djathëra të përpunuar
Jo të gjithë djathrat janë të shëndetshëm. Nëse shikoni nga afër etiketat e produkteve në disa djathra të përpunuar, do të zbuloni se ata nuk janë thjesht djathë – apo as djathë i vërtetë. Këto shpesh etiketohen si “produkt djathi”. Një pjesë e këtyre djathrave mund të sjellin sasi të konsiderueshme natriumi dhe fosfori të panevojshëm në trupin tuaj, gjë që nuk është ideale për të mbajtur veshka të shëndetshme”, thotë Ruz.
- Dieta e pasur me shumë mish
Proteina është jetike për rritjen dhe riparimin e qelizave. Por është e mundur të merrni më shumë se doza e rekomanduar. “Konsumimi i tepërt i proteinave shtazore mund të jetë i mundimshëm për veshkat. Proteinat shtazore prodhojnë një nivel të lartë acidi në gjak, të cilin veshkat duhet të punojnë për ta eliminuar”. Moderimi i marrjes së mishit është një qasje e kujdesshme për ruajtjen e shëndetit të veshkave.
Përsëri, kjo nuk do të thotë që ju nuk mund të konsumoni mish, pasi veshkat e shëndetshme filtrojnë lehtësisht acidin. Mishi ofron shumë përfitime shëndetësore, por nëse jeni të shqetësuar për veshkat tuaja, bisedoni me mjekun tuaj se sa mish duhet të konsumoni.
Synoni për një dietë të ekuilibruar që mban nën kontroll sheqerin në gjak dhe presionin e gjakut, e cila do të mbështesë shëndetin e veshkave. Mbajtja e disa ushqimeve potencialisht të shëndetshme, si tofu, qershitë e tharta dhe zarzavatet me gjethe jeshile, dhe fokusimi në një mënyrë jetese të shëndetshme mund të ndihmojë drejt funksionimit të mirë të veshkave për vitet në vijim./ EatingWell.com
