Mbreti Charles III i Britanisë u kurorëzua këtë të shtunë, tetë muaj që kur u ngjit në fron pas vdekjes së nënës së tij, Mbretëreshës Elizabeth II, shtatorin e kaluar.
Ceremonia u mbajt në Westminster Abbey në Londër, ku çdo kurorëzimi është mbajtur që nga viti 1066, kryesuar nga Kryepeshkopi i Canterbury-t, kreu i Kishës së Anglisë.
Në ceremoni, 75-vjeçari Charles u kurorëzua me një kurorë ari të krijuar në vitin 1661, përpara 2200 të ftuarve nga bota politike, mbretërore dhe e famshme.
Në mesin e të ftuarve ishte djali i tij i madh, Princi William dhe gruaja e tij Catherine, ndërsa djali i tij i dytë Princi Harry, i cili së fundmi u grind me pjesën tjetër të familjes, erdhi në event nga SHBA pa gruan e tij Meghan Markle.
Nuk dihet ende se çfarë roli do të luajë Princi Andreë, të cilit së fundmi iu hoqën detyrat mbretërore në lidhje me një skandal seksual.
Para kurorëzimit
Kurorëzimi i Charles vjen 70 vjet pas kurorëzimit të nënës së tij, e cila ishte 25 vjeçe në atë kohë dhe u kurorëzua në një ceremoni madhështore më 2 qershor 1953.
Ceremonia e kurorëzimit të monarkut të 39-të në Westminster Abbey u shënua nga pompoziteti fetar, simbolika dhe tradita, ndërsa miliona njerëz panë mbretëreshën Elizabeth II të bënte betimin, të lyhej me vaj të shenjtë dhe të stolisur me bizhuteri, rroba dhe simbole të mbretërisë ndërsa ajo u kurorëzua Mbretëresha e Britanisë së Madhe, Kanadasë, Australisë, Zelandës së Re, Afrikës së Jugut, Pakistanit dhe Sri Lankas, e njohur atëherë si Ceiloni.
Ceremonia e së shtunës ishte më pak madhështore, me ceremoninë tre-orëshe të shkurtuar në një orë dhe me një listë më të vogël të ftuarish.
Analistët thanë se këto dallime flasin për rolin e ndryshuar të familjes mbretërore dhe Mbretërisë së Bashkuar si komb në kontekstin e brendshëm dhe në skenën globale midis dy ngjarjeve.
Ed Owens, historian, analist mbretëror dhe autor i “The Family Firm: Monarchy, Mass Media and the British Public”, 1932-53, i tha Al Jazeera-s: “Në vitin 1953, kishte një ndjenjë të vërtetë entuziazmi, optimizmi dhe shprese që sinjalizonte një epokë të re për Britaninë e Madhe pas Luftës së Dytë Botërore”.
“Ka kaluar shumë kohë midis dy kurorëzimit dhe toni i këtij korrelacioni është toni i justifikimit pse kjo ceremoni duhet të vazhdojë, veçanërisht për një audiencë më të re, si dhe shpjegimin e simbolikës fetare për një komb që nuk është më shumicë i krishterë”, thotë ai.
Edward Kissi, një profesor i asociuar në departamentin e Studimeve Afrikane në Universitetin e Florida-s Jugore, i tha Al Jazeera-s se nuk mund të krahasohet madhështia e fanfares kombëtare dhe globale në vitin 1953 me atmosferën e vakët përpara vetë ngjarjes tani.
“Konteksti është i rëndësishëm këtu,” thotë Kissi. “Mbretëresha Elizabeth u kurorëzua në fund të Perandorisë Britanike dhe në një kohë kur ndikimi global i Britanisë po zbehet. Mbreti Charles inaugurohet në një kohë kur perandoria nuk është më, dhe Komonuelthi, i cili e ka zëvendësuar atë, nuk është i sigurt për angazhimin dhe respektin e tij për Britaninë e Madhe.
Khadiza Naufa Fatin, një studiuese e pavarur dhe redaktore e gazetës Heritage Times nga Guwahati në shtetin verilindor indian të Assam-it, i tha Al Jazeera-s se dallimet në këto ngjarje zbulojnë shumë për rendin e ri botëror.
“Ngjarja e vitit 1953 ishte shumë afër fundit të Luftës së Dytë Botërore dhe, në përputhje me rrethanat, pavarësisë së disa kolonive,” tha ajo.
“Në atë kohë, ish-kolonitë dhe udhëheqësit e tyre ndiheshin relativisht më afër kujtimit të perandorisë që dikur i sundonte. Shtete të reja kombëtare sapo ishin formuar dhe ende nuk ishin distancuar nga sistemi monarkik dhe monarku konsiderohej një simbol i domosdoshëm për mbajtjen e shtetit të bashkuar. Prandaj njerëzit iu drejtuan Mbretëreshës Elizabeth II për shpresë dhe paqe në kohë trazirash ekonomike dhe politike”, shtoi Naufa Fatin.
“Kontekstet shumë të ndryshme që rrethojnë marrëdhëniet midis monarkisë britanike dhe pjesëve të botës që dikur ishin pjesë e perandorisë së saj ngjyrosin kontrastet midis 1953 dhe 2023,” tha Matthew Smith, profesor i historisë dhe drejtor i Qendrës për Studimin e Trashëgimisë së Skllavërisë Britanike në Kolegjin Universitar të Londrës (UCL).
“Në ato shtatë dekada, u arritën suksese të mëdha në projektin e dekolonizimit që rezultoi në sisteme komplekse të nacionalizmit në Afrikë, Karaibe, Azi, madje edhe vetë Britaninë e Madhe, e cila është demografikisht shumë e ndryshme sot se sa ishte në vitin 1953. Kjo do të thotë se pranueshmëria ndaj kurorëzimit të mbretit për të përfshirë një ilustrim shumë interesant se sa larg kemi arritur”, tha Smith.
Mes disa zhvillimeve më të gjera në debatin e dekolonizimit mbi mallrat dhe artefaktet e marra nga ish-kolonitë, monarkia njoftoi në fillim të këtij viti se diamanti i diskutueshëm Kohinoor, ose kopja e tij, nuk do të ishte pjesë e ceremonisë së kurorëzimit për herë të parë.
“Sot ekziston një ndërgjegjësim shumë më i fortë i publikut se si Britania e Madhe u bë e pasur dhe narrativat e shfrytëzimit përmes skllavërisë dhe kolonializmit tani janë më të njohura dhe të pranuara,” tha profesor Smith.
“Kisha e Anglisë, institucionet private dhe familjet kanë kërkuar falje publike gjatë tre viteve të fundit për rolet e tyre në skllavërinë dhe skllavërimin e Afrikës. Mbreti është i vetëdijshëm për këtë zhvillim”, shtoi ai.
“Monarkia në MB aktualisht duket më shumë si një relike e së kaluarës. Ndaj njerëzit e shohin këtë ngjarje më shumë si traditë sesa si domosdoshmëri politike”, tha Naufa Fatin.
Kurorëzimi i vitit 1953 ishte kurorëzimi i parë britanik që u transmetua në tërësinë e tij televizive në MB, me një raportim prej 27 milionë shikuesish vendas, dhe ngjarja e dytë e madhe botërore që u transmetua në televizion jashtë shtetit, pas inaugurimit të Presidentit të SHBA Dwight Eisenhower disa muaj më parë. /tesheshi.com/
