Poeti i njohur shqiptar, Agim Doçi ndërroi jetë pas disa ditëve në luftë për jetën. Doçi u paraqit mëngjesin e 22 qershorit në Shërbimin e Neurologjisë në QSUT dhe u shtrua menjëherë në reanimacionin e këtij shërbimi, pasi pësoi hemorragji cerebrale. Artistë të njohur shqiptarë si dhe të afërm i kanë dhënë lamtumirën autorit të mijëra teksteve dhe këngëve shqiptare dhe i kanë shprehur ngushëllime familjes së të ndjerit, përmes postimeve në rrjete sociale.

Hemorragjia e trurit: Shkaqet, Simptomat, Trajtimet

Një hemorragji në tru është një lloj goditjeje në tru. Shkaktohet nga një arterie në tru që shpërthen dhe shkakton gjakderdhje të lokalizuar në indet përreth. Kjo gjakderdhje vret qelizat e trurit.

Hemorragjitë e trurit quhen edhe hemorragji cerebrale, hemorragji intrakraniale ose hemorragji intracerebrale. Ato përbëjnë rreth 13% të goditjeve në tru.

Meqenëse disa hemorragji të trurit mund të sjellin paaftësi ose humbjen e jetës, është e rëndësishme që të kërkoni ndihmë mjekësore shpejt. Ja çfarë duhet të dini për shkaqet, simptomat, trajtimet dhe më shumë.

Çfarë e shkakton gjakderdhjen në tru?

Ka disa faktorë rreziku dhe shkaqe të hemorragjive të trurit. Më të zakonshmet përfshijnë:

• Trauma e kokës . Lëndimi është shkaku më i zakonshëm i gjakderdhjes në tru për moshat nën 50 vjeç.
• Presioni i lartë i gjakut . Kjo gjendje kronike, për një periudhë të gjatë kohore, mund të dobësojë muret e enëve të gjakut. Presioni i lartë i gjakut i patrajtuar është një shkak kryesor  i hemorragjive të trurit.
• Aneurizma . Ky është një dobësim i murit të enëve të gjakut. Mund të shpërthejë dhe të rrjedh gjak në tru, duke çuar në një goditje .
• Anomalitë e enëve të gjakut . (Makformacionet arteriovenoze) Dobësitë në enët e gjakut brenda dhe rreth trurit mund të jenë të pranishme në lindje dhe të diagnostikohen vetëm nëse shfaqen simptoma.
• Angiopatia amiloide . Kjo është një anomali e mureve të enëve të gjakut që ndonjëherë ndodh me plakjen dhe presionin e lartë të gjakut. Mund të shkaktojë shumë gjakderdhje të vogla, të pavërejtura përpara se të shkaktojë një të madhe.
• Çrregullime të gjakut ose gjakderdhjes . Hemofilia dhe anemia  mund të kontribuojnë në uljen e niveleve të trombociteve dhe mpiksjes së gjakut. Holluesit e gjakut janë gjithashtu një faktor rreziku.
• Sëmundje të mëlçisë . Kjo gjendje shoqërohet me rritje të gjakderdhjes në përgjithësi.
• Tumoret e trurit 

• Cilat janë simptomat e gjakderdhjes së trurit?

  Simptomat e një hemorragjie të trurit mund të ndryshojnë. Ato varen nga vendndodhja e gjakderdhjes, ashpërsia e gjakderdhjes dhe sasia e indeve të prekura. Simptomat priren të zhvillohen papritmas. Ato mund të përkeqësohen në mënyrë progresive.

  Nëse shfaqni ndonjë nga simptomat e mëposhtme, mund të keni hemorragji në tru. Kjo është një gjendje kërcënuese për jetën dhe ju duhet të shkoni menjëherë në  urgjence. Simptomat përfshijnë:

  • Një dhimbje koke e papritur e fortë
  • Konvulsione pa histori të mëparshme konvulsionesh
  • Dobësi në një krah ose këmbë
  • Nauze ose të vjella
  • Zvogëlimi i vigjilencës; letargji
  • Ndryshimet në vizion
  • Ndjesi shpimi gjilpërash ose mpirje
  • Vështirësi në të folur
  • Vështirësi në gëlltitje
  • Vështirësi në shkrim ose lexim
  • Humbja e aftësive motorike, dridhje të duarve
  • Humbje e koordinimit
  • Humbja e ekuilibrit
  • Një ndjenjë jonormale e shijes
  • Humbja e vetëdijes

  Mbani në mend se shumë nga këto simptoma shpesh shkaktohen nga kushte të tjera përveç hemorragjive të trurit.

Si trajtohet hemorragjia e trurit?

Pasi të shihni një mjek, ai mund të përcaktojë se cila pjesë e trurit është prekur në bazë të simptomave tuaja.

Mjekët mund të kryejnë një sërë testesh imazherike, të tilla si një skanim CT, i cili mund të zbulojë gjakderdhje të brendshme ose akumulim gjaku, ose një MRI. Mund të kryhet gjithashtu një ekzaminim neurologjik ose ekzaminim i syrit , i cili mund të tregojë ënjtje të nervit optik.

Trajtimi për gjakderdhjen në tru varet nga vendndodhja, shkaku dhe shtrirja e hemorragjisë. Kirurgjia mund të jetë e nevojshme për të lehtësuar ënjtjen dhe për të parandaluar gjakderdhjen. Gjithashtu mund të përshkruhen medikamente të caktuara. Këto përfshijnë qetësues kundër dhimbjeve, kortikosteroide ose osmotikë për të reduktuar ënjtjen dhe antikonvulsantët për të kontrolluar krizat.

A mund të shërohen njerëzit nga hemorragjitë e trurit dhe a ka komplikime të mundshme?

Se sa mirë një pacient i përgjigjet një hemorragjie të trurit varet nga madhësia e hemorragjisë dhe sasia e ënjtjes.

Disa pacientë shërohen plotësisht. Komplikimet e mundshme përfshijnë goditje në tru , humbje të funksionit të trurit, kriza ose efekte anësore nga medikamentet ose trajtimet. Vdekja është e mundur dhe mund të ndodhë shpejt pavarësisht trajtimit të menjëhershëm mjekësor.

A mund të parandalohen hemorragjitë e trurit?

Për shkak se shumica e hemorragjive të trurit shoqërohen me faktorë të veçantë rreziku, ju mund ta minimizoni rrezikun në mënyrat e mëposhtme:

• Trajtoni presionin e lartë të gjakut . Studimet tregojnë se 80% e pacientëve me hemorragji cerebrale kanë një histori të presionit të lartë të gjakut . Gjëja e vetme më e rëndësishme që mund të bëni është të kontrolloni tuajën nëpërmjet dietës, stërvitjes dhe mjekimit.
• Mos pi duhan.
• Mos përdorni drogë. Kokaina , për shembull, mund të rrisë rrezikun e gjakderdhjes në tru.
• Nëse lëvizni një motoçikletë, biçikletë ose skateboard, mbani gjithmonë një helmetë.
• Nëse vuani nga anomalitë, të tilla si aneurizmat, operacioni mund të ndihmojë për të parandaluar gjakderdhjen në të ardhmen.
• Kini kujdes me  warfarin  ( Coumadin ). Nëse e merrni këtë medikament për hollimin e gjakut, ndiqni rregullisht mjekun tuaj për t’u siguruar që nivelet tuaja në gjak janë në intervalin e duhur.