Të gjithë në ndjekje të dramës dhe klikimeve
Leart Vasili është thjesht përfaqësuesi më i arrirë i një shoqërie që tashmë vuan për dramë, elektrizohet për flamur, dhe paketon shprehje traumatike për klikime. Learti është prej vitesh në kërkim të zhurmës, skenës, lotëve, spektaklit për turmat e ndjekësve të çdo debati pa thellësi, pa mendim, pa analizë, thjesht tërheqës për shkak të zërit të ngritur, roleve agresive, nacionalizmit bosh, e atdhetarizmit pa bërë asgjë serioze për atdheun.
Shoqëria përmes Laertit?
A mund të analizojmë Leartin, për të kuptuar shoqërinë? Ndoshta po, ndoshta jo. Por një pjesë të shoqërisë mundet ta kuptojmë nëpërmjet tij. Është ajo pjesë që vuan për vëmendje. Që hulumtojnë se çfarë pëlqen publiku i gjerë, masa e madhe dhe amorfe, dhe si mund t’u qasesh atyre, duke i bërë për vete, për qëllime të ndryshme, kush për të fituar, kush për famë, kush për kënaqësi, kush për vetmbushje, etj.
Tipologjitë që prodhon mungesa e vlerës, a largimi prej saj
Dhe nëse i ndajmë ka nga ata që për shkak të nivelit ordiner zgjedhin “të përfaqësojnë” fundin e shoqërisë, me sharje, fyerje, dhunë psiqike, dhunë familjare, një çmenduri sociale e përmasave apokaliptike për një mendje teknikisht normale.
Pastaj janë ata që duan të shpërthejnë, të ngjiten lartë, të bëhen si të tjerët, pavarësisht se s’kanë dhënë asgjë deri në atë moment, por besojnë se janë më të aftë se ata që kanë dhjetëra vjet profesion dhe rrjetet sociale ua japin këtë mundësi, pavarësisht se për krahasim me profesionistët janë si dinosaurët me zhapikun.
Nacionalizmi, spektakli i vjetër i rrjeteve
Pastaj vijnë nacionalistët, më të flaktit, mbrojtësit e çdo pëllëmbe toke shqiptare, çdo gërme, e çdo tradite, sigurisht me fjalë në rrjete dhe në studio, apo emisione pa baza shkencore, pa mbështetje dokumentuese, etj. Ka dhe nivele të tjera, por le të qëndrojmë këtu.
Laerti dhe shfaqja si “shpëtimtar”
Learti e nisi kështu, pasi u kthye në vendlindje. Si nacionalist, si atdhetar, si interpretues ndenjash mëmëdhetare nëpër studio, duke e vënë veten në qendër të një kauze…për të cilën nuk mbaj mend ta kishte kërkuar njeri, dhe as ishte koha se i duhej më njeriu.
Fama si drogë që kërkon mbidozim
Fama vjen, por duhet mbajtur. Është si puna e drogës, me kohë trupi bëhet rezistent dhe duhet dozë më e madhe. Njësoj dhe fama kur nuk ka material brenda, është e shpejtë e fuqishme, dehëse, haluçinante, por duhet mbajtur sepse publiku krijon rezistencë dhe s’mund ta gënjesh më vetëm me skenarë alla “Is Boletini u nxori pisqollën e fshehur inglezëve në Londër”.
Spektakël apo realitet?
Në këtë moment, ajo pjesa e parë e shoqërisë, që i takon shtresës së ulët fare, nis e ndryshon fyerjet dhe sharjet dhe zgjeron tabelën e qitjes, krijojnë sherre, seriale tragjike (shqiptarët i adhurojnë serialet, s’ka rëndësi vijnë nga Turqia, nga Brazili, nga Tik-Toku, apo ekranet e mbrëmjet).
Grupi i dytë e sheh se fama me boshësi nuk është krejt e lehtë, disa e lënë në mes, disa vazhdojnë për inerci, disa përpiqen të ndërveprojnë ME grupin e parë, apo në jo pak raste SI grupi i parë, apo në raste të pakta, përqëndrohen në gjëra vërtetë të këndshme dhe tërheqëse për shoqërinë, jo domosdoshmërisht në klikueshmërinë e sharjeve dhe nacionalizmit, por me shije.
Kur patriotizmi nuk shitet më, vjen viktimizimi
Dhe vijmë tek grupi i tretë, Learti si përfaqësues. Nacionalizmi, atdhetarizmi nuk shesin më, interesi nuk është i mëparshmi. Biletat për spektaklin dhe recitimin janë të lira, e kur je bërë rob i ekranit sa nuk jeton më dot jashtë tij, duhen mënyra të reja për të rimbledhur pëlqime, klikime, ndjenjë pozitive.
Viktimizimi, siç ndodhi në një show televiziv me Leartin, për të tjerët ndodh në forma të tjera. Dhe viktimizmi vjen duke u rritur deri në “heroizëm” që kërkon vlerësim nga shoqëria.
Moderatoret, gazetarr që pyesin si, pse, apo janë infermierë që klithin “ua”, “jo”, “si ndodhi”?
Brenda spektaklit televiziv Learti dha një deklaratë jo të lehtë, se ishte përdhunuar kur ishte fëmijë. Në kohë të tjera do ishte bërë nami në rrjete sociale e me komente me mbështetje etj, por në kohët e sotme, ku të gjithë “shpikin” fjalë e ngjarje për të qenë si viktima vetëm për vëmendje, pa afruar prova, deklarime të tilla nuk tërheqin më.
Nuk mbaroi me kaq. Nga viktimizim që nuk ngjit, u kalua në heroizim në një tjetër emision televiziv, që për çudi modaratoret (moderatorët) asnjëherë nuk bëjnë pyetje si, pse, ku, kush, kur, thjesht bëjnë “uau”, “vërtetë”, “oh”, “ah”, “mos” dhe shprehin empatinë e tyre duke e kthyer gazetarinë në infermieri:
“Unë e njoha përdhunuesin tim, iu ula përballë, desha ta vrisja, por vetëm e pashë dhe nuk i thashë asgjë.”
Kur drama nuk mjafton, vjen absurdi
Teorikisht këtu drama në këtë skenar duhet të arrijë majën. Publiku duhet të çohet në këmbë dhe të duartrokasë gjatë. Lule, lot, mirënjohje, burrëri, legjenda, për këtë telenovelë tronditëse. Vetëm se, sërish efekti është i vakët.
Atëherë kalohet në absurd diku tjetër, sepse tashmë kjo pjesë e shoqërisë (Laerti si përfaqësues tipik) nuk ka më kufij, ata janë personazhe që nuk duan të jenë më qytetarë, por lajme:
“Motra ime 6 muajshe vdiq sepse diktatorit i duhej transfuzion gjaku”.
Sërish asnjë dokument, asnjë e dhënë, as nëna të paktën, thjesht një legjendë e dëgjuar, dhe asociimi i vetes apo familjes me të…
Kjo shoqëri është bërë e frikshme në boshësi, edhe nga ata që kanë se çfarë t’i japin, dhe të imagjinosh që janë më pak se ata që s’kanë asgjë.
A mund të luftohet kjo sindromë?
Kjo sindromë si luftohet? A mund ta luftojë vetëm një njeri, një institucion, një qytet? Unë them jo. Për vende të vogla si vendi ynë, fenomene të tilla bëhen kollaj udhërrëfyese për rininë, ndryshe nga vendet e mëdha ku ka me dhjetëra shembuj që mund të ndiqen.
Imagjino kur mediat dhe rrjetet sociale i bëjnë jehonë këtij “sindromi”. Çfarë mund të presim më pas?
“Profecitë” që s’kanë pse na habisin më
Unë nuk do të çuditesha sikur nga Laerti, që tashmë më duket krejt i çoroditur në ndjekje të famës dhe klikimeve (nuk shoh asnjë arsye tjetër), të deklaronte përgjatë këtyre tre muajve që do t’i mungojnë emisionet televizive për shkak të pushimeve të sezonit: Nëna ime ka dashur të më abortonte, por një ëngjëll e pengoi; Gjaku im rrjedh nga princa ilirë dhe ADN ime është unike në Ballkan; Në një seancë psikologjike më është shfaqur Skënderbeu dhe më tha je pasardhësi im…
Shqipëria në borxh me ndokënd?! Mijëra në fakt në borxh me atdheun
Ndoshta kjo pjesë e shoqërisë, ku Laertin mund ta fusim si përfaqësues, vuan nga ndjenja se kanë dhënë shumë, por janë të pashpërblyer, të pavlerësuar, të panjohur mirë nga masa dhe përpiqen në mënyra krejt jofisnike për çka përfaqësojnë të imponojnë a rrëmbejnë dashuri, famë, mirënjohje, e ndoshta ndonjëherë edhe më shumë se kaq.
Është kaq e thjeshtë: Atdheu, Shqipëria, nuk i ka askujt ndonjë borxh për t’i kthyer. As Skënderbeut madje. Përkundrazi, me dhjetëra, qindra e mijëra shqiptarë, duhet t’i kthejnë erzin që i kanë marrë, me narçizizmin, egoizmin, e ndjekjen e famës me çdo kusht e çdo çmim, edhe me atë të humbjes së vetes.
Sa dëme të bëra nga shembujt e rremë dhe rrjetet që i fryjnë pa asnjë filtër!
I kanë një borxh vendit për dëmin që i kanë bërë e i bëjnë, së bashku me ata që u shumëfishojnë dramat e shpikura, apo urrejtjen e injektuar.
Duhet të lahen me atdheun fillimisht për dëmin e bërë duke dhënë shembuj të absurdit dhe jo logjikës, për të rinjtë që i kanë mashtruar se fama është sukses në çdo rast dhe jo pasojë që çon shpeshherë në probleme të rënda, për boshtin moral të shoqërisë që prej vitesh e vitesh e kanë zëvendësuar me klikime, për prindërit që ndihen përherë e më të humbur, e për mësuesit që ndihen përherë e më të largët.
Ata kanë borxhin e madh se tashmë edhe prej tyre, kemi hyrë në epokën drithëruese të fëmijëve që duke ndjekur këta udhërrëfyes mendojnë se nuk ka më nevojë të studiosh, sepse mjafton të jesh interesant.
Jo thjesht Laerti, është epokë e re kulturore
Nuk është thjesht Laerti. Nuk ka lidhje me të. Ai është një nga mijërat, ndoshta më përfaqësuesi, të një kulture shoqërore që prej kohësh i afrohet dhunshëm përplasjes me asfaltin, duke u shoqëruar masivisht me like, gifte, dhe makiazh.
