Komiteti i Senatit të SHBA-së mbajti një seancë për situatën e sigurisë në Evropën Juglindore, për interesat kombëtare të SHBA dhe forcimin e ndikimit të Rusisë dhe Kinës.
Janusz Bugajski, bashkëpunëtor i lartë në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane, foli për pesë lloje të ndikimit rus në rajon:
“1- Promovimi i nacionalizmit lokal për të minuar mbështetjen e NATO-s dhe fillimin e konflikteve midis projekteve rivale nacionaliste.
2 – Politikanë të korruptuar dhe biznesmenë me ndikim në politika shtetërore.
3 – Shfrytëzimi i varësisë së energjisë për të përfituar përfitime ekonomike dhe politike.
4 – Drejtimi i një sulmi propagandistik përmes mediave lokale dhe rrjeteve sociale për të përmirësuar pozicionin e Rusisë dhe minuar institucionet perëndimore.
5 – Forcimi i lidhjeve shoqërore që rrisin ndikimin e Moskës. Këto përfshijnë kisha ortodokse, parti politike, organizata kulturore, etj. ”
Damon Wilson, nënkryetar ekzekutiv i Këshillit Atlantik, tha se Rusia është më pak e përqendruar në ruajtjen e ndikimit të saj të kufizuar në rajon dhe më shumë në dëmtimin e ndikimit të SHBA, duke prishur integrimin në NATO dhe BE.
“Rusia ka gjetur një avantazh në shfrytëzimin e korrupsionit dhe institucioneve të dobëta. Moska përdor forcën e saj energjetike, vendos shërbimet e saj të inteligjencës, zhvillon fushata dezinformuese dhe manipulon Kishën Ortodokse”, tha Wilson.
“Në Serbi, Moska ka kombinuar këto mjete me pozicionin e saj në Këshillin e Sigurimit të KB dhe lidhjet e saj historike për të patur një ndikim.”
Ndërsa sa i përket Kinës, folësit u pajtuan se ekonomia është qëllimi kryesor i saj, e cila dëshiron të hyjë në treg në pjesën tjetër të Evropës përmes Ballkanit.
“Investimet kineze kanë rritur në mënyrë dramatike ndikimin ekonomik të Pekinit në rajon”, tha David Shullman, këshilltar i lartë i Institutit Ndërkombëtar Republikan. “Duke pasur parasysh këtë fokus ekonomik, Kina përfiton nga stabiliteti rajonal dhe, ndryshe nga Rusia, nuk dëshiron të shkaktojë ndarje të brendshme; ajo minon pranimin në BE ose zvogëlon besimin në sistemet demokratike. Eshtë gjithashtu e vërtetë që rezultati i ndikimit ekonomik të Kinës në Ballkanin Perëndimor është sigurimi i ndikimit politik nëpërmet forcimit të udhëheqësve jo-liberalë, me qëllim final zvarritjen e vendeve larg nga Amerika dhe BE”.
Bllokada politike në Bosnje dhe negociatat midis Serbisë dhe Kosovës janë veçuar si dy pikat më të mëdha fokale në Ballkan.
“Pa marrëveshje, Rusia ka një ndikim në Serbi dhe për këtë arsye në rajon. Mungesa e marrëveshjes inkurajon debatet politike nacionaliste që ngadalësojnë zhvillimin e demokracisë në Serbi dhe lejojnë liderët e Kosovës të shmangin çështjet e vështira të qeverisjes. Kthimi i Serbisë më me vendosmëri drejt Evropës do të sigurojë mbrojtjen që na nevojitet për Bosnjen”, tha Damon Wilson.
Janusz Bugajski tha gjatë dëshmisë së tij se ai nuk mund të imagjinonte një konflikt të ri të armatosur midis Serbisë dhe Kosovës.
Pjesëmarrësit ranë dakord se ishte i nevojshëm një angazhim më i fortë amerikan.
“Një Ballkan i paqëndrueshëm dhe konfliktues dëmton sigurinë kombëtare të SHBA dhe një tërheqje diplomatike do të ishte një humbje e madhe e SHBA. Nëse ju kujtohet, ne kemi investuar një sasi të madhe të kapitalit diplomatik, politik dhe ushtarak në rajon gjatë 20-30 viteve të fundit. Për ne, çdo humbje e madhe dhe luftë e re, veçanërisht në Bosnjë ose midis Kosovës dhe Serbisë, do të ishte një fatkeqësi e madhe. Jo vetëm që Rusia dhe Kina do të përfitonin nga kjo, ata do të përdorin këtë moment të ri për të minuar vendet e tjera evropiane”, tha Bugajski.