Stresi ndikon në strukturën dhe funksionin e trurit, gjë që mund të çojë në deficite njohëse dhe një rrezik në rritje të çrregullimeve psikiatrike si depresioni, skizofrenia, ankthi dhe çrregullimi i stresit post-traumatik.
Stresi zakonisht lind nga kërkesat e tepërta në punë dhe në familje dhe pritshmëritë e tepërta të atyre që preken nga vetja.Stresi i rastit është normal. Megjithatë, mbisforcimi afatgjatë ul cilësinë e jetës dhe madje mund t’ju bëjë të sëmureni.
Pse ju sëmurë stresi?
Bota moderne, e dixhitalizuar nuk lejon një jetë pa stres. Çdo ditë ju jeni të rrethuar nga një rrjedhë e pafund informacioni dhe stimujsh. Kjo prish seriozisht paqen dhe ekuilibrin tuaj të brendshëm. Për më tepër, mund të ketë kërkesa vazhdimisht në rritje në punë, presion në afat kohore ose dhe konflikte në familje dhe në punë. Nëse jeta e përditshme bëhet barrë për shkak të stresit, trupi dhe mendja mund të preken shpejt.
Fenomeni i stresit është fillimisht një mekanizëm i padëmshëm, por jetik. Truri e nxit dhe e përgatit trupin për një kërcënim. Në një kohë shumë të shkurtër, shkakton rritjen e hormoneve të stresit si kortizoli dhe adrenalina. Në këtë mënyrë trupi ka mundësin të ngrej perfomancën. Pasi mbaron situata, tensioni dhe eksitimi ulen. Në këtë fazë afatshkurtër, stresi mund të perceptohet edhe si forcim dhe fuqi. Kjo është arsyeja pse ne shpesh flasim për stres pozitiv.
Ndryshe ështe nëse stresi është I vazhdueshëm, trupi mbetet në gatishmëri. Rezultati: hormonet e lidhura me stresin në gjak dhe presioni i gjakut mbeten të larta dhe nuk arrijnë më një nivel normal. Më pas flasim për të ashtuquajturin shqetësim, stres negativ.
Stresi mund të ketë këto pasoja
Të prekurit shpesh nuk e njohin lidhjen midis gjendjes së tyre fizike dhe psikologjike dhe punës së tyre të vazhdueshme të tepërt. Problemet gastrointestinale i atribuojnë faktit se kanë ngrënë diçka të keqe dhe nervozizmin e tyre të lehtë e shpjegojnë me sjelljen e supozuar të gabuar të atyre që i rrethojnë. Një rimendim fillon vetëm kur niveli i stresit çon në humbje të rënda, keni ftohje njëra pas tjetrës ose mungesa e motivimit nuk ju lejon më të ngriheni nga shtrati. Megjithatë, nëse personat e prekur nuk marrin kundërmasa për të reduktuar stresin, kjo mund të rezultojë në sëmundje serioze. Sëmundjet e shkaktuara nga stresi përfshijnë:
Sëmundjet kardiovaskulare
Përqendrimi i shtuar i hormoneve të stresit përshpejton rrahjet e zemrës dhe shkakton rritjen e presionit të gjakut. Nëse përqendrimi i hormoneve të stresit në trup rritet shpesh dhe për një kohë të gjatë, kjo mund të çojë në presion të lartë të gjakut, për shembull. Kjo rrit rrezikun për të pësuar një atak në zemër ose goditje në tru.
Diabeti
Kur stresohet, trupi ka shumë energji në dispozicion në formën e sheqerit. Kjo i lejon atij të reagojë shpejt. Insulina hormonale e trupit siguron që sheqeri nga gjaku të arrijë në qelizat e trupit dhe nivelet e sheqerit në gjak të bien. Megjithatë, hormoni i stresit, kortizoli, dëmton efektin e insulinës – pengohet transporti i sheqerit në trup. Trupi i përgjigjet efektit të reduktuar të insulinës duke lëshuar më shumë insulinë. Kjo rrit rrezikun e zhvillimit të diabetit mellitus të tipit 2.
Mëlçia
Mëlçia gjithashtu reagon me ndjeshmëri ndaj stresit. Nëse hormoni i stresit, kortizoli është i ngritur për një kohë të gjatë, melçi mbledh më shumë yndyrë – në terma afatgjatë, stresi mund të nxisë zhvillimin e sëmundjes së mëlçisë yndyrore. Arsyeja për këtë janë proceset metabolike të shqetësuara dhe reduktimi i humbjes së yndyrës.
Lëkur e acaruar
Lëkura shpesh quhet “pasqyra e shpirtit” – sepse ajo ndikohet ndjeshëm nga psikika. Nuk është ende e qartë nëse sëmundjet e lëkurës mund të kenë shkaqe psikologjike. Megjithatë, një skuqje e lëkurës mund të shkaktohet nga stresi me fjalë të tjera, rrit inflamacionin në trup dhe në këtë mënyrë edhe sëmundjet inflamatore të lëkurës si psoriaza dhe neurodermatiti.
Sëmundjet gastrointestinale
Stomaku dhe zorrët reagojnë me ndjeshmëri ndaj stresit të vazhdueshëm. Me kalimin e kohës, rritja e kortizolit mund të shkaktojë urth, diarre, kapsllëk, inflamacion dhe madje edhe ulçera në stomak.
Burn-out ose depresioni
Stresi mund të çojë në rraskapitje kronike, të ashtuquajturën sindroma e burn-out. Sinjalet e mundshme të alarmit përfshijnë lodhje të vazhdueshme, çrregullime të gjumit, nervozizëm, ankth dhe tërheqje sociale.
Stresi kronik është një faktor rreziku për zhvillimin e sëmundjeve të ndryshme mendore, siç janë episodet depresive, ankthi apo çrregullimet e të ngrënit. Depresioni dhe çrregullimet e ankthit janë veçanërisht të përhapura. Prandaj, stresi mund të jetë porta e depresionit. Por për të parandaluar që kjo të ndodhë në radhë të parë, kërkohet një menaxhim i mirë i stresit.
Përshtati nga Gjermanishtja në Shqip: Marsida Bregasi
Burimi: https://www.aok.de/pk/magazin/wohlbefinden/stress/stress-so-krank-kann-er-machen/
