Venat varikoze nuk janë vetëm një problem estetik. Venat e zgjeruara, të njohura si variçe, shpesh janë gjithashtu një problem mjekësor. Ato mund të shkaktojnë mpiksje të gjakut, gjë që mund të çojë në dhimbje, ënjtje të këmbëve dhe dëmtime vaskulare. Si zhvillohet në të vërtetë një variçe dhe cilat janë simptomat? Si të hiqni variçet dhe si të parandaloni formimin e tyre? Ju mund të mësoni më shumë për këtë më poshtë.
Çfarë janë variçet?
Sipas përkufizimit, variçet janë venat sipërfaqësore të zgjeruara. Ato shfaqen kryesisht në këmbë dhe kanë një ngjyrë të kaltër nëpër lëkurë. Nëse i keni në formë të rëndë, ato fryhen nga jashtë, janë lehtësisht të prekshme dhe shpesh duken të përdredhura dhe me nyje.
Si zhvillohen variçet?
Venat shërbejnë në trup për të rikthyer gjakun në zemër. Venat kanë valvula venoze në mënyrë që gjaku të mund të transportohet kundër gravitetit, për shembull nga këmbët. Këto valvula mbyllen në faza në varësi të rrahjeve të zemrës për të parandaluar rrjedhjen e gjakut. Ato veprojnë si valvula dhe ndihmojnë gjakun të rrjedhë në drejtimin e duhur, pra drejt zemrës.
Nëse indi lidhor është i dobët, valvulat nuk mbyllen më siç duhet dhe krijohet mpiksje gjaku. Kjo rrit presionin në vena, gjë që bën që ato të zgjerohen.
Përveç kësaj, mungesa e stërvitjes mund të çojë në dobësimin e muskujve të këmbëve dhe qarkullimin jo të mirë të gjakut, duke shkaktuar zgjerim të venave dhe mpiksje të gjakut.
Variçe: shkaqet dhe faktorët e rrezikut për venat e zgjeruara
Variçet në varësi të shkakut ndahen në të ashtuquajturat variçe primare dhe dytësore. Ndërsa shkaktari për variçet primare është bllokimi i gjakut në vena, i cili shkaktohet nga valvulat venoze të dëmtuara, variçet dytësore shfaqen si pasojë e një sëmundjeje tjetër. Kjo përfshin, për shembull, një trombozë. Një trombozë ndodh kur një enë gjaku bllokohet nga mpiksja e gjakut. Kur rrjedha e gjakut pengohet mund të shkaktojë mbledhjen e gjakut dhe kjo krijon variçe të dhimbshme.
Rreziku i zhvillimit të variçeve rritet nga faktorë të ndryshëm. Këto përfshijnë, ndër të tjera:
- Qëndrimi i gjatë në këmbë dhe ulur
- Histori familjare (insuficienca venoze gjenetike)
- Mosha më e madhe
- Mbipeshë
- Sëmundjet ekzistuese vaskulare
- Shtatzënia
Cilat janë simptomat e variçeve?
Shenjat e variçeve janë të ndryshme për secilin. Ndonjëherë variçet kalojnë pa u vënë re për një kohë të gjatë, sepse nuk ka simptoma. Në fazat e hershme, këmbët shpesh ndjehen të rënda dhe të lodhura pas qëndrimit në këmbë ose ulur për një kohë të gjatë.
Simptoma të tjera që mund të shfaqen përfshijnë:
- Këmbët e fryra, veçanërisht në kyçet e këmbëve
- Lëkurë të kruar dhe të shtrënguar
- Dhimbje në këmbë
- Ngërçe në viç ose këmbë gjatë natës
Çfarë mund të bëni për t’i hequr variçet?
Në thelb ekzistojnë dy qasje të ndryshme për trajtimin e venave me variçe: pa kirurgji (konservative) ose me kirurgji (kirurgjikale). Të dyja format e terapisë shpesh kombinohen bashkë.
Cili trajtim do të përdoret varet nga lloji i venave me variçe dhe simptomat e shoqëruara. Mjeku merr vendimin për një terapi specifike së bashku me personin në fjalë, duke marrë parasysh avantazhet dhe disavantazhet.
Trajtimi i variçeve pa operacion
Për fat të keq, variçet nuk largohen me trajtim konservativ. Prandaj nuk është e mundur mbyllja ose heqja e venave pa operacion. Megjithatë, terapia konservative ndihmon kundër simptomave dhe parandalon që variçet të përkeqësohen, edhe nëse nuk mund të arrihet një regresion.
Çorapet e kompresimit ose fashat e kompresimit përdoren për të ushtruar presion mbi venat e këmbëve nga jashtë. Në këtë mënyrë, funksioni i valvulave venoze mund të përmirësohet dhe të nxitet kthimi i gjakut në zemër. Trajtimi me kompresim duhet të kryhet me shumë konsistencë, që do të thotë se çorapet e kompresimit duhet të vishen çdo ditë.
Trajtimi i variçeve me operacion
Në trajtimin kirurgjik të variçeve mund të përdoren procedura të ndryshme mjekësore. Ato përdoren për të hequr plotësisht variçet ose për t’i ndryshuar dhe mbyllur ato në mënyrë që të mos mbushen më me gjak. Metodat e mëposhtme përdoren më së shpeshti në kirurgjinë vaskulare.
Tërheqje e venave me variçe
Heqja e venave me variçe është përdorur për më shumë se 100 vje. Gjatë procedurës, vena e prekur e trungut në këmbë nxirret jashtë. Vena tërhiqet përmes një prerjeje në ijë. Në ditët e sotme ka edhe procedura më të buta në të cilat tërhiqen vetëm pjesët e sëmura të venës (zhveshja e pjesshme).
Metodat termike: lazer, valë radio dhe avulli i nxehtë
Trajtimi me laser së bashku me terapinë me radiovalë dhe llojin e ri të terapisë me avull të nxehur, është një nga procedurat që përdorin temperatura të larta për të mbyllur në mënyrë specifike venat e prekura. Instrumentet e hollë dhe fleksibël futen në vena dhe nxehen kur të kenë arritur në pjesën e sëmurë të venës. Nxehtësia bën që proteina të mpikset, duke bërë që venat të shpërndahen.
Parandalimi i variçeve – çfarë ndihmon?
Nëse dëshironi të parandaloni variçet ose të parandaloni rishfaqjen e tyre, është e rëndësishme të ushtroheni mjaftueshëm, të ushqeheni shëndetshëm dhe të shmangni zakonet që dëmtojnë enët e gjakut, siç është pirja e duhanit. Veshja e çorapeve kompresionuese gjithashtu mund të vonojë ose ndalojë zhvillimin e variçeve.
Përshtati në Shqip: Marsida Bregasi / Burimi: https://www.gesundheit.de/krankheiten/gefaesserkrankungen/venenleiden/krampfadern-varizen
