Çfarë është siguria ushqimore?
Siguria ushqimore nënkupton gjithmonë akses fizik, social dhe ekonomik në ushqim të mjaftueshëm, të sigurt dhe të shëndetshëm. Ky ushqim duhet të plotësojë edhe preferencat ushqimore dhe nevojat dietike për një jetë aktive dhe të shëndetshme. Siguria ushqimore paraqet sfida të mëdha pasi 9.3 miliardë njerëz në mbarë botën do të duhet të ushqehen deri në vitin 2050. Reduktimi i mbetjeve ushqimore, përmirësimi i infrastrukturës dhe promovimi i teknikave më efikase të prodhimit janë mënyra kryesore për të përmirësuar sigurinë ushqimore.
Pasiguria ushqimore do të bëhet një problem në rritje gjatë dekadave të ardhshme. Çmimet e ushqimeve ka të ngjarë të rriten për shkak të ndryshimeve klimatike dhe rritjes së popullsisë botërore. Prandaj, ushqimi me vlera ushqyese ka të ngjarë të bëhet i paarritshëm për gjithnjë e më shumë njerëz.
Barra e trefishtë e kequshqyerjes: pothuajse 3 miliardë njerëz janë të prekur nga pasiguria ushqimore
Janë tre grupe që preken nga kequshqyerja. Të tre grupet preken nga një formë tjetër e kequshqyerjes, prandaj kjo quhet edhe ‘barra e trefishtë’ e kequshqyerjes. Në shumë raste, këto tre forma të pasigurisë ushqimore ndodhin njëkohësisht në një vend, ndonjëherë edhe brenda një familjeje të vetme.
Si matet siguria ushqimore?
Ekzistojnë disa aspekte dhe metoda të përdorura për të vlerësuar sigurinë ushqimore:
- Vlerësimi i kalorive për frymë
- Anketat e të ardhurave dhe shpenzimeve familjare
- Matja e gjatësisë, peshës së trupit të një individi
- Raporte të përvojave individuale të sigurisë ushqimore
Cilat janë shkaqet kryesore të pasigurisë ushqimore?
Të kuptuarit pse disa njerëz përballen me pasiguri ushqimore dhe efektet që kjo mund të ketë tek ata dhe familjet e tyre është hapi i parë për të ndihmuar në zbutjen e dëmit që mund të shkaktojë pasiguria ushqimore.
Konflikti
Konflikti shquhet si faktori i vetëm më i madh që nxit urinë globale sot. Mbi 60% e atyre që kanë pasiguri ushqimore jetojnë në zona konflikti.
Ndryshimi i klimës
Numri i njerëzve të uritur në botë u rrit midis 2015 dhe 2018 me afro 40 milionë njerëz, me rritjen më të madhe në vendet e prekura nga thatësira në Afrikën Sub-Sahariane. Një rritje në shpeshtësinë dhe ashpërsinë e fatkeqësive natyrore ka shkatërruar disa rajone, duke shkatërruar rendimentet e të korrave dhe duke kufizuar sasinë dhe cilësinë e ushqimit në dispozicion të komuniteteve.
Rritja e popullsisë
Sipas OKB-së, popullsia globale do të jetë gati 10 miliardë njerëz deri në vitin 2050. Ndërsa popullsia vazhdon të rritet, është e nevojshme që prodhimi i ushqimit dhe aksesi i ushqimit të rriten në përputhje me të. Fatkeqësisht, ne kemi parë tashmë në vendet që kanë përjetuar rritje të popullsisë që burimet e nevojshme për prodhimin e ushqimit (furnizimi me ujë, tokat bujqësore) mund të bëhen të pakta kur ndahen, duke shkaktuar pasiguri ushqimore.
Shtatë mënyra për të përmirësuar sigurinë ushqimore
Siguria ushqimore mund të përmirësohet në mënyrat e mëposhtme:
- Reduktimi i mbetjeve ushqimore dhe humbjes së ushqimit
Është vlerësuar se një e treta e prodhimit të ushqimit humbet. Mbetjet e ushqimit dhe humbja e ushqimit kap vlerën e rreth 750 miliardë dollarë në vit.
Shkaqet e humbjes së ushqimit dhe humbjes së ushqimit ndryshojnë.
Mbetjet e ushqimit shkaktohen, për shembull, nga metodat joefikase të përgatitjes dhe nga preferencat e konsumatorëve (p.sh. fruta të kalbura ose perime me formë të çuditshme).
Ne mund të reduktojmë mbetjet ushqimore duke futur metoda të përmirësuara të përgatitjes së ushqimit.
Humbja e ushqimit shkaktohet, ndër të tjera, nga dëmtimi i të korrave dhe ruajtja e gabuar e ushqimit. Ne mund të reduktojmë humbjen e ushqimit duke përmirësuar ruajtjen dhe paketimin.
- Përmirësimi i infrastrukturës
Optimizimi i infrastrukturës gjithashtu siguron që më pak ushqim të humbet dhe përmirëson sigurinë ushqimore. Njerëz ose makineri të mjaftueshme duhet të jenë të disponueshme për mbjellje dhe korrje, të korrat duhet të mbrohen nga barërat e këqija, sëmundjet dhe dëmtuesit, ruajtja duhet të jetë e rregullt dhe
transporti i mirë drejt tregjeve ose përdoruesve përfundimtarë duhet të jetë i disponueshëm.
- Promovimi i praktikave të drejta tregtare
Nuk janë vetëm kompanitë e mëdha tregtare që kanë nevojë për akses në tregjet ushqimore; fermerët e vegjël gjithashtu duhet të paguhen me një çmim të drejtë për produktet e tyre.
- Vëmendje diversifikimit
Përqendrimi në një lloj kulture të vetme (monokulturë) mund të shterojë tokën dhe
ta bëjë të korrën më të prekshme ndaj sëmundjeve dhe dëmtuesve. Fermerët kanë një problem të madh nëse prodhimi i tyre dështon dhe nuk kanë alternativa. Për më tepër, kjo mund të zvogëlojë vlerën ushqyese të produkteve. Diversifikimi është i rëndësishëm për të garantuar sigurinë ushqimore.
- Reduktimi i hendekut të rendimentit
Metodat joefikase të prodhimit nënkuptojnë se rendimentet e tokës bujqësore janë shumë më pak se sa duhet të jetë e mundur në disa vende. Përdorimi më i zgjuar i plehrave (artificiale), ujit dhe farave më të mira mund të çojë gjithashtu në prodhim më të lartë.
- Luftimi i ndryshimeve klimatike
Thatësirat dhe përmbytjet janë shkaqet kryesore të dështimit të të korrave dhe në shumë raste janë pasoja të ndryshimeve klimatike globale. Luftimi i ndryshimeve klimatike do të reduktojë dështimin e të korrave. Në të njëjtën kohë, është gjithashtu e mençur të futen metoda prodhimi që përdorin më pak ujë.
- Adresimi i shkaqeve indirekte të pasigurisë ushqimore
Pasiguria ushqimore shkaktohet edhe nga një çekuilibër ndërmjet importeve dhe eksporteve. Meqenëse jo çdo vend do të jetë në gjendje të kultivojë të gjithë ushqimin që i nevojitet, duhet të ketë kapital të mjaftueshëm në dispozicion për të importuar ushqime. Ushqimi i shëndetshëm duhet gjithashtu të jetë financiarisht i disponueshëm për të gjitha grupet e popullsisë./
ISHP: Siguria e ushqimit, disa mite dhe fakte që duhet të kemi në konsideratë para se të konsumojmë ushqimin.
