Pyetjet e shpeshta kanë për qëllim t’u japin përgjigje ofruesve të kujdesit shëndetësor dhe publikut, duke përfshirë nënat që ushqehen me gji ose dhënien e qumështit, gjatë vaksinimit antiCOVID-19:
Pfizer-BioNTech BNT162b2
Moderna mRNA-1273
Oxford University – AstraZeneca AZD1222
Janssen Ad26.COV2.S
Sinopharm – BIBP vaccine
Sinovac – CoronaVac
COVID-19 dhe ushqyerja me gji
Ushqyerja me gji është e sigurt për foshnjat dhe fëmijët e vegjël edhe kur nënat dyshohen ose njihen që kanë COVID-19. Përfitimet e shumta të ushqyerjes me gji tejkalojnë ndjeshëm potencialin per rreziqet e sëmundjeve të lidhura me virusin. Fëmijët që ushqehen me gji nuk janë treguar të rrezikuar nga transmetimi i SARS-CoV-2 përmes qumështit të gjirit. Rrjedhimisht, WHO dhe organizata të tjera të tilla si Qendrat e Shteteve të Bashkuara për Kontrollin dhe Parandalimin e sëmundjeve (CDC), UNICEF dhe Royal Kolegji i Obstetërve dhe Gjinekologëve rekomandon që nënat të vazhdojnë të ushqehen me gji foshnjat e tyre nëse dyshohet ose dihet se kanë COVID-19. Referojuni F
A të ushqejnë me gji gratë të vaksinuara aktualisht ose ato që e sigurojnë qumështin duke e shtrydhur?
Po. WHO rekomandon përdorimin e vaksinave kundër COVID-19 te femrat që ljapin gji njësoj si tek të rriturit e tjerë. Prandaj, individët të shëndetshëm që aktualisht ushqehen me gji ose nxjerrin qumësht MUND të marrë vaksinat.Ushqyerja me gji është jetike për shëndetin e foshnjave dhe të nënave tyre.
Hulumtimi mbi vaksinat e COVID-19 nuk përfshinte gratë që japin gji dhe as foshnjet e tyre dhe nuk merrnin parasysh efektet e vaksines mRNA ose vaksinat që nuk përsëriten. Megjithatë, mungesa e të dhënave nuk do të thotë që vaksina nuk është e sigurt për gratë që japin gji ose fëmit e tyre. WHO rekomandon që nënat që janë vaksinuar të vazhdojn të japin gji pas vaksinimit.
Për vendet që përballen me furnizime të pamjaftueshme të vaksinave, udhërrëfyesi i prioritizimit të WHO-së dhe vlerat e WHO-së rekomandojn për të udhëhequr prioritizimin për grupeve të synuara.
Çfarë këshillash duhet të marrin gratë që aktualisht japin gji ose qumështi i marrjes së qumështit në lidhje me vaksinën?
Gratë në laktacion që konsiderojnë marrjen e vaksines COVID-19 duhen të kenë akses në informacione rreth siguris dhe efikasitetit të vaksinës duke përfshirë:
Ushqyerja me gji është jetike për shëndetin e foshnjave dhe të nënave vet; dhe Efikasiteti i vaksinës tek gratë në laktacion pritet të jetë i ngjashëm me efikasitetin tek gratë jo laktuese.
Edhe pse mungojnë të dhënat për përfitimet e mundshme dhe rreziqet e vaksinave të COVID-19 për fëmijët që ushqehen me gji, nuk ka gjasa biologjike dhe klinike të përbëjë rrezik:
Pfizer–BioNTech BNT162b2 dhe Moderna mRNA-1273 nuk janë vaksina të virusit të gjallë dhe mARN nuk hyn bërthama e qelizës dhe degradohet shpejt
Vaksina AZD1222 dhe Janssen Ad26.COV2.S nuk janë vaksina te virusit të gjallë; dhe
Sinopharm BIBP dhe Sinovac-CoronaVac përdorin një vaksinë e inaktivizuar me një adjuvant që është në mënyrë rutinore përdoret në shumë vaksina të tjera që e kan profilin e sigurisë mirë të dokumentuar duke përfshirë edhe gratë shtatzëna.
Dy studime të vogla të kohëve të fundit mbështesin këto pritshmëri, gjetja e përgjigjes së krahasueshme të antitrupave dhe qelizave T kundër SARS-CoV-2 pas vaksinimit të mRNA për COVID-19.
Është e rëndësishme të vazhdohet të ndërtohet besimi i nevojshmen për gratë që japin gji, duke i këshilluar qe te krijohet besimi i duhur per sigurin e te ushqyerjes me gji dhe rreziqet e mos ushqyerjes me gji në kontekstin e COVID-19.
A është e sigurt për nënat të japin gji pasi janë vaksinuar?
Po. Për Pfizer-BioNTech, Moderna mRNA-1273, Sinopharm BIBP dhe Sinovac CoronaVac, WHO sqaron se: “Meqë vaksina nuk është një vaksinë e virusit të gjallë, biologjikisht dhe klinikisht nuk ka gjasa që të ketë rrezik për fëmijë që ushqehet me gji”, dhe për AZD1222 dhe Janssen Ad26. COV2.S “pasi vaksina është një vaksinë që nuk riprodhohet, ajo nuk ka gjasa të krijoj rrezik për fëmijën që ushqen me gji”.Nënat që janë vaksinuar duhet të inkurajohenvazhdojnë të japin gji për të mbrojtur foshnjat e tyre.
A ndryshon aftësia për të vazhduar ushqyerjen me gji apo per ta mar qumështin pasi një nënë është vaksinuar? (dmth. A mund/do të ulë vaksina furnizimin me qumësht?)
Ka shumë pak gjasa që vaksinimi të ketë ndonjë ndikim në aftësinë e grave për të prodhuar qumësht. WHO NUK rekomandon ndërprerjen e ushqyerjes me gji pas vaksinimit. Gratë që aktualisht ushqejnë qumështin me gji ose nxjerrin qumësht duhet të vazhdojnë ta bëjn këtë dhe pas marrjes së vaksinës dhe mund të jenë të sigurta se vaksinimi nuk do të ndikojë në furnizimin e tyre me qumësht. Marrja e vaksinës nuk është një pengesë për të filluar ushqyerjen me gji ose shkak për ndërprerjen e tij.
A duhet të ndërmerren kërkime të tjera mbi vaksinimin e grave që japin gji?
WHO pranon mungesën e të dhënave për vaksinimin COVID-19 për gratë që japin gji. Duke pasur parasysh rëndësinë e ushqyerjes me gji, studiuesit inkurajohen t’i japin përparësi kësaj temë dhe të ofrojë të dhëna për sigurinë e këtyre vaksinave për nënat gjidhënëse dhe foshnjat e tyre.
Punëtoret të cilat aktualisht japin gji nuk duhet të detyrohen të largohet nga puna nëse nuk vaksinohet. Ato duhet të mbështeten për të mbetur të punësuar dhe të stimuluar për të vazhduar ushqyerjen me gji nëse e marrin vaksinë apo jo.
Shoqata Together for Life, për të rritur ndërgjegjësimin ndaj vaksinimit për COVID-19, në kuadër të fushatës “Le të flasim për vaksinat”, mbështetur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë në Shqipëri – WHO Albania.
