Mungesa e vitaminës D rrit ndjeshëm rrezikun e sëmundjes së Alzheimerit, por ë shtë akoma e paqartë nëse nje dozë e larta të vitaminës D mund të ndihmojnë gjithashtu kundër demencës.
Është vlerësuar se rreth 30% deri në 50% e popullsisë së botës është e prekur nga mungesa e vitaminës D. Kjo është arsyeja pse disa ekspertë e quajnë atë një pandemi të heshtur. Ekzistojnë gjithashtu rezultate të qarta nga studimet klinike që tregojnë se një rënie në performancën e kujtesës lidhet me mungesën e vitaminës D. Për shembull, me një mungesë të rëndë të vitaminës D, rreziku i demencës është më shumë se dy herë më i lartë. Në të kundërt, ende nuk është vërtetuar nëse marrja e një doze të lartë të vitaminës D të ndihmon që mos prekesh nga demenca ose mos përkeqësohet performanca e kujtesës.
Në thelb duket se është konfirmuar se vitamina D mund të nxisë funksionet kognitive në lidhje me disa sëmundje neurologjike dhe psikologjike. Dhe se mund të ndikojë gjithashtu në sjelljen dhe psikologjinë.
Supozohet se vitamina D luan një rol të rëndësishëm në zhvillimin dhe mirëmbajtjen e shëndetit të sistemit nervor dhe trurit. Ka veti anti-inflamatore, antioksidante dhe neuroprotektive për të mbrojtur nervat dhe për të promovuar më tej shëndetin e trurit. Vitamina D konsiderohet si një hormon i ashtuquajtur neurosteroid që rregullon substancat sinjalizuese si neurotransmetuesit dhe neurotrofinat. Vitamina D mund të ndikojë pozitivisht në formimin e lidhjeve nervore dhe transmetimin e sinjalit përmes nervave dhe neurotransmetuesve. Së fundi, vitamina D thuhet gjithashtu se mbron nga dëmtimi nervor, i cili gjithashtu ndihmon me demencën si Alzheimer.
Përqendrimet e larta të vitaminës D kundër rrezikut të demencës
Një studim i madh amerikan i demencës zbuloi se mungesa e vitaminës D rrit simptomat e Alzheimerit. Studiuesit kohët e fundit zbuluan se mungesa e vitaminës D mund të përshpejtojë përparimin e sëmundjes së Alzheimerit. Por nëse mungesa e vitaminës D mund të shkaktojë gjithashtu demencën e Alzheimerit, mbetet e pakonfirmuar.
Është vërtetuar se ekziston një lidhje e qartë midis demencës së Alzheimerit dhe mungesës së vitaminës D. Megjithëse vitamina D ndoshta nuk mund ta parandalojë sëmundjen, por me sa duket mund të ngadalësojë përparimin e demencës.
Studimet: Nivelet e ulëta të vitaminës D dhe lidhja e saj me dëmtimin kognitive dhe demencës
Sepse vitamina D gjithashtu ndihmon në parandalimin e akumulimit të amiloidit dhe promovon pastrimin e amiloidit. Provat e reja sugjerojnë se luan një rol në reduktimin e shenjave dalluese të sëmundjes Alzheimer, si beta amiloid dhe tau i fosforiluar.
Shumë studime paraklinike kanë mbështetur hipotezën se mungesa e vitaminës D çon krijon probleme me vëmendjen, sjelljen dhe dëmtim kognitiv. Studimet ndër-seksionale kanë treguar vazhdimisht se nivelet e vitaminës D janë dukshëm të ulëta te individët me sëmundjen Alzheimer dhe dëmtim kognitiv krahasuar me të rriturit e shëndetshëm.
Studimet gjatësore kanë treguar gjithashtu një lidhje midis niveleve të ulëta të vitaminës D dhe dëmtimit kognitiv dhe demencës së Alzheimerit. Pavarësisht nga këto dëshmi, marrëdhënia shkakësore nuk mund të përgjigjet në mënyrë adekuate.
Konkluzioni: Përdorni vitamina shtesë me kujdes
Rezultatet e disa meta-analizave sistematike aktuale konfirmojnë supozimin se mungesa e vitaminës D nxit demencën. Kjo do të thotë se nivelet e ulëta të vitaminës së diellit mund të kontribuojnë në zhvillimin e demencës.
Megjithatë, kërkohen studime të mëtejshme për këtë. Sidomos në lidhje me ekspozimin në diell. Por padyshim ka një lidhje të rëndësishme midis mungesës së vitaminës D dhe sëmundjes së Alzheimerit.
Përschtati nga Gjermanishtja në Shqip: Marsida Bregasi
